Czternasta emerytura na stałe: dla kogo i na jakich warunkach

Kolejne dodatkowe roczne świadczenie dla seniorów zostanie wypłacone z urzędu – zapewnia ZUS. Komu przysługuje 14. emerytura.

Aktualizacja: 03.08.2023 10:09 Publikacja: 03.08.2023 03:00

Czternasta emerytura na stałe: dla kogo i na jakich warunkach

Foto: Adobe Stock

Ten specjalny rodzaj wsparcia wprowadzi na stałe ustawa, która wejdzie w życie 8 sierpnia.

Dla kogo 14. emerytura

Seniorzy do tej pory otrzymali już dwa przelewy równe kwocie najniższej emerytury obowiązującej po marcowej waloryzacji. Podobne kryteria będą musieli spełnić w tym roku i w latach następnych.

I tak, czternastka będzie przysługiwać osobom, które mają prawo do jednego ze świadczeń długoterminowych, czyli pobierającym emerytury i renty w systemie powszechnym, emerytury i renty rolników, służb mundurowych, emerytury pomostowe, świadczenia i zasiłki przedemerytalne, renty socjalne, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, rodzicielskie świadczenia uzupełniające, świadczenia pieniężne przysługujące cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych oraz renty inwalidów wojennych i wojskowych.

Jej wypłata ma nadal zależeć od wysokości pobieranego świadczenia podstawowego. Pełną kwotę dostaną jedynie osoby, u których nie przekraczało ono 2,9 tys. zł. Pozostałym wypłata zostanie pomniejszona o różnicę między wysokością renty lub emerytury a kwotą kryterium, zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”. Dalej ma też obowiązywać ograniczenie dotyczące minimalnej kwoty wypłaty. Po zastosowaniu mechanizmu „złotówka za złotówkę” musi ona wynosić co najmniej 50 zł. W innym przypadku świadczenie nie będzie wypłacane. Rząd zostawia sobie też furtkę, która umożliwi mu elastyczne kształtowanie wysokości świadczenia i terminu jego wypłaty w przyszłych latach. Te dwie kwestie mają być w każdym roku regulowane rozporządzeniami wydawanymi do 31 października.

ZUS przypomina

Organ rentowy na prośbę „Rzeczpospolitej” wyjaśnia niektóre wątpliwości z nią związane.

I tak, potwierdza, że będzie można otrzymać tylko jedną czternastkę, nawet gdy pobiera się dwa świadczenia, np. z KRUS i ZUS. Ponadto rencie rodzinnej, do której prawo ma kilka osób, będzie przysługiwała jedna czternastka, która zostanie podzielona po równo. Dalej wskazuje, że nie otrzymają jej osoby z zawieszonym prawem do świadczenia podstawowego, np. z powodu przekroczenia limitów dorabiania.

Czytaj więcej

Czternasta emerytura przyjęta z poprawkami przez Senat

Pytania dotyczą także kwestii związanych z wypłatami.

– Aby otrzymać czternastkę, nie trzeba będzie składać żadnych wniosków. Zostanie przelana z urzędu – zapowiada Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS.

Podkreśla jednocześnie, że czternastka zostanie wypłacona wraz z emeryturą i rentą tą samą drogą co świadczenie główne (przelewem lub przekazem gotówkowym). Co prawda cały czas czekamy na wyznaczenie przez rząd miesiąca, w którym ruszy wypłata (zostanie wskazany w rozporządzeniu), już teraz wiadomo natomiast, w jakich dniach należy się jej spodziewać. Terminy przelewów z ZUS są bowiem stałe: to 1., 5., 6., 10., 15., 20., 25. dzień miesiąca.

Jeżeli rząd nie postanowi inaczej, czternastka w pełnej wysokości wyniesie w tym roku co najmniej 1588,44 zł brutto. Ze świadczenia zostanie pobrana składka zdrowotna oraz zaliczka na podatek dochodowy. Ile zatem na rękę dostaną świadczeniobiorcy?

– Wysokość czternastki netto dla konkretnej osoby będzie zależeć od jej wartości brutto oraz od wysokości świadczenia głównego – mówi Paweł Żebrowski.

Przykładowo, jak wskazuje, osoba z rentą 2000 zł brutto otrzymuje do ręki 1820 zł (tj. 180 zł składki zdrowotnej, brak zaliczki na podatek w przypadku świadczeń do 2500 zł). Jednak w miesiącu, w którym otrzyma czternastą emeryturę, na jej konto wpłynie 3134,48 zł. Czternastka skorzysta bowiem z pozostałej do wykorzystania kwoty zmniejszającej podatek (tj. 60 zł). Zaliczka na niego wyniesie wówczas tylko 131 zł, a składka zdrowotna od kwoty czternastki – 142,96 zł. Dodatkowe świadczenie netto wyniesie zatem 1314,48 zł. Odmienna kwota brutto świadczenia podstawowego da inny rezultat.

Podstawa prawna: Ustawa o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (DzU z 2023 r., poz. 1407)

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Tomasz Lasocki, ekspert od ubezpieczeń społecznych, wykładowca WPiA UW

Zasady przyznawania czternastki zostały źle skonstruowane. W efekcie osoba, która przepracowała w swoim życiu jeden dzień i ma kilkugroszową emeryturę, otrzymuje to świadczenie w pełnej wysokości. Natomiast emeryt, który był aktywny zawodowo kilkadziesiąt lat, czternastki nie dostanie. To nie wszystko. Także obywatel państwa UE, np. Niemiec, po jednym dniu pracy w Polsce otrzyma trzynastą i czternastą emeryturę po osiągnięciu polskiego wieku emerytalnego. To świetna wiadomość dla każdej Europejki, której czekanie np. do 67. roku życia będzie na stałe umilane trzynastką i czternastką. Nie ma przy tym znaczenia, ile ta osoba zarabia w kraju swojego pochodzenia. Polskie państwo daje bowiem takie dodatki każdemu, kto uzyska status emeryta w naszym kraju, a ten przysługuje choćby za jeden dzień pracy.

Wspomniane dochody nie mają też znaczenia dla polskich obywateli. W efekcie osoba, która zarabia np. na wynajmie mieszkań, może otrzymać czternastą emeryturę bez ograniczeń, jeżeli tylko jej świadczenie podstawowe mieści się w limicie. Wszystkie te nonsensy to efekt nierozważnych decyzji ustawodawcy. Można i trzeba będzie to naprawić w przyszłości.

Ten specjalny rodzaj wsparcia wprowadzi na stałe ustawa, która wejdzie w życie 8 sierpnia.

Dla kogo 14. emerytura

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Konsumenci
Jest nowy wyrok TSUE w polskiej sprawie. Upraszcza procesy frankowiczów
Materiał Promocyjny
Zwinny, wyrazisty i dynamiczny. SUV, który bryluje na europejskich salonach
Prawo karne
Marian Banaś składa doniesienie do prokuratury na Elżbietę Witek
Prawo dla Ciebie
Od dzisiaj możemy obniżyć rachunek za prąd. Trzeba spełnić jeden warunek
Prawo karne
Jest wyrok Sądu Najwyższego ws. symulacji zabójstwa abp. Jędraszewskiego
Materiał Promocyjny
THE FUTURE OF FINANCE
Praca, Emerytury i renty
Ogłoszono listę 10 najbogatszych emerytów w Polsce
Materiał Promocyjny
Nowe finansowanie dla transportu miejskiego w Polsce Wschodniej