Podatkowe faworyzowanie związkowców niezgodne z konstytucją

Ulgi podatkowe tylko dla osób opłacających składki członkowskie na rzecz związków zawodowych mogą naruszać ustawę zasadniczą.

Publikacja: 12.07.2023 07:13

Podatkowe faworyzowanie związkowców niezgodne z konstytucją

Foto: Fotorzepa / Jerzy Dudek

Tak twierdzi Biuro Legislacyjne Senatu w opinii do nowelizacji ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw, która będzie procedowana na rozpoczynającym się w środę posiedzeniu izby wyższej parlamentu. Jest efektem porozumienia rządu i NSZZ Solidarność, które wprowadza wiele zmian dla pracowników. Nie tylko jednak. Obejmą one też świadczenia na starość. Chodzi m.in. o uchylenie wygaszającego charakteru emerytur pomostowych czy zmiany w prawie do rekompensaty.

Zakwestionowana przez senackich ekspertów zmiana dotyczy natomiast modyfikacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r., poz. 2647) i polega na podwyższeniu rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym. Obecnie wynosi on 500 zł, a po wejściu w życie nowych przepisów ma wzrosnąć do 840 zł.

Czytaj więcej

Związkowcy z większą ulgą w podatku na składki

Szacuje się, że proponowane rozwiązanie zmniejszy roczne dochody jednostek sektora finansów publicznych maksymalnie o ok. 50 mln zł. Projektodawcy nie tłumaczą w uzasadnieniu, jakie motywy stały za takim rozwiązaniem.

Biuro Legislacyjne Senatu ma natomiast wątpliwości natury konstytucyjnej tej zmiany.

Jak bowiem wskazuje, istnieją także inne grupy zrzeszające swoich członków, które przyczyniają się m.in. do podnoszenia standardów wykonywanych zawodów, w których obowiązkiem jest opłacanie składek członkowskich.

Zdaniem legislatorów wyróżnienie akurat tej grupy nie wydaje się zatem zgodne z konstytucyjną zasadą równości, a także proporcjonalności.

Pogląd ten podziela Katarzyna Wilczyk, starszy prawnik w kancelarii Raczkowski.

– Trudno nie zgodzić się ze stanowiskiem Biura Legislacyjnego Senatu. Przywilej w postaci podwyższenia rocznego limitu odliczenia składek wyłącznie członkom jednej organizacji (związkom zawodowym) budzi wątpliwości. Takie działanie jest ewidentnym ukłonem w stronę konkretnej grupy – zaznacza.

I podobnie jak senaccy eksperci przypomina, że w kraju funkcjonują także inne organizacje społeczne, których członkowie opłacają składki, a nie otrzymały podobnych preferencji.

– Podzielam zatem pogląd, że uprzywilejowanie tylko tej jednej grupy narusza podstawowe zasady konstytucyjne (równości czy proporcjonalności) – komentuje.

Podobnie myślą członkowie senackiej Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, którzy proponują wykreślenie tego przepisu z ustawy.

Podważają też zasadność reguły nadmiernie chroniącej pracowników przed zwolnieniem. Mają być nią objęte osoby pod szczególną ochroną (np. działacze związkowi). W efekcie w razie zwolnienia na wniosek takiego pracownika sąd ma zasądzać zabezpieczenie w postaci przywrócenia do pracy do czasu wydania prawomocnego wyroku sądowego. Przepis jest też krytykowany przez organizacje przedsiębiorców.

Etap legislacyjny: prace nad ustawą w Senacie

Tak twierdzi Biuro Legislacyjne Senatu w opinii do nowelizacji ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw, która będzie procedowana na rozpoczynającym się w środę posiedzeniu izby wyższej parlamentu. Jest efektem porozumienia rządu i NSZZ Solidarność, które wprowadza wiele zmian dla pracowników. Nie tylko jednak. Obejmą one też świadczenia na starość. Chodzi m.in. o uchylenie wygaszającego charakteru emerytur pomostowych czy zmiany w prawie do rekompensaty.

Zakwestionowana przez senackich ekspertów zmiana dotyczy natomiast modyfikacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r., poz. 2647) i polega na podwyższeniu rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym. Obecnie wynosi on 500 zł, a po wejściu w życie nowych przepisów ma wzrosnąć do 840 zł.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?