W praktyce kancelarii notarialnych obserwuje się znaczny wzrost popularności wśród klientów umowy o dożywocie. Warto poszukać odpowiedzi na pytanie, czym spowodowane jest to zjawisko.
Czytaj także: Umowa dożywocia: nie tak łatwo odebrać ojcowiznę
Umowa o dożywocie polega na tym, że w zamian za przeniesienie własności nieruchomości jej nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie. Strony umowy mogą dowolnie ukształtować zakres obowiązków nabywcy nieruchomości, zwanego zobowiązanym, wobec dotychczasowego właściciela nieruchomości, zwanego dożywotnikiem, mieszczących się w pojęciu dożywotniego utrzymania. Jednak gdyby zakres ten nie został w umowie sprecyzowany, zobowiązany powinien przyjąć dożywotnika jako domownika, dostarczyć mu wyżywienie, ubranie, mieszkanie, światło i opał, zapewnić odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Istotą tej umowy jest zatem odpłatne przeniesienie własności nieruchomości na nabywcę, którego świadczeniem jest dożywotnie utrzymanie dotychczasowego właściciela nieruchomości.
Prawo pozwala również, aby dożywociem objęta została osoba bliska zbywcy, niebędąca właścicielem nieruchomości. O tym, kto jest osobą bliską zbywcy, decydują konkretne okoliczności, najczęściej będą to członkowie najbliższej rodziny mieszkający wspólnie ze zbywcą na nieruchomości będącej przedmiotem umowy oraz konkubenci. Osoba bliska może również być jedynym dożywotnikiem, nie jest konieczne, aby był nim jednocześnie zbywca nieruchomości.
Przedmiotem umowy o dożywocie może być nieruchomość lub udział we własności nieruchomości, a także prawo wieczystego użytkowania. Umową tą można objąć również nieruchomość lokalową. Niestety, nie może być przedmiotem umowy o dożywocie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, nawet takie, dla którego prowadzona jest księga wieczysta. To spora niedogodność dla osób, które chciałyby prawo to przenieść za dożywocie. W takiej sytuacji należy najpierw zawrzeć ze spółdzielnią mieszkaniową umowę przeniesienia własności lokalu, a następnie, po założeniu księgi wieczystej dla nieruchomości lokalowej, można zawrzeć umowę o dożywocie.
