Marek Michalak w wystąpieniu generalnym do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry apeluje o podjęcie działań zmierzających do podwyższenia kwalifikacji osób prowadzących postępowania karne, w których uczestniczą dzieci.
- Od tego jak szybko, profesjonalnie i skutecznie zostanie udzielona pomoc dziecku, zależy jak poważne będą następstwa doznanej przez niego krzywdy. Ważnym jest, by jak najszybciej objąć dziecko specjalistyczną pomocą oraz podjąć skuteczne i sprawne działania w ramach prowadzonego postępowania karnego. Konieczna jest zatem szybka interwencja, zwłaszcza, gdy podejrzanym/oskarżonym jest osoba bliska dziecku – przekonuje w wystąpieniu rzecznik praw dziecka.
RPD przypomina, że szybkie i sprawne zebranie oraz zabezpieczenie dowodów ma istotne znaczenie dla czynności przesłuchania małoletniego pokrzywdzonego. Należy bowiem dążyć do tego, aby przesłuchanie dziecka było przeprowadzone w odpowiednich warunkach, wyłącznie raz, i tylko wtedy, gdy zeznania tego świadka mogą mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie, a więc już po zebraniu innych dowodów w sprawie.
- Dziecko może stanowić cenne źródło dowodowe w postępowaniu karnym. Umiejętnie przeprowadzone przesłuchanie może dostarczyć równie wiarygodnego i cennego materiału dowodowego, jak w przypadku osób dorosłych. Jednakże przesłuchanie dziecka to czynność wymagająca wiedzy psychologicznej i pedagogicznej - pisze Marek Michalak.
Dbałość o małoletnich uczestniczących w procedurach karnych powinna się wyrażać w zachowaniu zasady komunikowania się z nimi w języku dla nich zrozumiałym, adekwatnym do ich fazy rozwojowej, pozwalającym na zrozumienie uprawnień i powinności oraz sytuacji prawnej. Przed osobą prowadzącą czynności z udziałem dzieci stoją dwa zadania - uzyskanie pełnego, wiarygodnego opisu zdarzenia oraz ochrona psychiki dziecka. Dla ich wykonania niezbędna jest znajomość procesów rozwojowych i zmian zachodzących wraz z wiekiem w psychice i społecznym funkcjonowaniu dzieci.
- Prawna ochrona małoletnich jest szeroka, jednakże poza dobrym prawem potrzebna jest także wola ze strony organów postępowania, empatia, otwartość na wzajemną współpracę oraz wiedza z zakresu psychologii rozwojowej dziecka. Konieczne jest zatem stałe podnoszenie umiejętności i kwalifikacji osób prowadzących tę czynność dowodową - podkreśla RPD.
W jego opinii, słuszne i pożądane w praktyce jest więc przydzielanie spraw - w których małoletni jest pokrzywdzonym - osobom, które posiadają doświadczenie zawodowe oraz wiedzę z zakresu psychologii rozwoju dziecka.
