Załogi czują skutki kryzysu

W Polsce w 2013 r. wynagrodzenia w większych firmach wzrosły średnio o 2,9  proc. To niewiele. Takie wyniki pokazują, że na rynku pracy presja płacowa jest bardzo niska.

Świętokrzyskie ?mało skuteczne

Na tym tle wydaje się, że w województwie świętokrzyskim pracownicy mają szczególnie małą siłę nacisku. Płace w tym regionie, w przedsiębiorstwach zatrudniających więcej niż 9 osób, wzrosły tylko o 1,1 proc. w porównaniu z 2012 r.  To prawie tyle co inflacja, co oznacza, że siła nabywcza świętokrzyskich gospodarstw domowych praktycznie się nie zmieniła, podczas gry w pozostałych województwach zdecydowanie wzrosła.

- Nasi pracodawcy nie są krwiopijcami, po prostu nie stać ich było na wyższe pensje – uważa Cezary Mielcarz, wicedyrektor ds. obsługi rynku pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Kielcach. – Poziom płac utrzymuje się u nas bez zmian już od kilku lat, bo też i nie ma w regionie znacznej poprawy kondycji przedsiębiorstw – dodaje dyrektor.

W efekcie wysoka jest także stopa bezrobocia. Na koniec grudnia 2013 r. wynosiła 16,5 proc., czyli więcej niż rok wcześniej, a średnia dla kraju już utrzymywała się na takim samym poziomie.

– Świętokrzyskie budownictwem stoi, więc koniec sezonu letniego zawsze odbija się na rynku pracy. Ale w kolejnych miesiącach powinno być już lepiej – zapewnia dyrektor ze świętokrzyskiego WUP.

Jak wynika z badań przeprowadzonych przez urząd wśród 900 firm, na I kw. tego roku przedsiębiorcy zadeklarowali zatrudnienie 1050 osób, a zwolnienie  680.

– Możemy więc w przyszłość patrzeć z optymizmem – dodaje Mielcarz.

Górnicy niewiele wskórali

Sporym zaskoczeniem jest sytuacja na rynku pracy na Śląsku. Tam płace w przedsiębiorstwach zwykle rosną w miarę szybko, napędzane przez podwyżki wywalczane przez górników. W 2013 r. było jednak inaczej.

Nieoczekiwanie średnie wynagrodzenie zwiększyło się tylko o 1,9 proc. do 4,15 tys. zł brutto, a w górnictwie o 1,7 proc. do 6,8 tys. zł brutto (w samym grudniu było to 129,3 tys. zł). Pracownicy kopalń także i w 2013 r. walczyli o podwyżki, ale węgiel w tym czasie nie osiągał wysokich cen, więc możliwe, że większość kopalń zanotuje straty.

Najniższe płace wciąż są notowane na terenie województwa warmińsko-mazurskiego – to w 2013 r.  3,05 tys. zł miesięcznie brutto. Dla porównania – na Mazowszu średnie zarobki wyniosły w tym  czasie 4,65 tys. zł miesięcznie. Do tego jeszcze najwyższa  jest na Warmii i Mazurach stopa bezrobocia – 21,7 proc. na koniec 2013, wobec 21,3 proc. rok wcześniej.

– W słabszych ekonomicznie regionach do jakich należy nasze województwo, sytuacja gospodarcza silnie odbija się na rynku pracy – uważa Zdzisław Szczepkowski, dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Olsztynie.

Zdaniem dyrektora, w silnych ośrodkach gospodarczych jest dużą rotacja - jedne miejsca znikają, ale zaraz na ich miejscu pojawiają się nowe.

- U nas firmy po redukcji kadr, nie wracają już do poprzedniego stanu zatrudniania – twierdzi dyrektor. Dodaje, że w 2013 r. rekordowa, znacznie wyższa niż w pierwszej fali kryzysu, była kwota wypłat z Gwarantowanego Funduszu Świadczeń Pracowniczych – 6 mln zł, co wskazuje na mizerną kondycję firm.

W styczniu 2014 r. stopa bezrobocia znowu wzrosła, napływ nowych bezrobotnych wyniósł 5,3 tys., choć to mniej niż rok temu – 7 tys.

– Pomagają aktywne formy walki z bezrobociem, ale widocznej poprawy na rynku pracy spodziewamy się dopiero w przyszłym roku - mówi Szczepkowski.

Lepiej za jakiś czas

Na Opolszczyźnie płace, choć dość niskie, wzrosły w 2013 r. o 3,8 proc., co było jednym z największych wzrostów w kraju.

– Mamy sporo eksporterów, a to właśnie eksport w ostatnim czasie nakręca największy ruch – uważa Wojciech Rurynkiewicz, ekspert Związku Pracodawców Prywatnych Opolszczyzny.  -  Ożywienie gospodarcze, którego początek obserwujemy, poprawi kondycję  firm w takich branżach jak usługi czy handel, dopiero za kilka miesięcy  - mówi ekspert.

– Dla branży meblarskiej idzie zagrożenie – ocenia Rurynkiewicz. Chodzi o możliwe pojawienie się w okolicy Opola sklepu IKEA. Zdaniem Rurynkiewicza, straciłyby na tym i lokalny hande,l i zakłady produkcyjne. – Może należałoby wprowadzić jakieś elementy ochrony lokalnych rynków przez diagnozę rynku? – pyta ekspert.

Mało bezrobotnych, niskie płace

Trzecie miejsce - po Mazowszu i Śląsku - pod względem płac zajmuje woj. dolnośląskie, na kolejnych miejscach plasują się  Pomorskie i Małopolskie. Wielkopolskie zajmuje szóstą pozycję, co jak na region silnie rozwinięty gospodarczo (trzecie miejsce w kraju), jest słabym wynikiem. Średnie płace w firmach są tu o ponad tysiąc złotych niższe niż na Mazowszu. Ale Wielkopolska ma najniższą stopę bezrobocia – 9,8 proc. na koniec 2013 r.

- Przedsiębiorstwa są w niezłej kondycji – uważa Krzysztof Kłosowicz, wiceprezes Wielkopolskiego Związku Pracodawców LEWIATAN. – Teraz najważniejszą rzeczą jest przygotowanie się do inwestycji. Jeśli firma zacznie za późno zacznie się rozwijać, konkurenci zyskają przewagę.

Kłosowicz podkreśla, że są to kosztowne inwestycje w nowoczesne technologie, które zwiększać mają wydajność pracy.

Może po zakończeniu tinwestycji pracownicy będą mogli liczyć na wyższe płace?