PIT: ulga na dzieci na nowych zasadach

Dotychczas rodzice mogli odliczyć od podatku 92,67 zł miesięcznie (1112,04 zł rocznie) na każdą pociechę.

Teraz na trzecie, czwarte i każde kolejne dziecko odpis będzie jeszcze większy, na czym skorzystają rodziny wielodzietne. Z drugiej strony korzystanie z preferencji stanie się bardziej skomplikowane, gdyż od 1 stycznia 2013 r. obowiązują nowe wymogi w tym zakresie. Łatwiej będzie więc popełnić błąd.

Lista uprawnionych

Prawo do odpisu mają osoby, które w stosunku do małoletniego dziecka:

- wykonywały władzę rodzicielską,

- pełniły funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,

- sprawowały opiekę przez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Co istotne, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Przysługującą im kwotę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (np. ojciec jedną czwartą, a matka – trzy czwarte). Ważne, by nie przekroczyć limitu dotyczącego dziecka.

Trzeba płacić według skali

Nie każdy podatnik może skorzystać z preferencji. Podstawowym warunkiem jest osiąganie dochodów opodatkowanych według skali, czyli stawek 18 i 32 proc. Dotyczy to osób składających roczne zeznanie na druku PIT-36 lub PIT-37 z załącznikiem PIT/O.

Prawa do odpisu nie mają natomiast osoby rozliczające PIT według 19-proc. stawki liniowej (PIT-36L) ani ci, którzy płacą ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28).

Liniowy i ryczałtowy sposób opodatkowania nie zawsze jednak przekreśla prawo do ulgi. Możemy z niej skorzystać, jeśli oprócz dochodów tak rozliczanych mamy jakiekolwiek inne wynagrodzenia opodatkowane według skali. Potwierdza to m.in. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 28 października 2011 r. (ILPB2/415-769/11-4/TR).

Przykład

Pani Ewa ma pięcioletnie dziecko. Prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, którą rozlicza według stawki 19 proc. na druku PIT-36L. Poza tym pracuje na pół etatu na podstawie umowy o pracę, a uzyskane wynagrodzenie rozlicza według stawek 18 i 32 proc. na druku PIT-37. W tej sytuacji może odliczyć ulgę od dochodów uzyskiwanych z pracy na etacie, opodatkowanych według skali.

Jeśli natomiast np. matka dziecka prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem, a ojciec rozlicza się według skali, to tylko on skorzysta z ulgi.

Może się zdarzyć, że rodzic po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne wykaże podatek niższy, niż kwota ulgi (1112,04 zł rocznie na jedno dziecko). Nie odliczy wówczas pełnej kwoty preferencji, a niewykorzystana część nie przechodzi na kolejne lata.

Opodatkowanie dziecka

Warto też pamiętać, że rodzice skorzystają z ulgi pod warunkiem, że do dziecka nie mają zastosowania przepisy:

- art. 30c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej ustawa o PIT (podatek liniowy)

- ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z wyjątkiem najmu prywatnego,

- ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Przykład

Syn pani Olgi ma 21 lat i jest studentem. W 2012 r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej. Jako sposób rozliczenia wybrał 19-proc. stawkę liniową.

Nie miał jednak czasu zajmować się firmą i jego dochody z tego tytułu nie przekroczyły 900 zł w ciągu roku. Mimo to pani Olga traci prawo do ulgi na syna, gdyż mają do niego zastosowania przepisy art. 30c ustawy o PIT.

Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do ulgi, w szczególności: