Świadczenie pielęgnacyjne: więcej pieniędzy na świadczenia rodzinne

Rz: Do konsultacji społecznych trafił projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych. Jakie zmiany wprowadzi?

Elżbieta Seredyn:

Zamierzamy częściowo powrócić do stanu sprzed 2013 r. Dwa świadczenia – pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy – zostaną zastąpione jednym: świadczeniem pielęgnacyjnym.

Jakie będą warunki jego przyznania?

Między innymi faktyczna rezygnacja z pracy lub jej niepodjęcie. Przy tym jeśli ktoś już raz  przed laty zrezygnował z pracy, nie musi jeszcze znów jej podejmować po to, by zrezygnować. Niepełnosprawny powinien się legitymować orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym, a jeśli jest to dziecko w wieku do ukończenia 16. roku życia, orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie z odpowiednimi wskazania mi. Powinien także poddać się ocenie stopnia niesamodzielności. Będzie ono oceniane w pięciostopniowej skali zbliżonej do skali Barthel. Sprawowanie opieki będzie też musiało zostać potwierdzone podczas wywiadu środowiskowego.

Czyli wszystkie osoby niepełnosprawne w 2014 r. będą musiały się jeszcze raz przebadać?

Ocenie stopnia niesamodzielności będą musiały poddać się te osoby, których opiekunowie będą ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne na podstawie nowych przepisów. W wyjątkowych sytuacjach zespół przyjedzie do niepełnosprawnego.

Jak długo trzeba będzie czekać na taka ocenę?

Co do zasady miesiąc od wystąpienia o ocenę przez gminę przyznającą świadczenie pielęgnacyjne. Projekt przewiduje, że termin, od którego przyznawane będzie to świadczenie po ustaleniu, że spełnione zostały wszystkie warunki jego otrzymania, to moment złożenia wniosku o świadczenie.

A ile cała ta akcja może kosztować?

W rezerwie celowej na świadczenia rodzinne zarezerwowano 1 mld zł. W sumie przeznaczono na nie o 0,3 mld zł więcej niż na 2013 r. Liczymy koszty związane z wypłaconymi świadczeniami. Nie wiadomo, jaki stopień niesamodzielności mają poszczególne osoby. To, że ktoś jest niepełnosprawny w stopniu znacznym, nie oznacza, że jest w równym stopniu niesamodzielny.

W jakiej wysokości będą świadczenia?

Minimalne wsparcie wraz z dodatkiem będzie wynosiło 846 zł, w tym samo świadczenie pielęgnacyjne 620 zł. Maksymalne wsparcie osiągnie stopniowo, do 2017 r., poziom minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Czy nowelizacja ma związek z wnioskiem rzecznika praw obywatelskich do Trybunału Konstytucyjnego?

Nie. Prawa nabyte świadczeniobiorców nie zostały naszym zdaniem naruszone. Osoby, które wcześniej otrzymywały świadczenie pielęgnacyjne, ale od lipca 2013 r. prawo do nich wygasło, miały pół roku na przygotowanie się do zmiany i ewentualne podjęcie aktywności zawodowej. Opiekunowie nie zostali zaskoczeni utratą świadczenia. Nie nadużyto zasady zaufania obywatela do państwa.

Ale średni czas poszukiwania pracy jest dłuższy. Według GUS wynosi prawie rok.

Dla nieaktywnych zawodowo opiekunów takich osób wprowadzi liśmy specjalny zasiłek opiekuńczy – uzależniony od kryterium dochodowego, wynoszącego 623 zł netto na osobę w rodzinie. Jeśli opiekun je spełni, może ubiegać się o to świadczenie.

Tak, ale opiekun bez świadczenia nie ma odprowadzanych składek na ubezpieczenie społeczne.

Jeśli nie ma innego tytułu do objęcia ubezpie czeniem emerytalnym i rentowym, to składki te nie będą opłacane.

Czy projekt przewiduje jakieś świadczenia wsteczne dla osób, które nie otrzymały po 1 lipca ani specjalnego zasiłku opiekuńczego, ani świadczenia pielęgnacyjnego?

Nie. Gdyby w przyszłości Trybunał Konstytucyjny uznał, że zeszłoroczna nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych była w jakiejś części niezgodna z konstytucją, zostaną rozważone możliwości wprowadzenia odpowiednich regulacji. Na razie nie ma ku temu podstaw.

Może warto też doprecyzować przepisy o becikowym. Gminy odmawiają wypłaty kobietom, które nie były pod opieką lekarza od 10. tygodnia ciąży. Ale czy wystarczy w tym terminie zapisać się, czy trzeba być przyjętą?