Rosnące bezrobocie uderzy w budżet

Tak wysokiego, prawie 318-tysięcznego napływu nowych bezrobotnych w ciągu miesiąca nie było od 12 lat, odkąd Ministerstwo Pracy prowadzi statystyki. A wykreślenie z rejestrów 159 tysięcy bezrobotnych nie jest rekordem, tylko wręcz wartością mniej niż przeciętną. Pod koniec stycznia ok. 2,3 mln osób miało status bezrobotnych, a stopa bezrobocia – zgodnie z przewidywaniami – wyniosła 14,2 proc.

To o 1 pkt proc. więcej niż rok temu i o 0,8 pkt proc. więcej niż w grudniu. Tak wynika z danych GUS.

Ale, jak przewiduje Jacek Męcina, wiceminister pracy, nie jest to ostatni wzrost: – Szacuję, że w lutym bezrobocie będzie rosło o połowę wolniej niż w styczniu. W marcu spodziewam się jeszcze mniejszej dynamiki, a w kolejnych miesiącach i sezonowego spadku – mówi wiceminister.

Przyznaje, że niepokoją go zwolnienia grupowe (w styczniu na bezrobocie trafiło ponad 20 tysięcy osób zwolnionych w ramach zwolnień grupowych, a w ubiegłym roku ponad 100 tysięcy). Prognozuje 14,7–15 proc. bezrobocia na koniec marca.

– Wzrost bezrobocia i spadek zatrudnienia skupia się prędzej czy później na budżecie państwa – stwierdza Tomasz Kaczor, główny ekonomista BGK. – Mniej pracujących to mniej wpływów z PIT. A mniej pracy to mniej konsumpcji, czyli podatków pośrednich. Spadek liczby pracujących i niższy fundusz płac oznacza też mniej wpływów ze składek do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i do Narodowego Funduszu Zdrowia – wylicza.

Szacunki ekonomistów dotyczące budżetowych ubytków różnią się między sobą, bo różne są przewidywania  wysokości bezrobocia na koniec roku.

– Spowolnienie gospodarcze i pogorszenie na rynku pracy to ponad 10-mld ubytek w budżecie – szacuje Piotr Kalisz, główny ekonomista City Handlowy. Według niego stopa bezrobocia pod koniec roku wyniesie 14,2 proc., a  więc będzie o niemal 1 pkt proc. wyższa niż na koniec 2012 r. i o 1,2 pkt proc. wyższa, niż zakłada rząd.

Aleksandra Świątkowska z  BOŚ dodaje: – Niedobór dochodowy wyniesie ok. 10–13 mld zł. Ale to efekt niższych płac, niższej inflacji i słabszego zatrudnienia, niż zakładał rząd, a nie tylko wyższego bezrobocia. Po raz pierwszy od wielu lat inflacja może spaść poniżej budżetowych szacunków.

Jeszcze bardziej pesymistycznie – 14,6 proc. bezrobocia na koniec roku – zakłada Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu. – Luka w podatkach pośrednich to 16–18 mld zł – mówi Jankowiak.

Jego zdaniem w ciągu roku pracę straci ok. 100 tysięcy osób: – To będą pracownicy dużych firm odchodzący w ramach zwolnień grupowych oraz ci, z którymi rozwiązane będą umowy czasowe i inne formy współpracy.

Ekonomiści przypominają, że minister finansów zwiększył z 3,8 mld zł do 12 mld zł pulę pożyczki, jaką Fundusz Ubezpieczeń Społecznych może zaciągnąć w tym roku z budżetu państwa. A to oznacza zabezpieczenie dla dwóch miesięcy wypłaty emerytur i rent.