Istotę rosyjskiej dyplomacji dobrze obrazuje historia sprzed niemal dwudziestu lat. W październiku 2004 roku ówczesny szef Służby Wywiadu Zagranicznego Rosji (SWZ) Nikołaj Lebiediew (były funkcjonariusz wywiadu m.in. w Berlinie Zachodnim) wręczał medal weterana SWZ poprzedniemu szefowi służby i swojemu byłemu kierownikowi Jewgienijowi Primakowowi. Wówczas twórca postsowieckiego rosyjskiego wywiadu Primakow (a później szef MSZ w latach 1996-1998) żartował, że rosyjski MSZ to nie tylko wywiad. Obok stał uśmiechnięty i dopiero mianowany na szefa dyplomacji Siergiej Ławrow.
W czasach radzieckich w każdej sowieckiej ambasadzie była tak zwana „legalna rezydentura”, na czele której stał człowiek (z paszportem dyplomatycznym) koordynujący działalność wywiadu w danym kraju. Jego zastępca mógł odpowiadać np. za prace z „nielegałami” (przeważnie byli to obcokrajowcy bez związków z Rosją) pracującymi dla radzieckiego wywiadu. Oprócz tego w „rezydenturze” był dział referentów i specjalistów od łączności. Pracownicy tego działu praktycznie nigdy nie wychodzili na zewnątrz, bo mieli zbyt dużą wiedzę. Po za tym główny „rezydent” koordynował prace funkcjonariuszy wywiadu podających się za dyplomatów i pracowników związanych z ambasadą placówek. W odróżnieniu od „nielegałów”, którzy np. w Stanach Zjednoczonych byli skazywani na dożywocie (niektórzy siedzą od czasów ZSRR), dyplomata ambasady zasłaniał się immunitetem i mógł być wyłącznie wydalony. Czy wiele się zmieniło w pracy rosyjskich ambasad od tamtej pory? Trwająca od ponad roku agresja nad Dnieprem pokazuje, że w Rosji niewiele się zmieniło od dziesięcioleci.
Czytaj więcej
Polska może na lata zamrozić rosyjskie pieniądze jako dowody rzeczowe. Chyba że takie działania podważy sąd.
Nietrudno więc się domyślić, jaką wartość stanowi dla Kremla ambasada Rosji w Warszawie. Biorąc pod uwagę to, że poprzez nasz kraj nad Dniepr trafia lwia część zachodniego wsparcia militarnego, finansowego i humanitarnego, Polska dla rosyjskiego wywiadu dzisiaj ma nie mniejsze znaczenie niż Niemcy, Wielka Brytania czy Stany Zjednoczone. Dlatego nie należy się spodziewać daleko idących reakcji Moskwy na zajęcie przez prokuraturę środków ambasady Federacji Rosyjskiej w Polsce. Będą wozić gotówkę w walizkach, oby tylko tu pozostać i nie stracić placówki. Znacznie bardziej niż Polska nie są oni zainteresowani eskalacją i wydaleniem dyplomatów.
Czytaj więcej
Trzeba się spodziewać rosyjskich retorsji w związku z zajęciem przez prokuraturę środków ambasady Federacji Rosyjskiej w Polsce. Ale jednocześnie nie wolno się ich bać.
