Kandydaci na premiera Holandii dobrze wiedzą, co dzieje się w Polsce

Korespondencja z Brukseli
Po nieoczekiwanej decyzji premiera Marka Rutte o zakończeniu kariery politycznej przed wyborami zapowiedzianymi na 22 listopada w Holandii, na scenie pojawiło się dwóch silnych kandydatów na jego miejsce: Frans Timmermans i Pieter Omtzigt. Obaj świetnie widzą, co się dzieje w naszym kraju, a wielokrotnie wyrażali zaniepokojenie brakiem praworządności, który jest efektem wprowadzonej przez PiS reformy sądownictwa..

W polskim mundurze

Frans Timmermans będzie liderem wspólnej listy socjademokratów i Zielonych. Kilka dni temu oficjalnie potwierdził, że wraca do krajowej polityki i zrezygnował ze stanowiska wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej ds. Europejskiego Zielonego Ładu. Do końca drugiej kadencji w Brukseli został mu ponad rok. W sumie spędził tu dziewięć lat – najpierw jako wiceprzewodniczący KE ds. praworządności, a teraz odpowiedzialny za klimat i ochronę środowiska. W obu rolach świetnie poznał sytuację w Polsce. Bo to nasz kraj był głównym problemem, jeśli chodzi o praworządność, i my jesteśmy głównym hamulcowym, jeśli chodzi o legislację w sprawach klimatycznych.

Ale przygoda Timmermansa z Polską nie zaczęła się od sporów z rządem PiS. Sam Holender wielokrotnie wspominał o ogromnej sympatii do naszego kraju wyniesionej z domu rodzinnego. Jego dziadek mieszkał w Bredzie, którą w czasie II wojny światowej wyzwalała Dywizja Pancerna generała Maczka. Gdy polityk jeszcze jako minister spraw zagranicznych Holandii w 2014 roku towarzyszył parze królewskiej w czasie jej wizyty w Polsce, przytaczał wspomnienia swojego ojca.

Czytaj więcej

Polityka

Holandią po raz pierwszy w historii rządzić może kobieta. Urodziła się w Turcji

Dilan Yesilgoz, urodzona w Ankarze holenderska minister sprawiedliwości pochodzenia turecko-kurdy...

– Miał sześć lat i do dziś pamięta walki uliczne, a potem przecinanie przez Polaków szelek niemieckich żołnierzy, którzy się poddali, tak że musieli trzymać spodnie i nie mogli uciekać. Ale przede wszystkim pamięta polskich żołnierzy zakwaterowanych u moich dziadków, którzy tak bardzo pragnęli wyzwolenia swojej ojczyzny. Jeden z nich był krawcem i uszył dla mojego ojca polski mundur. W tym mundurze pozwolono ojcu przechadzać się podczas ćwiczeń, co oczywiście było świętem dla sześcioletniego chłopca – mówił Timmermans.

Krzyż Oficerski

On sam kilka lat wcześniej jako deputowany do holenderskiego parlamentu walczył z sukcesem o upamiętnienie w Holandii polskich wyzwolicieli, za co został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W 2006 roku otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RP (IV klasa) „za zasługi w popularyzowaniu udziału polskich żołnierzy na frontach II wojny światowej”.

W sprawach praworządności był pryncypialny i sprzeciwiał się politycznym kompromisom z rządem w Warszawie, które nie były poparte decyzjami przywracającymi praworządność. W polityce klimatycznej firmował wielką zieloną reformę, z którą Polsce nie zawsze było po drodze. Ale jako wnuk górnika z Heerlen rozumiał, że reforma klimatyczna wymaga wsparcia dla państw opartych na węglu i zaproponował fundusze dla węglowych regionów.

W przedwyborczych sondażach lista socjalistów i Zielonych sytuuje się na 1.–2. miejscu, co daje Timmermansowi duże szanse na objęcie teki premiera. Ale nieoczekiwanie wyrósł mu nowy konkurent.

Kim jest Pieter Omtzigt? Zbyt silny konkurent

Pieter Omtzigt, do 2021 roku w partii chadeckiej CDA, a potem poseł niezależny, założył teraz własne ugrupowanie Nowa Umowa Społeczna. I w pierwszym sondażu dostał poparcie o 1 punkt procentowy większe niż socjaliści i Zieloni.

– On jest teraz jak święty – mówi „Rzeczpospolitej” David Bos, politolog z Uniwersytetu w Amsterdamie. Zasłynął ujawnieniem skandalu z zasiłkami dla dzieci, gdy okazało się, że przez lata odmawiano ich wypłacania wielu rodzinom pochodzenia imigranckiego, wytykając rzekome nadużycia w procesie wnioskowania. Okazało się potem, że niesłusznie, ale polityka ta spowodowała wiele ludzkich dramatów. Omtzigt uważany jest za bezkompromisowego, w czym jeszcze pomógł mu fakt, że został wypchnięty z własnej partii w obawie przed jego zbyt silną konkurencją.

Sam jednak wydaje się nieco zaskoczony swoją popularnością i mówi, że nie idzie po władzę. – On jest maszyną do zdobywania głosów. Ale będzie musiał wziąć na listy ludzi, których nie zna, i to go trochę przeraża. W jego interesie jest pozostanie słabszym – uważa Bos.