Jak rozliczyć VAT od aportu

Do niedawna aporty były zwolnione z VAT, co skutkowało tym, że przedsiębiorcy mieli problemy z odliczeniem tego podatku od towarów i usług wnoszonych jako wkład. Teraz są opodatkowane, a dotychczasowe wątpliwości zastąpiły nowe, na nie mniejszą skalę

Aktualizacja: 11.05.2009 08:00 Publikacja: 11.05.2009 06:54

Jak rozliczyć VAT od aportu

Foto: Rzeczpospolita, Paweł Gałka

Do 30 grudnia 2008 r. wkłady niepieniężne do spółek prawa handlowego i cywilnego (z wyjątkiem aportu przedsiębiorstwa, który w ogóle nie podlegał i nadal nie podlega opodatkowaniu) były objęte zwolnieniem z podatku od towarów i usług, przewidzianym w rozporządzeniu ministra finansów. Po tej dacie regułą stało się ich opodatkowanie, jednak do 31 marca 2009 r. podatnicy nadal mogli wybrać zwolnienie.

[srodtytul]Jeśli zwolnienie, to konieczna korekta[/srodtytul]

Ministerstwo Finansów i organy podatkowe jednoznacznie opowiadały się za tym, że zwolnienie skutkuje obowiązkiem korekty podatku naliczonego, odliczonego przy nabyciu towarów lub usług wnoszonych jako wkład, o ile aport był wnoszony w tzw. okresie korekty. Z tym że jeśli aport dotyczył towarów handlowych lub surowców do produkcji, korek-tę należało sporządzić bez względu na to, ile czasu upłynęło od daty nabycia do chwili wniesienia aportu.

Przykładowo [b]w piśmie Ministerstwa Finansów z 27 marca 2007 r. (PT5-033-13/EK/2006/AP-7828/ 7789) [/b]czytamy: „Zakupione z przeznaczeniem do dalszej odsprzedaży opodatkowanej towary handlowe, wnoszone następnie aportem do spółki, w żadnym momencie działalności nie posłużyły wykonywaniu działalności opodatkowanej, a jedynie stają się przedmiotem czynności zwolnionej. W takim więc przypadku występuje obowiązek skorygowania wcześniej odliczonego podatku, bez względu na okres, w którym nastąpi dostawa, wynikający z generalnej zasady, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy”.

Takie stanowisko zajmowały wszystkie organy podatkowe, a zasadę tę uregulowano wprost w obowiązującym od 1 grudnia 2008 r. art. 91 ust. 7d ustawy o VAT.

[srodtytul]Rozbieżne orzecznictwo[/srodtytul]

Orzecznictwo sądów administracyjnych nie było już tak jednomyślne. Ze stanowiskiem organów podatkowych zgodził się przykładowo[b] Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 21 lutego 2007 r. (SA/ Łd 1948/06)[/b]. Do poglądu wyrażonego przez organy podatkowe przychylił się również [b]Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 21 listopada 2008 r. (I FSK 1353/07) i z 7 października 2008 r. (I FSK 1216/07).[/b]

NSA nie badał w nich, niestety, zgodności prawa polskiego w zakresie zwolnienia aportów z VAT z prawem wspólnotowym. Nie zwrócił się również w tej sprawie z zapytaniem do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W uzasadnieniu obu niekorzystnych dla podatnika wyroków znalazła się natomiast następująca dygresja:

„Zastrzeżenia co do zgodności tego przepisu (wprowadzającego zwolnienie aportów z VAT – przyp. autora) z unijną dyrektywą VAT zostały także zasygnalizowane [b]w wyroku NSA z 23 kwietnia 2008 r. (I FSK 505/07) oraz wyrażone w wyroku WSA w Warszawie z 20 maja 2008 r. (III SA/Wa 364/08)[/b]. Jeżeli bowiem czynność ta w świetle dyrektywy unijnej VAT nie należy do katalogu czynności, które mogą być objęte zwolnieniem od podatku, ustanowienie jej w prawie krajowym, wbrew tej dyrektywie jako zwolnionej od podatku, nie powodowałoby konieczności dokonywania powyższych korekt”.

Za brakiem konieczności sporządzania korekty opowiedział się natomiast jednoznacznie [b]WSA w Olsztynie w wyrokach z 7 grudnia 2006 r. (I SA/Ol 528/2006) i z 9 października 2008 r. (I SA/Ol 221/08)[/b].

[srodtytul]Wbrew dyrektywie[/srodtytul]

W tym ostatnim orzeczeniu sąd wskazał, że wprowadzone zwolnienie aportów z VAT jest niezgodne z prawem unijnym. VI dyrektywa (obecnie dyrektywa 2006/112/WE) wprowadza zamknięty katalog czynności zwolnionych z opodatkowania (art.13 i 14 VI dyrektywy, a także rozdział 2, 3 i 5 tytułu IX dyrektywy 2006/112/WE). Wśród nich z całą pewnością nie ma zwolnienia dla aportów, a tym samym Polska poprzez wprowadzenie takiego zwolnienia naruszyła przepisy unijne.

Sąd zwrócił uwagę na to, że podobna kwestia była analizowana przez [b]ETS w wyroku z 18 stycznia 2001 r. (C-150/99, Svenska Staten vs. Stockholm Lindopark AB)[/b]. Trybunał wskazał, że szwedzkie przepisy o VAT zwalniające od opodatkowania usługi polegające na udostępnianiu pomieszczeń i obiektów a także sprzętu i innych akcesoriów do uprawiania sportu lub wychowania fizycznego są niezgodne z prawem wspólnotowym i na gruncie obowiązującej w tym okresie VI dyrektywy takie usługi powinny być opodatkowane. W opinii Trybunału podatnik nie może ponosić negatywnych konsekwencji niedostosowania prawa krajowego do przepisów wspólnotowych. W rezultacie, pomimo zwolnienia z opodatkowania, podatnikowi powinno przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W konsekwencji uznanie, że zwolnienie aportów z VAT było niezgodne z prawem wspólnotowym, skutkuje przyjęciem, że wniesienie aportu jest opodatkowane VAT. Z tych właśnie powodów wprowadzono stosowną zmianę w przepisach, likwidując zwolnienie z VAT dla aportów. Szkoda jednak, że żaden ze składów sądów administracyjnych orzekających dotychczas w sprawie aportów i korekt z nimi związanych nie zwrócił się do ETS z zapytaniem prejudycjalnym. Uważam, że zwolnienie aportów z VAT uznano by za niezgodne z prawem Wspólnoty Europejskiej, ponieważ takiego zwolnienia nie ma w tym systemie prawa.

Do 30 grudnia 2008 r. wkłady niepieniężne do spółek prawa handlowego i cywilnego (z wyjątkiem aportu przedsiębiorstwa, który w ogóle nie podlegał i nadal nie podlega opodatkowaniu) były objęte zwolnieniem z podatku od towarów i usług, przewidzianym w rozporządzeniu ministra finansów. Po tej dacie regułą stało się ich opodatkowanie, jednak do 31 marca 2009 r. podatnicy nadal mogli wybrać zwolnienie.

[srodtytul]Jeśli zwolnienie, to konieczna korekta[/srodtytul]

Pozostało 91% artykułu
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP