HFPC: Polskie więzienia wciąż przeludnione

Helsińska Fundacja Praw Człowieka i Stowarzyszenie Interwencji Prawnej zaalarmowała Komitet Ministrów Rady Europy o nadużyciach związanych z przeludnieniem w więzieniach, a tym samym o niestosowaniu się do wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Sytuacja nie wykonywania orzecznictwa ETPC odnosi się do wyroków: Orchowski przeciwko Polsce (Nr 17885/04) oraz Sikorski przeciwko Polsce (nr 17599/05) wydanych w 2009r. Trybunał uznał roszczenia polskich więźniów na podstawie art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka o zakazie stosowania tortur. Wskazał również na problem niehumanitarnego traktowania osadzonych i systemowy charakter przeludnienia placówek penitencjarnych.

Precedensowe orzecznictwo według prawniczki HFPC Katarzyny Wiśniewskiej powinno skutkować wprowadzeniem rozwiązań pozwalających na zmniejszenie i ostateczne wyeliminowanie przyczyn problemu przeludnienia w polskich zakładach karnych.

ETPC zauważa istotny wzrost postępowań w sprawie przeludnienia placówek penitencjarnych. Jest to skutek m. in. wyroku Sądu Najwyższego (sygn. akt V CSK/06). W orzeczeniu sąd uznał, że przebywanie osadzonego w przeludnionej celi, połączonej z urządzeniami sanitarnymi i może stanowić podstawę naruszeń dóbr osobistych oraz rodzić odpowiedzialność po stronie Skarbu Państwa.

SN: Złych warunków polskich więźniów nie można tłumaczyć trudną sytuacją finansową.

Według standardów Europejskiego Komitetu do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (CPT) umieszczanie osadzonych w przepełnionych celach ma niekorzystny wpływ na działania zakładu izolacyjnego i może być uznane za nieludzkie lub poniżające traktowanie.

Polska już od 1994 r. jest stroną Europejskiej Konwencji o Zapobieganiu Torturom oraz Nieludzkiemu i Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (Dz.U. 1995 Nr 46, poz. 238). W związku z jej implementacją na terenie Polski CPT dobyło już kilkakrotnie kontrole. Każda z mnich wykazała niezastosowanie się do zaleceń wspomnianej konwencji.

W raporcie przeprowadzonym przez CPT na podstawie terenie Polski w roku 2009 czytamy, że przeludnienie zaobserwowano we wszystkich odwiedzonych placówkach. Komitet ponadto zalecił Polsce implementację jej standardów i podwyższenie minimalnej powierzchni do 4m² na osobę.

Według informacji Służby Więziennej wynika, że na dzień 21 czerwca 2013r. średnie zaludnienie zakładów karnych oraz aresztów śledczych w skali kraju wynosi 98,6 proc. W chwili obecnej, w zakładach karnych i aresztach śledczych nie występuje zjawisko przeludnienia mówi Rzecznik Prasowy Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, ppłk Jarosław Góra. Można mówić jedynie o wysokim zaludnieniu jednostek – dodaje.

Średnie zaludnienie placówek penitencjarnych w skali kraju wynosi

98,6 proc.

Według prawnika HFPC Katarzyny Wiśniewskiej te niewłaściwe warunki w zakładach karnych są związane ze zbyt częstym orzekaniem kary pozbawienia wolności. Wskazuje na konieczność weryfikacji przepisów oraz rzadsze stosowanie aresztu tymczasowego a częstsze korzystanie z środków nieizolacyjnych.

Służba Więzienna zapewnia, że z pełną aprobatą odnosi się do wszelkich ustawowych rozwiązań, których celem będzie rozwiązanie problemu zaludnienia więzień.

Nowe uregulowania zwiększające przestrzeń osób skazanych w zakładach penitencjarnych dostosowując się do standardów europejskich nie są rozwiązaniem samym w sobie. Złych warunków polskich więźniów nie można również tłumaczyć trudną sytuacją finansową, jak stwierdził Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 14 czerwca 2012r. (I CSK 489/11).

Państwo Polskie według ETPC nie powinno się ograniczać do działań na poziomie prawa krajowego. Konieczne są rozwiązania o charakterze generalnym, które zlikwidują przyczyny problemu warunków w zakładach karnych.

Europejski Trybunał sugeruje stworzenie specjalnego więziennego systemu administracji skargowej i nadzoru penitencjarnego.

Według HFPC i SIP orzeczenia ETPC o zadośćuczynienie pokrzywdzonym Orchowskiemu i Sikorskiemu nie zostały wykonane. Trybunał zasadził im odpowiednio 3 tys. i 3,5 tys. euro. Organizacje wspierające wygranych powodów apelują do Komitetu Ministrów rady Europy o nadzór nad wykonaniem wyroków.

Służby Mundurowe Budżet Państwa Prawo Karne

Pozostało 85% artykułu