Ucieczka na świadczenia

Z danych zakładu wynika, że najwięcej osób na świadczeniach przedemerytalnych przybyło w tych województwach, w których w ostatnich miesiącach były największe zwolnienia – na Mazowszu i Śląsku. – Istnieje niepisana zasada, że przy zwolnieniach grupowych w pierwszej kolejności zwalnia się tych, którzy nabyli prawa do różnych świadczeń – mówi Jerzy Kędziora, szef PUP w Chorzowie. – Zauważyliśmy, że kiedy duży zakład na naszym terenie zaczyna zwalniać, natychmiast w rejestrze pojawiają się osoby w wieku przedemerytalnym – dodaje.

Przepisy mówią, że prawo do wcześniejszego świadczenia przysługuje osobom, które straciły pracę z przyczyn leżących po stronie pracodawcy i przez pół roku roku nie znalazły następnej. – Ale to szukanie to często mit. Przychodzą do nas ludzie, którzy od razu mówią, żeby ich za bardzo nie aktywizować, bo skoro przysługuje im prawo do wcześniejszego świadczenia, to oni chcieliby z niego skorzystać – opowiada Jerzy Bartnicki, dyrektor PUP w Kwidzynie.

Bo wypychanie pracowników na świadczenia przedemerytalne to tylko jedna strona medalu. – W naszym regionie już od lat panuje przekonanie, że od pracy lepsze są świadczenia od państwa. Dlatego nikt ich specjalnie nie stara się uniknąć – mówi Szczepkowski. To dlatego, że świadczenie, choć niewysokie (przeciętne wynosi 1000 zł), jest pewne. A z pracą, szczególnie w regionach słabo rozwiniętych, może być różnie. – Jeśli pracodawca nie dostanie finansowej zachęty, nie chce zatrudniać pracownika po pięćdziesiątce – mówi Szczepkowski.

Odrębną kwestią jest podniesienie wieku emerytalnego. – Ludzie starają się załatwić świadczenie przed styczniem, zanim ruszy reforma emerytalna – mówi Henryk Nakonieczny z NSZZ „Solidarność".

Poczucie zagrożenia na rynku pracy powoduje natomiast, że ci, którzy nie mają prawa do świadczeń, starają się za wszelką cenę zachować obecny etat. – Zauważyłem, że od kiedy coraz więcej mówi się o kryzysie i rosnącym bezrobociu, ludzie przestali chodzić na zwolnienia lekarskie – mówi Paweł Gos, prezes śląskiej firmy Exact System.

Przedsiębiorcy tłumaczą, że obecnie długotrwałe zwolnienia nie stanowią w Polsce szczególnego problemu. – Pracownicy wiedzą, że choroba jest w firmie bardzo źle widziana, dlatego albo mimo złego samopoczucia pracują, albo wybierają urlopy zamiast zwolnień – mówi Mordasewicz. Dodaje, że znacznie większy problem z absencją chorobową jest w sektorze publicznym niż prywatnym. Jednocześnie skala zwolnień jest tak duża, że wielu pracowników zaczyna wracać do starego pomysłu ucieczki na długotrwałe zwolnienia lekarskie, aby uniknąć utraty pracy i dochodów. – Do końca sierpnia było w miarę spokojnie, ale już w poprzednim miesiącu zaobserwowaliśmy wzrost o 3 tysiące chorych – mówi Barbara Piotrowska z olsztyńskiego ZUS. Urzędnicy spodziewają się, że w październiku będzie ich więcej.