Idea uczenia się przez całe życie, czyli system lifelong learning zaczyna przenikać do naszej codzienności. Sprzyja temu także szeroka oferta dostępnych na rynku warsztatów: od nauki języków obcych, przez kursy tańca, szydełkowania po poznanie tajników powstawania sushi. I choć coraz częściej uczestniczymy w nowych zajęciach dla własnej przyjemności, a nie tylko z konieczności, nie omija nas proces zapamiętywania, bo to on gwarantuje skuteczność nauki – jest kluczowym składnikiem w procesie uczenia się. Warto wiedzieć, na czym dokładnie on polega.
Rodzaje pamięci
Kiedy słyszymy słowo „pamięć", kojarzy nam się ono np. z jakimś pojemnikiem, jakąś całością, w której umieszczamy i z której następnie wyjmujemy kolejne fakty lub przeżycia. Tymczasem okazuje się, że zapamiętywanie to bardziej złożona kwestia. Z wielu systemów, jakie opisują proces zapamiętywania, na uwagę zasługuje system magazynowy, zakładający, że pamięć tworzą trzy magazyny, pozostające ze sobą w dynamicznych relacjach. Są to: pamięć sensoryczna, pamięć krótkotrwała i pamięć długotrwała.
Pamięć sensoryczna
Blok pamięci sensorycznej zasilają informacje pochodzące z naszych zmysłów. Przybiera ona postać dosłowną – taką, w jakiej owe dane odebraliśmy: jeśli trafiły one do nas kanałem słuchowym, wówczas jest to postać echoiczna – pamiętamy zasłyszany dźwięk takim, jak dla nas brzmiał. Jeżeli dane pochodzą z kanału wzrokowego, to, co na krótko zapamiętamy będzie obrazem. Przy czym przechowywanie w pamięci obrazów trwa do 0,5 sekundy, podczas gdy dźwięków – maksymalnie 2 sekundy. Z uwagi na długość czasu przechowywania danych, pamięć sensoryczna nazywana jest także pamięcią ultrakrótką. Ma ona jednak inną ważną cechę – jest wyjątkowo pojemna, bo musi „udźwignąć" ogrom odbieranych danych. Na tym poziomie działa filtr, który decyduje, które informacje przejdą do następnego magazynu – bloku pamięci krótkotrwałej. Filtrem tym jest uwaga – skupienie jej na pewnych elementach sprawia, że informacje przechodzą dalej, pozostałe są eliminowane.
Pamięć krótkotrwała, czyli pamięć robocza
Blok ten charakteryzuje się tymczasowością – czas przechowywania w nim danych wynosi kilkadziesiąt sekund. Żeby wydłużyć ten czas, trzeba wciąż powtarzać daną informację, co komplikuje się przy stałym bombardowaniu nowymi wiadomościami. Pojemność pamięci krótkotrwałej nie jest zbyt duża, równocześnie może ona pomieścić w sobie od 5 do 9 jednostek informacji. Nadwyżka danych jest odrzucana lub uogólniana. Informacje w tym bloku są za to łatwo dostępne, gdyż są obecne w naszej świadomości. Pamięć ta nie tylko gromadzi, ale i na bieżąco przetwarza dane, które są niezbędne do bieżących działań. Ułamek odebranych danych natomiast zostaje przygotowany do przejścia na kolejny poziom, do bloku pamięci długotrwałej.
Pamięć długotrwała
Jeśli pamięć krótkotrwałą porównamy do pamięci roboczej podobnej do pamięci RAM, to pamięć długotrwałą – pozostając w analogiach komputerowych – należy skojarzyć z twardym dyskiem m.in. ze względu na jej trwałość. Zapisywane na niej dane dostępne są poprzez pamięć roboczą. Jest to największy objętościowo spośród wszystkich bloków. Musi taki być, bo magazynuje dużo danych i to na bardzo długo, praktycznie rzecz biorąc – dożywotnio! Kontynuując nazewnictwo komputerowe, w folderach pamięci długotrwałej znaleźć można np. pliki z zasadami gramatyki języka niemieckiego, nazwami geograficznymi, pojęciami z chemii organicznej, umiejętnościami matematycznymi, ale i pliki ze wspomnieniami z wycieczki w góry.
