Dla kogo świadczenia

Urodzeni przed 1 stycznia 1949 r. mogą przechodzić na emerytury na starych zasadach. W praktyce z tych wcześniejszych mogą korzystać już tylko mężczyźni.

Kobiety mogą przechodzić tylko na emerytury po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, gdyż wszystkie one ukończyły już 60 lat. Jakie świadczenia wchodzą w grę w wypadku mężczyzn, którzy ukończyli 60, ale nie mają jeszcze 65 lat?

[srodtytul]Emerytura pracownicza[/srodtytul]

Przysługuje na podstawie art. 29 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F3796B8AB9D5B5D1D62A934F9B173979?id=324468]ustawy o emeryturach i rentach z FUS[/link].

Mężczyźni urodzeni przed 1 stycznia 1949 r. mogą na nią przechodzić, jeśli:

- ukończyli 60 lat,

- udowodnili 35 lat okresów składkowych i nieskładkowych albo 25 lat w wypadku orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy,

- ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę byli pracownikami,

- w ciągu ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawali w stosunku pracy co najmniej sześć miesięcy, chyba że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę byli uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Spełnienia tych dwóch ostatnich warunków nie wymaga się od tych, którzy przez cały wymagany staż byli ubezpieczeni jako pracownicy. ZUS uzna warunek pozostawania w ubezpieczeniu pracowniczym za spełniony, jeśli dana osoba ostatnio była na zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku lub świadczeniu przedemerytalnym, rencie z tytułu niezdolności do pracy, rencie rodzinnej, a także gwarantowanym zasiłku z pomocy społecznej.

Z tym że te świadczenia musiały być przyznane bezpośrednio po zakończeniu umowy o pracę. Co więcej, w czasie ich pobierania zainteresowany nie może wykonywać pracy na podstawie umowy-zlecenia ani prowadzić działalności gospodarczej.

[srodtytul]Szczególne prace[/srodtytul]

Mężczyźni urodzeni przed 1949 r. mogą również wystąpić o wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub charakterze na podstawie art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Wiek, w którym można się o nią ubiegać, to 60 lat, choć w niektórych zawodach jest on niższy. Dodatkowo trzeba mieć co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub charakterze (w niektórych zawodach – 10 lub 20). Chodzi o prace wymienione w wykazach znajdujących się w załącznikach do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71673]rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub charakterze (DzU nr 8, poz. 43 ze zm.)[/link]. Podstawowe wymagania dotyczą prac z wykazu A z tego rozporządzenia.

Za wykonujących prace w szczególnym charakterze uważa się zgodnie z art. 32 ust. 3 i art. 33 ustawy emerytalnej:

- pracowników: organów kontroli państwowej, administracji celnej, wykonujących działalność twórczą lub artystyczną,

- dziennikarzy objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy,

- nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 Karty nauczyciela,

- żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy służb mundurowych,

- pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej.

Praca w szczególnych warunkach lub charakterze zostanie zaliczona do wymaganych 15 lat, jeśli była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W momencie ubiegania się o tę emeryturę nie trzeba już być pracownikiem.

[srodtytul]Twórcy, artyści...[/srodtytul]

Mężczyźni urodzeni przed 1 stycznia 1949 r. ubezpieczeni z tytułu pracy twórczej lub artystycznej mogą przechodzić na wcześniejszą emeryturę na warunkach określonych dla pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną. Wiek zależy od rodzaju działalności.

Trzeba także udowodnić 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym co najmniej 15 lat pracy twórczej lub artystycznej (art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Pracownicy kolei, którzy urodzili się przed 1 stycznia 1949 r., mogą również przechodzić na wcześniejsze emerytury – w obniżonym wieku wynoszącym 60 lat, jeśli udowodnią okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia na kolei (łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi wymienionymi w art. 44 i art. 45 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Szczególne uprawnienia do przechodzenia na wcześniejsze emerytury daje też praca górnicza.

Specjalne zasady dotyczą nauczycieli.

[ramka][b]Po rencie wypadkowej[/b]

[b]Mężczyźni urodzeni przed 1949 r. po osiągnięciu 60 lat mogą przechodzić na emeryturę, jeśli są uprawnieni do renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem lub chorobą zawodową (art. 31 ustawy emerytalnej)[/b]. Dodatkowo muszą udowodnić co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Jeśli niezdolność do pracy była spowodowana wypadkiem, to chodzi o wypadek przy pracy, a także przy wykonywaniu pozarolniczej działalności gospodarczej, działalności twórczej lub artystycznej, umowy agencyjnej lub zlecenia, przez duchownych czynności religijnych, duszpasterskich lub zakonnych, w drodze do pracy lub z pracy – który nastąpił przed 1 stycznia 2003 r.[/ramka]

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autorki