Azja Środkowa. ZSRR już tam nie powróci

– Od początku postawiliśmy na robienie interesów z Europą. Na region Azji Środkowej patrzono w Rosji jak na zacofaną prowincję. To było błędem, który wykorzystały Chiny i Turcja. Pojawili się inni inwestorzy, którzy zaoferowali państwom regionu inwestycje w zamian za dywersyfikację polityki zagranicznej. I niemal wszyscy zrobili to z miłą chęcią – mówi „Rzeczpospolitej” Aleksiej Muchin, moskiewski politolog sympatyzujący z Kremlem.

Toksyczna Rosja

W przyszłym roku Rosja przyjmuje przewodnictwo w Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej. Z tej okazji szefowa Rady Federacji Walentyna Matwijenko odnotowała, że Rosja „nie ma tam żadnej wiodącej pozycji”. Przekonywała jednak, cytowana przez agencję TASS, że integracja Rosji z tymi państwami wciąż postępuje. W rzeczywistości państwa Azji Środkowej, mimo zawartych wiele lat temu z Rosją sojuszy (militarnego i gospodarczego), boją się wchodzić w jakiekolwiek nowe wspólne inicjatywy z Kremlem. Zwłaszcza po 24 lutego, gdy Rosja dokonała inwazji na Ukrainę.

Prezydenci Kazachstanu i Uzbekistanu spotkali się w czwartek w Taszkencie i oświadczyli, że wspólne będą „realizować projekty energetyczne”. A co z niedawną propozycją Władimira Putina, który chciał tworzyć „trójstronny sojusz gazowy” z Kazachstanem i Uzbekistanem? – W tym przypadku słowo „sojusz” wszystkich niepokoi – powiedział w czwartek Ałmas Ajdarow, wiceminister spraw zagranicznych Kazachstanu. Stwierdził też, że na razie Astana nie otrzymała od Rosji konkretnych propozycji, ale kilkakrotnie podkreślał, że chodzi wyłącznie o gospodarkę, nie politykę.

We wtorek wpływowy rosyjski dziennik „Kommiersant” opublikował artykuł pt. „Niemcy rozhuśtują Kazachstan”. Chodziło o wypowiedzi Nikołaja Tokariewa, prezesa rosyjskiej spółki Transnieft, która zarządza rosyjskim odcinkiem ropociągu Przyjaźń. Przekonywał, że Niemcy zarezerwowali na przyszły rok dostawy rosyjskiego surowca. Berlin sprostował, że chodzi jedynie o tranzyt ropy, którą poprzez Przyjaźń chce sprowadzić z Kazachstanu.

A jak na ten pomysł reagują w Moskwie? – Wyście w Europie chyba oszaleli – skomentował Muchin.