Referendum nie wyszło, powtórki nie będzie

Obwodowe komisje wyborcze nie mogły pytać o to, ile kart chcemy dostać a w wielu komisjach - jednak niektóre pytały o to wyborców. Według sondaży frekwencja w referendum wyniosła 40 proc., co oznacza, że nie jest ono wiążące.

Publikacja: 16.10.2023 10:35

Wybory parlamentarne 2023.

Wybory parlamentarne 2023.

Foto: PAP/Paweł Supernak

W referendum ogólnokrajowym mogli wziąć udział wszyscy obywatele, którzy są uprawnieni do głosowania. Jak podaje Państwowa Komisja Wyborcza uprawnionych do głosowania było 29 mln 91 tys 533 osoby.

Kiedy referendum jest ważne?

- Jeżeli w referendum ogólnokrajowym wzięła udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania, wynik referendum jest wiążący – wyjaśnia Rzeczpospolitej prof. Krzysztof Urbaniak z Uniwersytetu Adama Mickiewicza, członek Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji Batorego. Zastrzega jednak, że w przypadku niedzielnego referendum frekwencja jest liczona na podstawie ważnych kart do głosowania, które znajdą się w urnie, a następnie komisja je wyjmie i przeliczy.

Każdy obywatel biorący udział w niedzielnym głosowaniu do Sejmu i Senatu mógł odmówić pobrania karty do udziału w referendum (podobnie jak i każdej z innych kart do głosowania). Udział w referendum polegał na udzieleniu odpowiedzi na zawarte na karcie cztery pytania. Chcąc wziąć w nim ważny udział należało postawić "X" w odpowiedniej kratce. Rozstrzygnięcie kwestii poruszonych w referendum następuje po uzyskaniu większości głosów. W urnie mogą się znaleźć karty całkowicie przedarte takie karty nie są traktowane jako ważnie oddany głos i nie są liczone do frekwencji.

Jak to jest z konkretnymi pytaniami? Jak te odpowiedzi na poszczególne pytania są liczone? Każde pytanie jest liczone osobno. Jeśli w sumie nie ma większości to referendum nie jest nie wiążące - wyjaśnia ekspert.

Czytaj więcej

Ewa Szadkowska: Numeru z referendum ciemny lud nie kupił

Kiedy można powtórzyć referendum?

Kiedy Sąd Najwyższy uzna, że referendum jest nieważne i należy je powtórzyć je w jednym lub w kilku obwodach głosowania. Ustawa milczy o powtórzeniu całego referendum jeśli sąd N uznałby je za nieważny. Na tej podstawie referendum może być ponownie zarządzone.

Kiedy więc referendum może być nieważne?

- Kiedy Sąd Najwyższy uzna, że doszło do takiej skali złamania prawa, że wypacza to wynik referendum. Moim zdaniem taką przesłanką może być np. brak tajności głosowania w niedzielnym referendum. Uważam, że powołując się na taką przesłankę można by to referendum próbować unieważnić. Mam świadomość, że Sąd Najwyższy w składzie trzyosobowym uznał, że tajność głosowania w referendum nie została złamana. W prawniczym obiegu funkcjonuje jednak wiele odmiennych opinii. Jeśli od obywatela oczekuje się deklaracji politycznej którą następnie członek komisji notuje w rubryce przy naszym nazwisku można to uznać za naruszenie tajności głosowania – mówi Rzeczpospolitej prof. Urbaniak.

Dlaczego w podczas wyborczej nie podawano cząstkowych wyników frekwencji w referendum? PKW przyjęła taką wykładnię. Jej zdaniem takie dane zostały objęte ciszą wyborczą ponieważ frekwencja w referendum jest wiążąca.

W referendum ogólnokrajowym mogli wziąć udział wszyscy obywatele, którzy są uprawnieni do głosowania. Jak podaje Państwowa Komisja Wyborcza uprawnionych do głosowania było 29 mln 91 tys 533 osoby.

Kiedy referendum jest ważne?

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego