Jak ZUS powinien przeliczać emerytury

Coraz więcej osób na emeryturze zwraca się do nas z pytaniem, czy ZUS prawidłowo obliczył ich świadczenia. Jedna z nich po przeczytaniu artykułu opublikowanego w „Rz” zdecydowała się złożyć wniosek do ZUS, a gdy ten odmówił przyznania wyższego świadczenia, odwołała się do sądu. Teraz wątpliwości prawne w jej sprawie (ale także dotyczące tysięcy innych emerytów) rozstrzygnie Sąd Najwyższy w poszerzonym składzie siedmiu sędziów.

Chodzi o sytuację, gdy osoba na wcześniejszej emeryturze przepracuje 30 dodatkowych miesięcy i osiągnie tzw. powszechny wiek emerytalny. Może ona wówczas na podstawie art. 53 z [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172511]ustawy o emeryturach i rentach z FUS[/link] wystąpić o przeliczenie swojej emerytury z wykorzystaniem nowej kwoty bazowej.

Problem w tym, że ZUS korzystnie przelicza tylko część emerytury – tzw. socjalną (24 proc. kwoty bazowej obowiązującej w momencie złożenia wniosku). Drugą – tzw. stażową – pozostawia bez zmian (przepisy przewidują dość skomplikowany wzór na obliczenie tej części emerytury, wysokość kwoty bazowej obowiązującej w momencie złożenia wniosku ma jednak duży wpływ na jej wysokość).

Przykładowo, jeśli ZUS do obliczenia wcześniejszej emerytury w 1994 r. przyjął obowiązującą wówczas kwotę bazową w wysokości 666,96 zł, to przeliczenie z wykorzystaniem nowej kwoty bazowej obowiązującej np. w tym roku, gdy jest ona prawie czterokrotnie wyższa (od 1 marca wynosi 2578,26 zł), obu części świadczenia dałoby znaczną podwyżkę. ZUS jednak konsekwentnie odmawia takiego przeliczenia.

[srodtytul]Korzystny wyrok[/srodtytul]

W [b]wyroku z 8 maja 2008 r. (sygn. I UZP 1/08) Sąd Najwyższy[/b] stwierdził, że ZUS powinien wykorzystać nową kwotę bazową do przeliczenia obu części emerytury. Relacjonowaliśmy ten wyrok w tekście „Warto przeliczyć świadczenia sprzed lat” (14 maja 2008 r.). Po jego przeczytaniu Stanisława P. postanowiła złożyć wniosek o przeliczenie. Gdyby ZUS uwzględnił nową kwotę bazową w części stażowej, otrzymywałaby emeryturę wyższą o 700 zł miesięcznie.

Sąd apelacyjny miał wątpliwości, jak rozstrzygnąć tę sprawę, skierował więc pytanie prawne do SN. Na piątkowej rozprawie (20 marca) zwykły trzyosobowy skład SN doszedł do wniosku, że rozstrzygnięcie tej kwestii ma ogromne znaczenie. Powinien więc zająć się tym poszerzony – siedmioosobowy skład sędziowski. Jego zadaniem będzie także sformułowanie wykładni tych przepisów, która będzie wiążąca dla sądów rozstrzygających spory emerytów z ZUS. Nie ma jednak pewności, jak SN w oczekiwanej uchwale zinterpretuje skomplikowane przepisy emerytalne. Warto więc wstrzymać się jeszcze ze złożeniem wniosku o takie przeliczenie.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora [mail=m.rzemek@rp.pl]m.rzemek@rp.pl[/mail]

[ramka][b]Kwoty bazowe w ostatnich latach[/b]

od 1 czerwca 1999 r. – 1327,44 zł

od 1 czerwca 2000 r. – 1540,20 zł

od 1 czerwca 2001 r. – 1683,27 zł

od 1 czerwca 2002 r. – 1775,89 zł

od 1 marca 2003 r. – 1862,62 zł

od 1 marca 2004 r. – 1829,24 zł

od 1 marca 2005 r. – 1903,03 zł

od 1 marca 2006 r. – 1977,20 zł