Małżonek nadal bez pielęgnacyjnego

Tak się stanie, jeśli Senat nie wniesie poprawek do uchwalonej 17 października nowelizacji [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=182545]ustawy o świadczeniach rodzinnych[/link].

Przypomnijmy. W wyroku z 18 lipca 2008 r. Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjny art. 17 ust. 1 ustawy w zakresie, w jakim uniemożliwia przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego obciążonej obowiązkiem alimentacyjnym osobie zdolnej do pracy, niezatrudnionej ze względu na konieczność sprawowania opieki nad innym niż jej dziecko niepełnosprawnym członkiem rodziny ([b]sygn. P 27/07[/b], [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=278311]DzU nr 138, poz. 872[/link]). Kwestię tę rozstrzygał w związku z dwiema sprawami: chodziło o opiekę nad siostrą i nad mężem.

[srodtytul]Myśleli, że dostaną[/srodtytul]

– Po wyroku TK wystąpiliśmy z wnioskiem o wznowienie postępowania. Żona, która mną się opiekuje, nie dostała jednak świadczenia – mówi Przemysław K. Dlaczego? Ze względu na art. 17 ust. 5 pkt 2a ustawy, który wyłącza prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim. Na tę okoliczność powołał się Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli w decyzji odmownej. Wskazał jednak, że krąg uprawnionych został rozszerzony na inne osoby zobowiązane do alimentacji, wśród których są małżonkowie.

Wygląda więc na to, że aby opiekująca się mężem żona dostała świadczenie, powinna się rozwieść.

[srodtytul]Co w nowelizacji[/srodtytul]

[b]Zgodnie z nowym brzmieniem art. 17 ust. 1 świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje osobom, na które zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, a także opiekunowi faktycznemu dziecka[/b], jeśli nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności z określonymi wskazaniami albo osobą z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Nie zmienia się jednak art. 17 ust. 5 pkt 2a. – Małżonek nie ma prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad drugim, niepełnosprawnym, małżonkiem, gdyż zgodnie z art. 130 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71706]k.r.i o. [/link]obowiązek alimentacyjny małżonka względem drugiego może powstać dopiero po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji. Ani w obecnym stanie prawnym, ani po wejściu w życie nowelizacji ustawy świadczenie pielęgnacyjne nie będzie przysługiwało. gdy osoba niepełnosprawna pozostawać będzie w związku małżeńskim – wyjaśnia Janina Szumlicz z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

TK stwierdził w wyroku m.in., że do organów stosujących przepisy należeć będzie ocena skutków stwierdzenia niekonstytucyjności art. 17 ust. 1 w konfrontacji z innymi przesłankami określającymi prawo do świadczenia, w szczególności art. 17 ust. 5 pkt 2a.

Oczywiście można wprowadzić do ustawy regulację, która da prawo do świadczeń na rzecz osób pozostających w małżeństwie, ale – zgodnie z wyrokiem TK – nie trzeba, i tak zrobiło MPiPS, przygotowując nowelizację.

Być może warto też jednoznacznie wskazać, kto jest uprawniony, biorąc pod uwagę rozbieżności w interpretowaniu, kto jest zobowiązany do alimentacji. – Wszędzie tam, gdzie u podłoża dochodzenia środków utrzymania lub wychowania leży więź rodzinno-prawna, są alimenty – wyjaśnia prof. Marek Andrzejewski, specjalista prawa rodzinnego z Uniwersytetu Szczecińskiego. [b]Obowiązek alimentacyjny istnieje więc m.in. między krewnymi w linii prostej i rodzeństwem (art. 128 k.r.io.), małżonkami w trakcie trwania związku i później (art. 27 i 130 k.r.io.), powinowatymi (art. 144) i innymi wymienionymi w k.r.io.[/b]