Reklama
Rozwiń
Reklama

Szykują się zmiany w zwolnieniach lekarskich. Sejm wydłuża vacatio legis

Przebywanie na L4 u jednego pracodawcy nie będzie przeszkodą aby wykonywać obowiązki służbowe w tym samym czasie w innym miejscu.

Publikacja: 21.11.2025 18:45

Szykują się zmiany w zwolnieniach lekarskich. Sejm wydłuża vacatio legis

Foto: Adobe Stock

Tak wynika z nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, którą w piątek przegłosował Sejm. Reguluje ona szereg kwestii istotnych z punktu widzenia zatrudnionych, jak i firm.  A z Sejmu wychodzi z istotną zmianą, tj. w zakresie vacatio legis. Pierwotnie przepisy miały, co do zasady, obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował jednak, że ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia (z pewnymi wyjątkami). 

L4 w jednej firmie, a praca w drugiej 

W trakcie prac nad ustawą partia „Razem” sprzeciwiała się wprowadzeniu możliwości korzystania ze zwolnienia lekarskiego w jednym miejscu, a pracy w drugim. Ostatecznie nowe przepisy regulują wyjątek od zasady orzekania o niezdolności do pracy z każdego tytułu. Innymi słowy, jeśli ktoś jest zatrudniony w dwóch firmach jednocześnie, to jego absencja chorobowa nie będzie musiała dotyczyć obydwu miejsc pracy. Możliwe będzie przebywanie na zwolnieniu lekarskim u jednego pracodawcy i wykonywanie obowiązków służbowych w tym samym czasie w innym miejscu.

Brakuje lekarzy orzeczników. Sytuacja ma się poprawić 

Ale to nie wszystko. Nowelizacja zakłada też zmianę zasad zatrudniania lekarzy orzeczników. Jest to o tyle ważne, że obecnie ZUS notuje olbrzymie braki kadrowe w tym obszarze. Organ zatrudniał (według stanu na 31 maja 2025 r.) w orzecznictwie lekarskim 684 medyków w łącznym wymiarze 521 etatów. Jednocześnie ponad 40 proc. etatów lekarskich było w tym czasie nieobsadzonych, a w niektórych oddziałach ZUS odsetek ten sięgał nawet 75 proc. Nowe przepisy mają poprawić sytuację. W jaki sposób? Chodzi głównie o wprowadzenie elastycznych form współpracy. W efekcie lekarze orzecznicy będą mogli wykonywać swoje zadania na podstawie nie tylko umowy o pracę, ale też np. umowy o świadczenie usług. Wybór będzie należał, co do zasady, do nich. Nowe przepisy zakładają też zmiany dotyczące kwalifikacji wymaganych od lekarzy orzeczników. Przykładowo planowane jest wprowadzenie możliwości wydawania orzeczeń w określonych rodzajach spraw przez osoby wykonujące samodzielne zawody medyczne, tj. pielęgniarki, pielęgniarzy i fizjoterapeutów. Ma to usprawnić funkcjonowanie całego systemu orzecznictwa. Zmianie (na lepsze) ulegną też zasady wynagradzania tej grupy. 

Reklama
Reklama

Kontrole zwolnień lekarskich

Szykowane są również modyfikacje związane z kontrolą orzeczeń o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich. Przypomnijmy, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest ustawowo zobowiązany do kontrolowania prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy, a także korzystania ze zwolnień lekarskich. Lekarze orzecznicy ustalają np., czy pracownik faktycznie jest chory, a zwolnienie zasadne. Sam ZUS natomiast sprawdza, czy osoba przebywająca na zwolnieniu wykorzystuje je zgodnie z jego celem. Mogą to robić również płatnicy, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych.

Z najnowszych danych ZUS wynika, że w III kw. 2025 r. dokonano 114,4 tys. kontroli zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy. To mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku (w III kw. 2024 r. przeprowadzono 115,4 tys. kontroli). Jednocześnie w III kw. br. wydanych zostało 7,1 tys. decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłków chorobowych. W nowelizacji uregulowane zostały natomiast mechanizmy zwiększające efektywność kontroli, w tym dotyczące przesłanek cofnięcia upoważnienia do wystawiania L4. Z kolei w kontekście reformy kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich zaproponowano uszczegółowienie przesłanek, w których ubezpieczony traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia lekarskiego.

Etap legislacyjny: ustawa skierowana do Senatu 

Tak wynika z nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, którą w piątek przegłosował Sejm. Reguluje ona szereg kwestii istotnych z punktu widzenia zatrudnionych, jak i firm.  A z Sejmu wychodzi z istotną zmianą, tj. w zakresie vacatio legis. Pierwotnie przepisy miały, co do zasady, obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował jednak, że ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia (z pewnymi wyjątkami). 

Pozostało jeszcze 88% artykułu
/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Prawo drogowe
Rząd chce podwyższyć opłaty za przejazd drogami ekspresowymi i autostradami
Nieruchomości
Spółdzielcy będą wreszcie na swoim. Rząd chce rozwiązać problem z PRL
Konsumenci
Frankowicze. Sąd nie zawsze związany stanowiskiem sądu odwoławczego
Prawo rodzinne
Jak po rozwodzie wycenić nakłady małżonka na wspólny majątek? Wyrok SN
Materiał Promocyjny
Jak budować strategię cyberodporności
Podatki
Darowizna od rodzica powinna iść na konto dziecka. Bo fiskus ją opodatkuje
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama