Trybunał: niesłusznie aresztowany ma rok na złożenie skargi i roszczenie o odszkodowanie

Niesłusznie aresztowany może składać żądania finansowe za pomyłkę organów ścigania i sądów. Musi się jednak z tym zmieścić w czasie.

Publikacja: 12.10.2012 08:33

Trybunał: niesłusznie aresztowany ma rok na złożenie skargi i roszczenie o odszkodowanie

Foto: Fotorzepa, Bartłomiej Żurawski

Roszczenie o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niewątpliwie niesłuszne aresztowanie jest ograniczone w czasie.

- Roczny termin nie jest nadmiernie uciążliwy i nie narusza istoty prawa do odszkodowania - uznał w czwartek Trybunał Konstytucyjny (sygn. akt: SK 18/10).

Henryk C., który złożył skargę konstytucyjną do Trybunału, pieniędzy za niesłuszny areszt nie dostanie.

Mężczyznę najpierw sąd rejonowy skazał, a potem sąd okręgowy uniewinnił. Ponieważ C. spędził w areszcie kilka miesięcy złożył pozew o odszkodowanie i zadośćuczynienie od skarbu państwa. Mężczyzna dowodził, że jego sytuacja finansowa od czasu aresztowania bardzo się pogorszyła, utracił kilka kontraktów handlowych a jego firma popadła w kłopoty finansowe. Henryk C. podnosił, że od czasu tymczasowego aresztowania przestał korzystać z pomocy profesjonalnego prawnika bo go na niego nie było stać. SO, do którego sprawa trafiła uznał, że mężczyzna o dwa lata spóźnił się z dochodzeniem roszczenia. W grę wchodzi bowiem art. 555 kodeksu postępowania karnego a ten stanowi, że roszczenia za niewątpliwie niesłuszne aresztowanie przedawniają się po upływie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia dającego podstawę do odszkodowania.

Henryk C. nie zgodzi się z tą decyzją. Uważał, że kwestionowany przepis zbyt krótko określa okres przedawnienia dochodzenia roszczenia od skarbu państwa w sytuacji niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania.

-          Zasada ta wymaga, by skarżący miał prawo dochodzić odszkodowania od skarbu państwa na tych samych zasadach przedawnienia jak w innych sprawach odpowiedzialności skarbu państwa wobec obywateli - argumentował C.

Trybunał był innego zdania - rok musi wystarczyć. Zdanie odrębne zgłosiła w tej sprawie sędzia Teresa Liszcz.

Polskie sądy ważą racje i nie są zbyt hojne dla niesłusznie zatrzymanych. Przykład? 100 tys. zł odszkodowania za 20 miesięcy niesłusznego aresztu przyznał warszawski sąd Barbarze S., matce czteroletniego Michałka utopionego w 2001 r.; 5 tys. zł Romanowi Klusce podejrzewanemu o oszustwa podatkowe, niesłusznie zatrzymanemu na 48 godzin oraz wypuszczonemu na wolność za kaucją.

- To trudne i skomplikowane sprawy - mówi „Rz" sędzia Jakub Małecki, który kończy właśnie jedną ze spraw odszkodowawczych. - Nie ma jednego stałego przelicznika np. jeden miesiąc niesłusznego aresztu kosztuje 10 tys. zł. To byłoby proste. Kiedy w grę wchodzą trzy miesiące sąd orzeka 30 tys i sprawę kończy - wyjaśnia.

W każdej indywidualnej sprawie sędzia musi ocenić, w jakim stopniu pomyłka organów ścigania czy sądu wpłynęła na życie zatrzymanego. Odszkodowanie z tytułu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania należy się za szkodę i krzywdę, która jest bezpośrednim następstwem zastosowania środka przymusu.

Tylko w 2011 r. niesłuszne pozbawienie wolności kosztowało podatników (w sumie na wypłaty odszkodowań i zadośćuczynień) 14,5 mln zł. Kwoty stale rosną. W 2009 r. w sumie niesłuszne skazania, aresztowania, zatrzymania i stosowanie innych środków zabezpieczających kosztowały Skarb Państwa 5,3 mln zł, w 2010 r. było to już 11,3 mln.

Roszczenie o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niewątpliwie niesłuszne aresztowanie jest ograniczone w czasie.

- Roczny termin nie jest nadmiernie uciążliwy i nie narusza istoty prawa do odszkodowania - uznał w czwartek Trybunał Konstytucyjny (sygn. akt: SK 18/10).

Pozostało 92% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"