Elektronika nie rozwiąże wszystkich problemów PIT

Minister finansów zapowiada, że już w przyszłym roku rozliczenie roczne podatku dochodowego od osób fizycznych sporządzi za nas administracja skarbowa. ?Czy to dobry pomysł?

Andrzej Taudul:

Dla przeciętnego Kowalskiego może być to interesująca propozycja. Myślę jednak, że podatnicy, których rozliczenia podatkowe są bardziej skomplikowane, i tak nie unikną sporządzania zeznań z pomocą nie tyle urzędu, ile profesjonalnego księgowego lub doradcy podatkowego. Trudno jednak rzetelnie oceniać pomysł, bo na razie nie pojawiły się żadne konkretne projekty przepisów dotyczących tej sprawy. Nie wiemy też, jak by wyglądał taki system ?od strony technicznej, czy będzie sprawny i przyjazny w obsłudze itd.

Ale wprowadzenie takiego systemu jest technicznie możliwe?

Wydaje się, że tak, bo Ministerstwo Finansów już od dłuższego czasu używa elektronicznych baz danych gromadzących informacje o zaliczkach na PIT pobranych od konkretnych podatników i wpłaconych przez konkretnych płatników. Jeśli ten system okaże się zaawansowany na tyle, że prawidłowo przypisze takie zaliczki konkretnym podatnikom, to rzeczywiście można będzie mówić o pewnym ułatwieniu dla przeciętnego Kowalskiego, zwłaszcza tego uzyskującego dochody z jednego źródła i niekorzystającego z ulg.

No właśnie, przecież centralny komputer administracji skarbowej nie będzie wiedział, czy podatnik chce np. rozliczyć się wspólnie z małżonkiem albo skorzystać z ulgi na dziecko.

Korzystanie z takich ułatwień jest prawem, a nie obowiązkiem podatników. Trzeba im pozostawić możliwość decydowania o korzystaniu lub niekorzystaniu z nich. Dlatego zakładam, że przygotowane przez system skarbowy rozliczenie będzie jedynie propozycją, z którą podatnik się zgodzi lub ją odpowiednio uzupełni. Nawet jednak, gdy podatnik z ulg nie korzysta, ale miał dochody z kilku źródeł, rozsądne byłoby sprawdzenie rachunkowe i merytoryczne propozycji rozliczenia zaproponowanego przez urząd skarbowy.

Jakie nieprawidłowości mogą się pojawić w takim urzędowym rozliczeniu?

Takie same, jakie już dzisiaj są przyczyną nieprawidłowości w rozliczeniach. Nierzadko bowiem zaliczka ?od płatnika trafia na przykład do niewłaściwego urzędu skarbowego. Mogą się też zdarzyć błędy rachunkowe popełnione zarówno przez płatnika obliczającego zaliczkę, jak i przez administrację skarbową, rachującą kwoty przekazanych jej zaliczek.

Niektóre kraje europejskie, m.in. Szwecja, już stosują system, w którym urząd skarbowy proponuje podatnikowi roczne rozliczenie podatku. Może nasza administracja skarbowa powinna brać przykład z takich rozwiązań?

To prawda, propozycja naszego Ministerstwa Finansów nie jest nowością na skalę światową. Aby jednak system działał właściwie, powinien być starannie przemyślany i wprowadzony od strony formalnej oraz technicznej. Zagraniczne wzorce mogą być cenne, ale w razie zbyt szybkiego ich powielania jest ryzyko, że nie wszystko zadziała jak należy, choćby z powodu niewydolnej infrastruktury informatycznej. Mam nadzieję, że Ministerstwo Finansów będzie działało tak, by tę infrastrukturę dopasować do systemu przepisów podatkowych, a nie odwrotnie. Robienie rewolucji w prawie podatkowym przy okazji wprowadzania elektroniki do rozliczeń PIT spowodowałoby niepotrzebny zamęt. Obecny system regulacji dotyczących tego podatku może robić wrażenie nieco skomplikowanego, ale rozliczenia roczne podatnicy ćwiczą od ponad dwudziestu lat i nabrali wprawy w tym, co już obowiązuje.