NSA wyjaśnił jaki jest termin na zgłoszenie spadku po zmarłym w latach 2007-2008

Małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha, który odziedziczyli spadek między 1 stycznia 2007 r. a 31 grudnia 2008 r. mieli nie miesiąc, a sześć miesięcy na jego zgłoszenie w urzędzie skarbowym – uznał Naczelny Sąd Administracyjny

Publikacja: 25.09.2013 13:30

NSA wyjaśnił jaki jest termin na zgłoszenie spadku po zmarłym w latach 2007-2008

Foto: Fotorzepa, Bartek Sadowski

Wyrok NSA z 5 września 2013 r. (sygn. akt II FSK 1926/13)

to pokłosie czerwcowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł, że obowiązujący w latach 2007- 2008  przepis ustawy o podatku od spadków i darowizn dający spadkobiercom tylko miesiąc na powiadomienie fiskusa jest niezgodny z ustawą zasadniczą (sygn. akt P 43/11). Trybunał nie rozstrzygnął wtedy jednak, jaki termin powinni stosować spadkobiercy.

W rozpatrywanej sprawie chodziło o spadek, którego nabycie sąd stwierdził 23 listopada 2007 r. Jeden ze spadkobierców, syn zmarłej, zgłosił nabycie spadku 18 stycznia 2008 r. licząc na zwolnienie z podatku przewidziane dla osób z kręgu najbliższej rodziny spadkodawcy, które przewiduje art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Naczelnik urzędu skarbowego uzyskał z sądu informację, że postanowienie o nabyciu spadku uprawomocniło się 15 grudnia 2007 r. Uznał, że spadkobierca przekroczył miesięczny termin na dokonanie zgłoszenia  i ustalił mu wysokość podatku od spadku w kwocie blisko 67 tys. zł. Decyzję naczelnika utrzymała w mocy Izba Skarbowa, a  Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę podatnika. Stwierdził, że podatnik sam sobie zaszkodził, gdyż nie obliczył terminu uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku (od tej daty biegł miesięczny termin na zgłoszenie spadku do urzędu skarbowego), a żaden przepis nie nakłada na sąd ani organy podatkowe obowiązku pouczenia w tej kwestii czy dokonania obliczeń.

NSA musi uwzględnić wyrok TK

Do NSA trafiła skarga kasacyjna podatnika. W uzasadnieniu wyroku sąd zauważył, że  literalne brzmienie przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r. uzasadniało takie, a nie inne stanowisko organów podatkowych i WSA. Jednak przy rozstrzygnięciu tej sprawy nie sposób pominąć skutków prawnych wyroku Trybunału Konstytucyjnego z czerwca 2013.

NSA przywołał uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 grudnia 2009 r. (sygn. akt I OPS 9/09) w której stwierdzono, że jeśli po wniesieniu przez stronę skargi kasacyjnej Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją aktu normatywnego, na podstawie którego wydano zaskarżone orzeczenie, to nawet jeżeli niekonstytucyjny przepis nie został wskazany w podstawach kasacyjnych, NSA powinien uwzględnić wyrok Trybunału w swoim orzeczeniu.

Sześć miesięcy przez analogię

Trybunał nie zakwestionował całej normy prawnej umożliwiającej najbliższej rodzinie zwolnienie z podatku spadkowego, a tylko pewien jej zakres - miesięczny termin na zgłoszenie spadku. Nie określił jednak terminu, w jakim spadkobierca winien takie zgłoszenie złożyć. Zdaniem NSA należało w takiej sytuacji przyjąć, że albo spadkobierca nie jest ograniczony jakimkolwiek terminem, albo uznać, że norma zawiera lukę konstrukcyjną i w drodze analogii przyjąć termin obowiązujący w aktualnym brzmieniu przepisu art. 4a ust. 1 pkt 1, czyli termin sześciomiesięczny.

- Oczywiste jest, że brak terminu dla złożenia właściwego zgłoszenia powodowałby, iż wymóg ten byłby w istocie obowiązkiem martwym. Naczelny Sąd Administracyjny uznał więc, że w niniejszym przypadku należało przyjąć obowiązywanie sześciomiesięcznego terminu dla złożenia zgłoszenia o nabyciu w drodze dziedziczenia własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę – czytamy w uzasadnieniu wyroku.

NSA stanął na stanowisku, że w rozpatrywanej sprawie doszło do naruszenia prawa materialnego. Dlatego uchylił w całości wyrok WSA i decyzje organów podatkowych.

Wyrok NSA z 5 września 2013 r. (sygn. akt II FSK 1926/13)

to pokłosie czerwcowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł, że obowiązujący w latach 2007- 2008  przepis ustawy o podatku od spadków i darowizn dający spadkobiercom tylko miesiąc na powiadomienie fiskusa jest niezgodny z ustawą zasadniczą (sygn. akt P 43/11). Trybunał nie rozstrzygnął wtedy jednak, jaki termin powinni stosować spadkobiercy.

Pozostało 89% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów