Niektórzy badacze zapłacą daninę

Środki finansowe z programu wsparcia międzynarodowej mobilności naukowców nie są zwolnione z PIT.

Publikacja: 24.02.2014 08:06

Niektórzy badacze zapłacą daninę

Foto: www.sxc.hu

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną fiskusa, który odmówił prawa do zwolnienia w PIT dla środków wypłaconych na finansowanie udziału polskiego naukowca w projekcie badawczym w zagranicznym ośrodku naukowym.

Zagraniczne badania

Kanwą sprawy była interpretacja. We wniosku podatniczka wyjaśniła, że we wrześniu 2009 r. podpisała umowę z Uniwersytetem Jagiellońskim o przekazanie środków, które ten otrzymał z programu ministra nauki i szkolnictwa wyższego „Wsparcie międzynarodowej mobilności naukowców".

Chodziło o dofinansowanie jej zagranicznego pobytu, obejmującego udział w badaniach naukowych lub pracach rozwojowych, realizowanych w zagranicznym ośrodku.  W sumie na dwuletni wyjazd badaczka otrzymała ponad 100 tys. zł. Pieniądze były przeznaczone i wykorzystane na pokrycie kosztów utrzymania, podróży wnioskodawczyni i członków jej rodziny.

Środki finansowe przyznane wnioskodawczyni zostały pomniejszone o PIT. Uniwersytet jako płatnik wystawił jej też formularz PIT-8C. Podatniczka ujęła go w swoim rozliczeniu rocznym za 2009 r. Ostatecznie jednak powzięła istotne wątpliwości co do zasadności poboru podatku. Zapytała więc, czy środki finansowe przekazane jej przez uniwersytet korzystają ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o PIT.

Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni. Dotyczy to kwot przyznanych na podstawie przepisów o systemie oświaty, prawa o szkolnictwie wyższym, a także przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.

Inna forma ?kształcenia

Zdaniem podatniczki uczestniczyła ona w zagranicznym programie naukowym, który mógł być określony jako „inna forma kształcenia".

Pieniądze na badania naukowe podlegają PIT, bo brakuje przepisów o zwolnieniu

Fiskus odpowiedział jednak, że nie. Zwrócił uwagę, że program jest realizowany na podstawie przepisów wykonawczych do ustawy o finansowaniu nauki. W ocenie urzędników nie jest to akt, o którym mowa w zwolnieniu.

Kobieta zaskarżyła interpretację i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie przyznał jej rację. W jego ocenie ustawodawca, odsyłając w art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o PIT do norm zawartych m.in. w przepisach prawa o szkolnictwie wyższym, nie kierował jednoznacznie do konkretnego aktu prawnego regulującego kwestie związane ze świadczeniami pomocy materialnej wypłacanej osobom korzystającym z innych form kształcenia. Dodatkowo biorąc pod uwagę cel wprowadzenia zwolnienia – a jest nim wspieranie rozwoju polskiej nauki – WSA uznał, że 100 tys. zł przyznane skarżącej było zwolnione z PIT.

Zakres odesłania

Niestety stanowiska tego nie udało się obronić przed NSA. W ocenie tego sądu redakcja spornego przepisu jest jasna i nie budzi wątpliwości.

– Nie można uznać, że odesłanie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o PIT dotyczy ogólnie systemu ustaw o szkolnictwie wyższym – tłumaczył sędzia sprawozdawca Bogusław Woźniak.

Sąd kasacyjny nie zgodził się także na szeroką definicję innych form kształcenia. Zdaniem NSA należą do nich tylko te przewidziane w ustawach, do których odsyła art. 21 ust 1 pkt 40 ustawy o PIT. A odesłanie to nie obejmuje ustawy o finansowaniu nauki.

Wyrok jest prawomocny.

Opinia dla „Rz"

Konrad Piłat, doradca podatkowy z kancelarii KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy

Taki sam sposób wykładni art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika również z wyroku NSA z 12 kwietnia 2013 r. (sygn. II FSK 1700/11). Obawiam się zatem, że w innych tego rodzaju sprawach należy się spodziewać podobnych rozstrzygnięć. NSA uznaje bowiem – w przeciwieństwie do sądu pierwszej instancji – że literalne brzmienie analizowanego przepisu nie budzi wątpliwości i odwołuje się ono do konkretnych aktów prawnych. Nie ma więc podstaw do stosowania wykładni celowościowej, tym bardziej że wszelkie zwolnienia należy rozumieć w sposób ścisły. Niestety, w niektórych wypadkach może powodować to obciążenia podatkiem świadczeń, których cel uzasadnia zwolnienie z opodatkowania. Poprawić powinien to jednak ustawodawca, zmieniając przepisy, a nie sąd w drodze ich wykładni.

Prawo karne
Morderstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Obrońca podejrzanego: nie przyznał się
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Prawo karne
Mieszkanie Nawrockiego. Nieprawdziwe oświadczenia w akcie notarialnym – co na to prawo karne?
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem