Podatek od akcji w spadku: MF zmieni przepisy na korzyść spadkobierców

Są szanse na zmianę niekorzystnych przepisów o daninie od dziedziczonych papierów wartościowych

Publikacja: 30.05.2012 09:07

Z pisma Ministerstwa Finansów do Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami, do którego dotarła „Rz", wynika, że resort dostrzegł problem nakładania podatku na dziedziczone akcje, obligacje czy jednostki udziałów w funduszach inwestycyjnych.  W podpisanej przez wiceministra Macieja Grabowskiego odpowiedzi na sugestię zmian legislacyjnych znalazła się obietnica, że resort rozważy takowe przy kolejnych pracach nad zmianami w podatku dochodowym od osób fizycznych. W ostatnich miesiącach w tej sprawie interweniował także rzecznik praw obywatelskich, ale dotychczas nie doszło do wystąpienia generalnego w tej sprawie.

Dziś sprawa opodatkowania dziedziczonych papierów wartościowych budzi kontrowersje zarówno wśród organów podatkowych, jak i sądów administracyjnych. Nie ma wątpliwości, że są one zwolnione z podatku od spadków, gdy dziedziczy je najbliższa rodzina spadkodawcy.

Spadkobiercy sprzedający akcje płacą 19 proc. podatku, nawet jeśli na tym tracą

Takie samo zwolnienie, pod warunkiem zawiadomienia urzędu skarbowego, dotyczy także pieniędzy czy innych składników majątku. Jednak przepisy o PIT są tak skonstruowane, że dziedzicząca rodzina musi zapłacić 19-procentowy tzw. podatek Belki, jeśli chce się tych papierów pozbyć. Dzieje się tak nawet wtedy, gdy owe papiery sprzedawane są po niższej cenie niż zapłacona przez nieboszczyka przy kupnie. W ten sposób – paradoksalnie – podatek obciąża nie tyle dochód, ile stratę, którą ponosi rodzina.

Rozsądny spadkodawca powinien zatem przed śmiercią zamienić papiery wartościowe na pieniądze. Gdyby tak zrobił, to zapłaciłby podatek Belki tylko od ewentualnego zysku na papierach (tak przewiduje przepis art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT). Przepisy pozwalają bowiem na potraktowanie wydatków na ich zakup jako koszty. Konsekwentnie opodatkowany jest tylko zysk.

Niestety, w sądowych sporach na tym tle najczęściej wygrywa fiskus. Sądy uznają, że poniesionych przez spadkodawcę kosztów nabycia papierów wartościowych nie   da się zastosować do sprzedaży przez spadkobierców. Nie skutkują argumenty o sukcesji praw i obowiązków podatnika przewidzianej w ordynacji podatkowej.

W nielicznych przypadkach sądy odważają się sięgnąć bezpośrednio po konstytucyjne zasady równości obywateli wobec prawa.

Przyjmują wtedy stanowisko, że sukcesja generalna dotyczy także kosztów poniesionych przez spadkobiercę, a nakładanie podatku narusza zasady demokratycznego państwa prawnego.

Tak orzekły m.in. WSA w Warszawie w wyrokach z 31 lipca 2007 i z 8 lipca 2011 r. (sygnatury akt: III SA/Wa 834/07 oraz III SA/Wa 821/11) oraz WSA Lublinie – 30 marca 2009 r. sygn. I SA/Lu702/08.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: matematyka - poziom podstawowy. Odpowiedzi
Zawody prawnicze
Stowarzyszenia prawnicze chcą odwołania Adama Bodnara. Wnioskują do prezydenta
ZUS
Obniżki składki zdrowotnej na razie nie będzie. Niektóre firmy zapłacą więcej
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku