Taką nowelizacją Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia przygotowali posłowie Platformy Obywatelskiej.
Jak tłumaczą, obecnie regulujący kwestię pełnomocników art. 88 kodeksu postępowania karnego dopuszcza jedynie możliwość ustanowienia pełnomocnikiem osobę będącą adwokatem lub radcą prawnym. – Jest to katalog zamknięty i żaden inny podmiot nie może występować w postępowaniu karnym jako pełnomocnik pokrzywdzonego – wskazują posłowie.
Zauważają oni, że przepis ten wydaje się niesłusznie ograniczać prawo wyboru pokrzywdzonego do osób legitymujących się do jednego z dwóch zawodów prawniczych. – Niewątpliwie reprezentowanie przez profesjonalnego pełnomocnika stwarza gwarancje ochrony praw osób pokrzywdzonych przestępstwem. Znane są jednak przypadki osób, których ze względu na trudną sytuację materialna nie stać na opłacenie adwokata lub radcy prawnego, a jednocześnie nie mają możliwości ustanowienia pełnomocnikiem innej osoby, która mogłaby bronić ich praw w postępowaniu karnym – wyjaśniają parlamentarzyści PO.
W uzasadnieniu wskazują, iż co prawda przepisy procedury karnej dopuszczają ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika z urzędu dla osoby, która nie jest w stanie ponieść kosztów adwokata lub radcy prawnego we własnym zakresie bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny, jednakże praktyka pokazuje, że możliwości pokrzywdzonego w zakresie uzyskania profesjonalnej pomocy z urzędu są mniejsze niż w przypadku podejrzanego czy oskarżonego.
Autorzy projektu tłumaczą, iż w dotychczasowych przepisach chodzi jedynie o zapewnienie, ażeby obrońca lub pełnomocnik był osobą godną zaufania, która będzie dawała rękojmię, iż w swoich działaniach będzie się kierowała interesem reprezentowanego. – Taką rękojmię dają adwokaci i radcy prawni, w przypadku których istnieją silne gwarancje instytucjonalne w postaci odpowiedzialności dyscyplinarnej – wyjaśniają posłowie PO, którzy jednocześnie zauważają, iż „godną zaufania może być również osoba najbliższa, w przypadku której gwarancją lojalnej postawy jest bliska więź osobista".
