Jeśli urzędnik zaśpi, nie będzie podatku od spadku

Polska skarbówka ma coraz więcej uprawnień i dostaje ogrom informacji o podatnikach. To, co z tym robi, to już inna para kaloszy. Urzędnik powinien korzystać z tej wiedzy na czas. Potwierdził to w czwartek Naczelny Sąd Administracyjny.

Dekada bezczynności

Sprawa dotyczyła spadku po zmarłym w 2008 r. W 2010 r. na podstawie postanowienia sądu majątek po nim nabyły dwie spadkobierczynie. Schody zaczęły się po latach, kiedy w 2019 r. wniosły o wydanie zaświadczenia na dysponowanie spadkiem i złożyły mocno spóźnione deklaracje na podatek od spadków. Wtedy zareagował fiskus. Wszczął postępowania, podliczył kobiety i zażądał zapłaty zaległego podatku od spadków i darowizn wyliczonego dla osób zaliczanych do II grupy podatkowej.

Czytaj więcej

Podatki

Podatek od spadku: nie tylko opieka przez całą dobę da ulgę

Spadkobierca, który za pieczę nad niespokrewnionym spadkodawcą dziedziczy po nim mieszkanie, może...

Spadkobierczynie nie chciały płacić. Ich zdaniem fiskus nie mógł domagać się od nich podatku, bo się spóźnił i zobowiązanie się przedawniło.

Urzędnicy nie dali jednak za wygraną. Zasłonili się art. 6 ust. 4, ale tylko jego zdaniem drugim. Twierdzili, że obowiązek podatkowy podatniczek „odnowił się” dopiero w 2019 r. na skutek powołania się przez nie na nabycie spadku przed urzędem skarbowym.

Kobiety z tym się nie zgodziły. Nie kwestionowały, że nie złożyły na czas deklaracji. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie przekonywały jednak, że obowiązek podatkowy odnowił się z uprawomocnieniem postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, czyli w 2010 r. To wtedy fiskus odzyskał kompetencje do ścigania ich za podatek od spadku przez kolejne pięć lat.

Szczeciński WSA w ślad za fiskusem uznał, że gdy podatnik nie zgłosi nabycia do opodatkowania, w grę może wchodzić art. 6 ust. 4 zd. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Obowiązek „odżył” więc z chwilą powołania się przez kobiety na fakt nabycia spadku, bo tu ustawodawca nie zakreślił granic czasowych.

Musztarda po obiedzie

NSA nie dał zielonego światła na ściganie podatniczek po blisko dekadzie. Nie miał wątpliwości, że obowiązek podatkowy w sprawach powstał w związku z uprawomocnieniem się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, czyli w 2010 r. To wtedy fiskus miał odnowioną kompetencję do ustalenia zobowiązania. Sąd wytknął fiskusowi, że wiedział o postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, bo takie dane trafiają do niego z mocy prawa. I nie jest tak, że art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn przewiduje dwie różne regulacje na wypadek niezgłoszenia nabycia. Zdanie pierwsze i drugie trzeba czytać razem. W spornym przypadku termin przedawnienia zatem upłynął. Jak podkreślił sędzia NSA Stanisław Bogucki, od uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku minęło dziewięć lat.

Wyroki są prawomocne.

Sygnatura akt: III FSK 2227-2228/21

Opinia dla „Rzeczpospolitej”

Krzysztof J. Musiał doradca podatkowy, partner w kancelarii Musiał i Partnerzy