Rośnie fala przestępczości. Karniści: trzeba uczyć w szkole o obronie koniecznej

Wraz z przemianami społecznymi i kryzysem ekonomicznym rośnie fala przestępczości. Specjaliści nawołują do uczenia również o prawie do obrony koniecznej.

Publikacja: 28.10.2022 07:23

Rośnie fala przestępczości. Karniści: trzeba uczyć w szkole o obronie koniecznej

Foto: Adobe Stock

We wrześniu na ul. Obozowej w Poznaniu doszło do tragicznego zdarzenia z udziałem kilkuosobowej rodziny i włamywacza, który, ugodzony nożem przez 50-letnią kobietę, zmarł w szpitalu. Poznańska prokuratura najpierw postawiła trzem członkom napadniętej rodziny zarzuty, ale na polecenie ministra Ziobry sprawę umorzyła.

Według sędzi Barbary Piwnik nadmierna kazuistyka tworzy chaos, a pamiętać trzeba, że choć z każdym rokiem przybywa osób z wyższym wykształceniem, coraz trudniej jest z powszechną wiedzą prawną.

– Już od szkoły podstawowej powinno się wprowadzać elementy nauczania prawa, konstytucji. Podejrzewam, że ci, którzy idąc w różnych marszach, krzyczeli ostatnio słowo „konstytucja”, najczęściej nie znali jej treści. Coraz mniej osób wykazuje się znajomością prawa. To zjawisko dotyczy nawet prawników. Kiedyś byli biegli z prawdziwego zdarzenia, potrafiący opiniować, i sędziowie, którzy słuchali wszystkich z uwagą, a dziś nawet funkcjonariusze policji uczą się prawa z seriali telewizyjnych o policjantach – mówi sędzia Piwnik.

Mecenas Jacek Dubois myśli podobnie.

– Gdybyśmy spytali, co to jest obrona konieczna, to poza sferą ludzi znających prawo z przyczyn zawodowych nie jest definiowalna. Było kilka takich precedensowych spraw, np. w latach 90., kiedy prokuratura po zdarzeniu takim jak w Poznaniu mimo wszystko stawiała zarzuty. Doprowadzono wtedy do tego, że ludzie zaczęli się bać bronić, bo bezpieczniej było uciec, niż komuś się przeciwstawić – komentuje adwokat.

Jak uważa, klarowny przepis z tamtych czasów zderzał się z orzecznictwem.

Obrona konieczna jest kontratypem. Istnieje w prawie od dawna i dotyczy sytuacji, kiedy sprawca czynu zabronionego mimo wypełnienia znamion przestępstwa nie ponosi odpowiedzialności z powodu nadzwyczajnych okoliczności. Obywatel bowiem nie musi się wycofywać i ustępować brutalniejszemu czy silniejszemu.

– Mamy do czynienia z tzw. pojęciem nieostrym, bo przekroczenie granic obrony koniecznej nie może być rażące, a to słowo każdy prokurator może zinterpretować w inny sposób – mówi prokurator Piotr Kosmaty.

Czytaj więcej

Nowe przepisy określające granice obrony koniecznej

Działając w afekcie, można jednak błędnie ocenić sytuację, dlatego eksperci nie są za tym, aby w polskich domach dysponowano bronią tak powszechnie jak np. w USA.

– Co innego strzelanie do tarczy, a co innego do człowieka. Pamiętajmy, że jeśli ktoś wyjmie broń, to przestępca będzie od niego szybszy. Jeśli popełnimy błąd i zabijemy niewinnego człowieka, który wszedł na naszą posesję, to pamiętajmy, że największą karą jest nasze sumienie – stwierdza sędzia Piwnik. Zachęca zatem do zapisywania się np. na kursy samoobrony. – Zamiast non stop patrzeć w telefon, idź na kurs samoobrony. Przygotuj się na to, że możesz stać się obiektem ataku. Ta uwaga dotyczy również mężczyzn – dodaje.

Według sędzi przemiany społeczne z ostatnich miesięcy, w związku z sytuacją za wschodnią granicą, mogą niedługo sprawić, że pojawi się nowa przestępczość. Dlatego trzeba uczyć społeczeństwo prawa, mając na uwadze, że powiększyło się o dodatkowe jednostki i grupy wychowane w innej tradycji, kulturze i systemie prawnym.

– Konflikt zbrojny tuż za wschodnią granicą, która dodatkowo jest granicą Unii Europejskiej, sprawia, że przestępczość zorganizowana innych krajów jest zainteresowana Polską – dodała.

We wrześniu na ul. Obozowej w Poznaniu doszło do tragicznego zdarzenia z udziałem kilkuosobowej rodziny i włamywacza, który, ugodzony nożem przez 50-letnią kobietę, zmarł w szpitalu. Poznańska prokuratura najpierw postawiła trzem członkom napadniętej rodziny zarzuty, ale na polecenie ministra Ziobry sprawę umorzyła.

Według sędzi Barbary Piwnik nadmierna kazuistyka tworzy chaos, a pamiętać trzeba, że choć z każdym rokiem przybywa osób z wyższym wykształceniem, coraz trudniej jest z powszechną wiedzą prawną.

Pozostało 85% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów