Kara za odmowę spisu

Spis powszechny rozpoczął się 1 kwietnia. Jest podzielony na kilka etapów – od 1 kwietnia do 16 czerwca trwał tzw. samospis internetowy. Od 8 kwietnia do 30 czerwca telefonicznie spis prowadzą ankieterzy. W tym samym okresie bezpośrednie wywiady prowadzą rachmistrzowie spisowi.

Podczas spisu zbierane są dane obejmujące m.in.: charakterystykę terytorialną, demograficzną, ekonomiczną i edukacyjną, a także migracje wewnętrzne i zagraniczne oraz charakterystykę etniczno-kulturową, ale także niepełnosprawność czy wzajemne relacje członków gospodarstwa domowego, rodziny, a ponadto charakterystykę mieszkań, budynków.

Rachmistrzowie nie mają natomiast prawa pytać o dochody ani oszczędności. Nie wypełniają też żadnych papierowych ankiet, jak to było podczas poprzedniego spisu.

Każdy rachmistrz powinien mieć w widocznym miejscu identyfikator ze zdjęciem, imieniem i nazwiskiem oraz pieczątką GUS. Taka legitymacja jest ważna tylko z dowodem osobistym. Rachmistrz może rozpocząć ankietę dopiero po okazaniu tej legitymacji. Jeśli tego nie zrobi, powinniśmy sami tego zażądać. W razie jakichkolwiek podejrzeń należy zgłosić sprawę na policję.

Każdy, kto zamierza odmówić odpowiedzi na pytania, musi się liczyć z grzywną

. Artykuł sankcjonujący karę znalazł się w przepisach karnych ustawy o spisie powszechnym. O jej wysokości zdecyduje sąd. Do wyboru ma kwoty od 20 zł do 5 tys. zł.

Odmowa poddania się spisowi to niejedyne zachowanie, które będzie karane. W grę wchodzi nie tylko odmowa odpowiedzi na pytania, ale także nieprzekazanie posiadanych danych objętych spisem i odmowa udzielenia ścisłych, wyczerpujących i zgodnych z prawdą odpowiedzi na pytania.

Wszystkie zebrane dane są pod ochroną prawną. Oznacza to, że rachmistrz nie ma prawa ich kopiować ani przekazywać osobom trzecim.

Osoby starsze czy samotne, które mają obawy przed taką wizytą, mogą zaprosić na czas spisu zaufaną bliską osobę albo sąsiada.

Spis powszechny dostarcza najbardziej szczegółowych informacji o liczbie ludności, jej terytorialnym rozmieszczeniu, strukturze demograficzno-społecznej i zawodowej, a także o społeczno-ekonomicznej charakterystyce gospodarstw domowych i rodzin, ich zasobach i warunkach mieszkaniowych. Szczególną wagę przykłada się do pozyskania wiedzy na temat zmian zachodzących w procesach demograficznych i społecznych, m.in. ze względu na wzmożone migracje ludności po wstąpieniu Polski do UE.

Wyniki spisu są wykorzystywane bezpośrednio na potrzeby statystyki publicznej jako baza do budowy operatów losowania do dalszych badań reprezentacyjnych prowadzonych na próbie gospodarstw domowych.

Czytaj też:

Kłopoty z anonimowością spisu powszechnego

Więcej w serwisie:

Twoje prawo

»