Po zgonie jednej z mieszkanek gminy pomiędzy jej rodzicami a mężem powstał spór dotyczący pochówku. Rodzina zmarłej zwróciła się o rozstrzygnięcie tego konfliktu do wójta. Czy przysługuje mu takie uprawnienie? – pyta czytelnik.
Nie. Osoby mające prawo do pochowania zmarłego są wymienione w art. 10 ustawy 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Takie uprawnienie przysługuje przede wszystkim najbliższej rodzinie zmarłego, a mianowicie: pozostałemu przy życiu małżonkowi, zstępnym (dzieciom, wnukom), wstępnym (rodzicom, dziadkom), krewnym w linii bocznej do czwartego stopnia pokrewieństwa, a także powinowatym w linii prostej do pierwszego stopnia. Przyjmuje się, że prawo do pochowania zwłok jest wspólnym uprawnieniem członków rodziny zmarłego, a do podjęcia tych działań jest wymagana zgoda wszystkich uprawnionych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 28 kwietnia 2010 r., II SA/Ol 79/10).
W razie niepochowania zmarłego przez rodzinę lub osobę, która się do tego dobrowolnie zobowiąże, zwłoki mogą być przekazane do celów naukowych publicznej uczelni. Decyzję w tej sprawie wydaje, na wniosek uczelni, właściwy starosta. Zwłoki niepochowane przez bliskich i nieprzekazane do celów naukowych są chowane przez gminę właściwą ze względu na miejsce zgonu.
Nie oznacza to jednak, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) może rozstrzygnąć spór dotyczący pochówku. W orzecznictwie podkreśla się, że konflikt pomiędzy osobami, którym przysługuje prawo pochowania zwłok, nie może być rozstrzygnięty w postępowaniu administracyjnym. Prawo pochowania zwłok osoby zmarłej stanowi bowiem dobro osobiste, chronione przepisami prawa cywilnego, a do ochrony takich dóbr jest powołany sąd powszechny (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 listopada 2011 r., sygn. II OSK 1646/10).
podstawa prawna: art. 10 ustawy z 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 118, poz. 687 ze zm.)
