Czy spóźnialski może liczyć na ulgę w podatku od spadku

Razem z trzema siostrami dostałam w spadku dom po ojcu. Nie złożyłyśmy w terminie wniosku o nabycie spadku, dlatego musimy zapłacić podatek. Chciałabym z jedną z sióstr zamieszkać w tym domu. Jestem w związku małżeńskim i wspólnie z mężem posiadamy mieszkanie. Czy mogę skorzystać z ulgi mieszkaniowej?

- A.

Prawo do zwolnienia z podatku spadkowego dla osób z kręgu najbliższej rodziny nie zależy od tego, kiedy spadkobiercy  załatwią formalności spadkowe i uzyskają sądowne potwierdzenie nabycia spadku. Warunkiem uzyskania zwolnienia jest natomiast złożenie informacji o nabyciu spadku w urzędzie skarbowym.

Przypomnijmy - zgodnie z art. 4a  ustawy  o podatku od spadków i darowizn (dalej upsd) dzieci zmarłego nie muszą płacić podatku spadkowego, jeżeli  zgłoszą nabycie spadku właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Taki sam warunek  dotyczy spadkobierców, którzy nabycie spadku poświadczają u notariusza.

Sześciomiesięczny termin liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia (w praktyce jest to najczęściej ten sam dzień, w którym akt poświadczenia został sporządzony).

Trzeba zaznaczyć, że termin sześciu miesięcy stosuje się obecnie, a wcześniej, dla  spadków przyjętych przed  31 grudnia 2008 r. obowiązywał termin jednomiesięczny.

Żaden akt prawny nie narzuca jednak terminu, w jakim należy sądownie potwierdzić lub notarialnie poświadczyć nabycie spadku po śmierci spadkobiercy. Równie dobrze spadkobiercy mogą z tym zwlekać kilka lat, co zresztą niejednokrotnie ma miejsce.

Jeśli więc czytelniczka i jej siostry wciąż nie uzyskały potwierdzenia nabycia spadku, to nadal mają szansę skorzystać ze zwolnienia podatkowego. Pod warunkiem  jednakże, że ich ojciec zmarł po 31 grudnia 2006 r.

Korzystne dla najbliższych zasady opodatkowania spadków i darowizn obowiązują bowiem tylko tych spadkobierców, którzy spadki nabyli po tej dacie. Datą nabycia spadku jest zaś dzień otwarcia spadku, czyli dzień śmierci spadkodawcy.

Zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych spadkobierca dokonuje na formularzu SD-Z2 , który można pobrać ze strony internetowej ministerstwa finansów. W artykule "Jak zawiadomić urząd skarbowy o spadku i darowiźnie" podajemy sposób wypełnienia formularza.

Gdyby jednak z jakiegoś powodu czytelniczka utraciła prawo do zwolnienia dla najbliższych członków rodziny spadkodawcy, to zgodnie z art. 4a ust. 3 upsd nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze dziedziczenia podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. Jedyną ulgą może być wtedy ulga mieszkaniowa (tzw. ulga na 110 mkw). Uregulowana jest ona  w art. 16 upsd. Polega na tym, że do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości 110 mkw powierzchni użytkowej budynku lub lokalu, który jest przedmiotem dziedziczenia. W przypadku, gdy spadkobierca nie nabywa całego budynku/lokalu, lecz udziały w nim, limit ulgi ustalany jest proporcjonalnie do udziału.

Przykład

Troje spadkobierców z I grupy podatkowej odziedziczyło w równych częściach dom jednorodzinny o pow. użytkowej 250

mkw

. Udział każdego spadkobiercy odpowiadał 1/3 ogólnej powierzchni domu, co w przeliczeniu na metry daje 83,33

mkw

. Jednemu ze spadkobierców przysługuje ulga w podatku od spadku. Ponieważ jego udział spadkowy wynosi 1/3, to również  ulga przypada w  1/3 z ustawowego limitu 110

mkw

, czyli obejmuje 36,66

mkw

. Od wartości 36,66

mkw

spadkobierca nie będzie musiał płacić podatku. Do opodatkowania pozostanie wartość pozostałych 46,67

mkw

.

Ulga mieszkaniowa w podatku spadkowym nie jest dostępna dla wszystkich. Nie dostanie jej m.in. właściciel innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (art. 16 ust. 1 pkt 2 upsd). Przepis jednak nie wspomina nic o współwłasności.

Zatem osoba, która jest współwłaścicielem innego lokalu lub budynku nie musi pozbywać się tego prawa, by skorzystać z ulgi.

Takie stanowisko potwierdziły organy podatkowe (m.in. Dyrektor IS w Warszawie z 18.09.2009 sygn. IPPB2/436-203/09-4/AF, Dyrektor IS w Poznaniu z 09.06.2009 sygn. ILPB2/436-43/09-2/MK, Dyrektor IS w Katowicach z 24.04.2008 sygn. IBPB2/436-16/08/AA).

Zobacz też nasze poradniki:

Jak załatwić sprawy spadkowe

Spadek u notariusza