Prawnicy Ukrainy też walczą

Przedstawiciele środowisk prawniczych m.in. zbierają dowody rosyjskich zbrodni – mówi Oksana Tsimbriwska, ukraińska prawniczka, zastępca kierownika zespołu unijnego projektu Pravo-Justice.

Aktualizacja: 21.03.2022 09:56 Publikacja: 20.03.2022 19:22

Prawnicy Ukrainy też walczą

Foto: Adobe Stock

Co wojna oznacza dla ukraińskich prawników?

Po inwazji Rosji 24 lutego Ukraina zaczęła bronić swojej integralności terytorialnej nie tylko na ziemi i niebie, ale także na polu prawnym. Ukraińscy prawnicy i władze podjęli całą skalę działań mających na celu zatrzymanie wojny, ochronę praworządności, pociągnięcie Rosji do odpowiedzialności.

Jak obecnie wygląda ich praca?

Od początku wojny ukraińscy prawnicy musieli przeorientować swoje normalne działania i zrobili to bardzo szybko. Wielu prawników przeszło na świadczenie pomocy prawnej pro bono w sprawach mobilizacji, migracji i w innych kwestiach związanych ze stanem wojennym w Ukrainie.

Wielu też włączyło się aktywnie w zbieranie dowodów rosyjskich zbrodni wojennych i łamania praw człowieka dla władz ukraińskich – Prokuratury Generalnej i Ministerstwa Sprawiedliwości. Niektórzy robią to również sami i przesyłają dowody zbrodni wojennych Rosji bezpośrednio do Międzynarodowego Trybunału Karnego. Intensywne działania – zwłaszcza na polu informacyjnym – podjęły też ukraińskie stowarzyszenia prawnicze. Chodzi o zaprzestanie wszelkich interesów w kraju agresora. Na dzisiaj ponad 25 zagranicznych kancelarii prawnych zrezygnowało już ze współpracy z rosyjskimi klientami lub zamknęło własne biura w Federacji Rosyjskiej. A liczba ta rośnie z każdym dniem.

Czytaj więcej

Sędzia Sądu Najwyższego Ukrainy chwycił za broń i walczy o swój kraj

A realna walka? Prawnicy też chwycili za broń?

Tak, wielu przedstawicieli ukraińskiej społeczności prawniczej wstąpiło do Sił Zbrojnych lub jednostek obrony terytorialnej. Są to czołowi przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości, jak np. sędzia Sądu Najwyższego Iwan Miszenko, ale także przyszli prawnicy i partnerzy czołowych ukraińskich kancelarii prawnych, takich jak Denys Bugai z kancelarii VB Partners, Eugene Kolomiets z kancelarii Prawna Grupa VDA czy Kostantyn Krasovskyy z kancelarii LCF. W końcu wielu prawników zajęło się tylko wolontariatem na rzecz wojska i ludności.

Prawnicy to elita. Czy w czasie wojny są szczególnie zagrożeni?

Rzeczywiście ze względu na kwalifikacje i kompetencje zawodowe także ukraińskie środowisko prawnicze można zaliczyć do elity kraju. Od początku wojny ich działania mają zasadnicze znaczenie dla uruchomienia procesów zmierzających do pociągnięcia Federacji Rosyjskiej do odpowiedzialności. Mają też ogromny wpływ na działania na międzynarodowej arenie prawnej, których celem jest natychmiastowe powstrzymanie wojny i wszelkich działań zbrojnych na terytorium Ukrainy.

Ukraińska społeczność prawnicza będzie miała również istotne zadania w procesie odbudowy państwa po zakończeniu wojny. Z tych powodów kwestię bezpieczeństwa prawników uważam za jeden z obowiązków państwa ukraińskiego. Teraz widzimy już pewne działania w imieniu rządu ukraińskiego w tym kierunku. Na przykład chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa sędziom w czasie wojny. Ze względu na aktywne działania wojenne w wielu regionach Ukrainy, w celu zapewnienia ciągłości działania sądów i bezpieczeństwa sędziom, jurysdykcje terytorialne wielu sądów zostały zmienione na bezpieczniejsze położenie geograficzne.

Czytaj więcej

Dramatyczny apel Prezesa Sądu Najwyższego Ukrainy do sędziów na świecie

Jak wojna wpłynęła na pani plany zawodowe?

Jestem zastępcą kierownika zespołu w finansowanym przez UE projekcie Pravo-Justice, który od ponad pięciu lat pomaga władzom Ukrainy w przeprowadzeniu kompleksowej reformy wymiaru sprawiedliwości. Wojna jednak wyznaczyła nam nowe priorytety. Głównym kierunkiem, na którym obecnie koncentruje się projekt, jest wsparcie w dokumentowaniu i badaniu okrucieństw i zbrodni wojennych, naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego.

Tworzymy skonsolidowany mechanizm wstępnego dokumentowania zbrodni obejmujących wszystkie regiony Ukrainy oraz uchodźców za granicą. Szczególny nacisk kładziemy na zbieranie i zabezpieczenie materiału dowodowego pod kątem przyszłych procesów. Wspieramy biuro prokuratora generalnego Ukrainy w związku z procedurami w MTK.

Oprócz dokumentowania zbrodni wojennych, projekt zapewnia natychmiastowe wsparcie ukraińskim władzom, jak Ministerstwo Sprawiedliwości, Departament Zbrodni Wojennych Prokuratury Generalnej, sądy itp. w ich działaniach w czasie wojny.

Co pani zrobi, gdy wojna się skończy?

Jestem jednym z trzech milionów Ukraińców, którzy zostali zmuszeni do szukania bezpieczeństwa za granicą. Ta wojna oddzieliła moich dwóch małych synów od ojca, a mnie od męża, który jak inni Ukraińcy został w kraju i broni naszej ojczyzny, walczy o demokrację, wolność i prawa człowieka.

Oni wszyscy walczą nie tylko o Ukrainę, ale o Europę i świat, który uznaje te same demokratyczne wartości co Ukraińcy. Kiedy wojna się skończy, wrócę z dziećmi do Ukrainy. W imię pamięci dla wszystkich niewinnych cywilów, zwłaszcza dzieci, zamordowanych w tej brutalnej wojnie, zrobię wszystko, aby agresor poniósł konsekwencję, a Ukraina została odbudowana.

Co wojna oznacza dla ukraińskich prawników?

Po inwazji Rosji 24 lutego Ukraina zaczęła bronić swojej integralności terytorialnej nie tylko na ziemi i niebie, ale także na polu prawnym. Ukraińscy prawnicy i władze podjęli całą skalę działań mających na celu zatrzymanie wojny, ochronę praworządności, pociągnięcie Rosji do odpowiedzialności.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego