Można usprawnić egzekwowanie kar

Aby poprawić ściągalność kwot orzeczonych w wyrokach karnych, trzeba wprowadzić zmiany. Przede wszystkim orzeczenie dolegliwości finansowej powinno być fakultatywne.

Publikacja: 28.08.2023 03:00

Można usprawnić egzekwowanie kar

Foto: Adobe Stock

Instytut Wymiaru Sprawiedliwości opublikował raport na temat ściągalności pieniędzy (z nawiązek i świadczeń pieniężnych) orzeczonych przez sąd w sprawach karnych na rzecz Funduszu Sprawiedliwości (FS). Ściągalność wynosi 82 proc. – to sprawy, w których uzyskano od skazanego całą należną kwotę. Dodatkowo w 5 proc. spraw ściągnięto część należności. – Nie jest źle, ale mogłoby być lepiej – uważa dr Paweł Ostaszewski, autor opracowania. Co proponuje?

Po pierwsze, usystematyzowanie procedury badania zdolności skazanego do spłaty zobowiązania, np. w formie prostego kwestionariusza z pytaniami m.in. o zatrudnienie, wykształcenie, uprzednią karalność, dochody, stan cywilny. Po drugie, rozważenie możliwości obniżenia minimalnych kwot świadczenia pieniężnego i możliwości rozłożenia płatności na większą liczbę rat. Po trzecie zaś, rozważenie rezygnacji z obowiązkowego orzekania świadczenia pieniężnego na rzecz FS i wprowadzenie orzekania świadczenia fakultatywnego.

Czytaj więcej

Tomasz Pietryga: Surowy kodeks. I co z tego?

Ogólna ściągalność należności na rzecz FS była prawie dwa razy wyższa niż Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków.

Świadczenia pieniężne i nawiązki na rzecz FS orzekane są głównie w sprawach o przestępstwa drogowe, w tym najczęściej w sprawach o przestępstwo prowadzenia pojazdu mechanicznego pod wpływem alkoholu lub środka odurzającego (75 proc. badanych spraw) oraz w sprawach o popełnienie tego przestępstwa w warunkach recydywy (6,6 proc. badanych spraw).

W latach 2015–2021 średnio rocznie wpływało ok. 65 tys. nowych spraw do wykazu „NF”(wykonanie prawomocnie orzeczonych nawiązek i świadczeń pieniężnych). Co roku sądy kończyły ok. 53 tys. spraw z wykazu „NF”. Ponadtrzykrotnie od 2015 r. wzrosła liczba spraw pozostających do załatwienia na rok następny,

89 proc. skazanych to mężczyźni. Przeciętnie w dniu uprawomocnienia się wyroku mieli 41 lat, zwykle wyłącznie obywatelstwo polskie (96 proc.), tylko dziesięć osób ukraińskie i po jednej osobie obywatelstwa: Indii, Mołdawii i Niemiec. Skazani mieszkali najczęściej na wsi (44 proc.) i w małych miastach – od 10 do 50 tys. mieszkańców (21 proc.), rzadziej w miastach średnich i dużych. Mieli głównie wykształcenie zawodowe (37 proc.) i średnie (32 proc.). Pracowali na stałe (64 proc.) znacznie częściej niż dorywczo (14 proc.). W 15 proc. spraw w ogóle nie byli aktywni zawodowo. Nieznacznie częściej byli stanu wolnego (38 proc. kawalerów/panien), 14 proc. osób po rozwodzie.

Badanie przeprowadzono na ok. 330 sprawach z 34 dobranych losowo sądów rejonowych i okręgowych.

Instytut Wymiaru Sprawiedliwości opublikował raport na temat ściągalności pieniędzy (z nawiązek i świadczeń pieniężnych) orzeczonych przez sąd w sprawach karnych na rzecz Funduszu Sprawiedliwości (FS). Ściągalność wynosi 82 proc. – to sprawy, w których uzyskano od skazanego całą należną kwotę. Dodatkowo w 5 proc. spraw ściągnięto część należności. – Nie jest źle, ale mogłoby być lepiej – uważa dr Paweł Ostaszewski, autor opracowania. Co proponuje?

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Konsumenci
Jest nowy wyrok TSUE w polskiej sprawie. Upraszcza procesy frankowiczów
Materiał Promocyjny
Zwinny, wyrazisty i dynamiczny. SUV, który bryluje na europejskich salonach
Prawo karne
Marian Banaś składa doniesienie do prokuratury na Elżbietę Witek
Prawo dla Ciebie
Od dzisiaj możemy obniżyć rachunek za prąd. Trzeba spełnić jeden warunek
Prawo karne
Jest wyrok Sądu Najwyższego ws. symulacji zabójstwa abp. Jędraszewskiego
Materiał Promocyjny
THE FUTURE OF FINANCE
Praca, Emerytury i renty
Ogłoszono listę 10 najbogatszych emerytów w Polsce
Materiał Promocyjny
Nowe finansowanie dla transportu miejskiego w Polsce Wschodniej