Zarabianie na wizerunku bez 50-proc. kosztów autorskich

Zmartwi ta wiadomość sportowców, aktorów i inne znane osoby, które zarabiają na udostępnianiu swojego wizerunku w reklamach, akcjach marketingowych i promocyjnych.

We wtorek Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że do wynagrodzenia z tytułu takich kontraktów nie stosuje się preferencyjnych 50-proc. kosztów autorskich.

Błąd płatnika

Spór dotyczył klubu sportowego z Sosnowca, któremu fiskus zarzucił naruszenie obowiązków płatnika. Chodziło o zaliczki na PIT od umów m.in. z zawodnikami i trenerami, na podstawie których, za wynagrodzeniem, osoby te udzieliły prawa do wykorzystania ich wizerunku. Chodziło o zdjęcia, materiały reklamowe, filmiki z udziałem zawodników. Do zawartych umów klub zastosował 50-proc. koszty autorskie.

Fiskus przyjrzał się postępowaniu płatnika i uznał, że ten popełnił błąd. W decyzjach o odpowiedzialności płatnika w związku z niepobraniem zaliczek PIT stwierdził, że osoba fizyczna nie ma praw autorskich do swojego wizerunku. W ocenie fiskusa sporne umowy należało zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście z 20-proc. kosztami.

Spór trafił na wokandę. Ostatecznie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargi klubu. Przypomniał, że przedmiotem prawa autorskiego jest utwór. Twórcy przenoszącemu prawa autorskie na inny podmiot lub udzielającemu licencji na korzystanie z utworu przysługują zryczałtowane 50-proc. koszty uzyskania przychodów. Prawa autorskie dotyczą jednak utworu, a nie wizerunku, który nim nie jest.

W ocenie WSA wizerunek danej osoby staje się utworem będącym przedmiotem prawa autorskiego, dopiero gdy stanowi przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Klub zaskarżył te rozstrzygnięcia do NSA. W trakcie rozprawy pełnomocniczka klubu, radca prawny Beata Pawlas przekonywała, że w sprawie powinny mieć zastosowanie preferencyjne koszty autorskie. Zakres praw do wizerunku został w umowach określony bardzo szeroko.

Innego zdania był przedstawiciel fiskusa. Jak tłumaczył radca prawny Grzegorz Klimek, sam wizerunek nie jest utworem. Jest to prawo osobiste. Poza tym to na płatniku lub na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia, że chodzi o utwór. W sprawie klubu to nie zostało udowodnione.

NSA w pełni podzielił wykładnię dokonaną przez WSA.

– Sam wizerunek nie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego. Prawo do wizerunku nie jest także prawem pokrewnym – mówiła sędzia Ewa Radziszewska-Krupa.

Prawo twórcy

NSA zauważył, że choć wizerunek korzysta z ochrony z kodeksu cywilnego, nie oznacza to, iż jest on utworem. Prawo autorskie przysługuje twórcy wizerunku. Co gorsza, NSA potwierdził, że w spornym przypadku nie znajdują zastosowania ani 50 proc., ani nawet 20 proc. koszty. Zaakceptował bowiem pogląd WSA, że wynagrodzenia ze spornych umów są opodatkowane według skali podatkowej. Nie odbije się to na płatniku, tylko ze względu na zakaz wydawania orzeczeń na niekorzyść skarżącego.