Handel mieszkaniami bez ulgi w podatku PIT

Osobie, która zainwestuje pieniądze ze sprzedaży nieruchomości we własne cele mieszkaniowe, przysługuje zwolnienie z podatku. Ustawa o PIT nie definiuje jednak pojęcia „cele mieszkaniowe", dlatego rośnie liczba sporów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wydał ostatnio wyrok niekorzystny dla podatników, w którym przyznał rację fiskusowi. Sprawa dotyczyła mężczyzny, który w maju 2010 r. na sądowej licytacji kupił mieszkanie za 99 tys. zł. Jak tłumaczył, umieścił w nim swoje centrum życiowe: mieszkał,  opłacał czynsz i media oraz zrobił remont. W październiku 2010 r. sprzedał jednak lokal za 170 tys. zł, gdyż uznał, że nie spełnia jego oczekiwań i źle się w nim czuje (sygnatura akt: I SA/Łd 874/12).

Wcześniej, we wrześniu 2010 r., kupił na aukcji inne mieszkanie za 89 tys. zł. Też w nim zamieszkał i wyremontował, ale po kilku miesiącach ponownie uznał, że nie spełnia jego oczekiwań. Sprzedał je w maju 2011 r. za 143 tys. zł.

Trzecie mieszkanie także nabył na aukcji w listopadzie 2010 r.  i po kilku miesiącach wynajął. Jak zaznaczył, wszystkie te transakcje przeprowadził jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.

Mężczyzna zwrócił się z wnioskiem o interpretację, by się upewnić, czy prawidłowo skorzystał z ulgi mieszkaniowej. Jak wyjaśnił, miał prawo do zwolnienia, gdyż przychód ze sprzedaży pierwszego mieszkania (170 tys. zł) przeznaczył w całości na własne cele mieszkaniowe, czyli zakup kolejnych dwóch mieszkań.

Trzeba zamieszkać

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi przypomniał na wstępie, że w myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT  pieniądze ze sprzedaży nieruchomości są zwolnione z podatku, jeśli w ciągu dwóch lat zostaną przeznaczone na własne cele mieszkaniowe. Może to być m.in. zakup nowego mieszkania lub ziemi pod budowę domu.

Jak czytamy, wyliczenie wydatków uprawniających do zwolnienia ma charakter wyczerpujący, a nie przykładowy. Ustawodawca nie zdefiniował co prawda pojęcia „własne cele mieszkaniowe". Nie zastrzegł też, że musi to być jeden wydatek (np. nabycie jednego lokalu).  Zdaniem dyrektora Izby Skarbowej chodzi jednak o zapewnienie sobie tzw.  dachu nad głową,  o dążenie do zamieszkania w nowym lokalu.

Na tej podstawie dyrektor Izby uznał, że zakup nowej nieruchomości nie uprawnia do zwolnienia z podatku, jeśli nie jest nabywana w celu zamieszkiwania, ale w celu odsprzedaży lub wynajęcia z zyskiem.

Wnioskodawca odwołał się do sądu, uzasadniając, że wszystkie lokale kupił z zamiarem zamieszkania w nich na stałe. Dopiero później zmieniał zdanie. WSA w Łodzi przyznał rację organom podatkowym, uznając, że prawidłowo zinterpretowały przepisy ustawy o PIT.

– Wydatkowanie przychodu ze sprzedaży nieruchomości w inny sposób niż określony w ustawie, choćby nawet miało jakiś związek z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych, nie będzie uprawniało do zwolnienia z PIT – czytamy w uzasadnieniu wyroku.

Fiskus oceni intencje

Sąd uznał ponadto, że fiskus  jest uprawniony, a nawet powinien zweryfikować deklarowane subiektywne motywy zakupu poszczególnych lokali i późniejszych decyzji o ich sprzedaży. Organ podatkowy prawidłowo ocenił, że nie było to zaspokajanie własnych celów mieszkaniowych. Świadczy o tym liczba poszczególnych transakcji zakupu i sprzedaży lokali w krótkich odstępach czasu. Poza tym skarżący nie uzasadnił potrzeby kilkakrotnej zmiany miejsca zamieszkania lub potrzeby posiadania kilku „centrów życiowych" w tym samym mieście, ale na różnych ulicach.