Tomasz P. Terlikowski: Cerkiewna schizma i geopolityka

Religia, wbrew temu, co wielu się wydaje, wcale nie straciła znaczenia we współczesnym świecie. I dotyczy to nie tylko tych rejonów świata, w których religijność jest żywa, dynamiczna, a wielkie religie rywalizują ze sobą o nowych wiernych, ale także o te miejsca, gdzie przez lata przymusowej ateizacji lub dobrowolnej laicyzacji niemal została wypleniona. Tam także spory religijne wpływają na politykę wewnętrzną, a nawet na geopolitykę.

Publikacja: 19.10.2018 19:00

Metropolita Onufry, metropolita kijowski i całej Ukrainy

Metropolita Onufry, metropolita kijowski i całej Ukrainy

Foto: AFP

Znakomitym tego przykładem jest zakończony schizmą spór między Konstantynopolem, Moskwą a Kijowem, który z perspektywy Putina ma większe znaczenie niż nieustające spory z Zachodem. Większość Polaków nie ma o tych wydarzeniach z ostatnich dni najmniejszego pojęcia, a jednak ich waga jest duża. Tak się bowiem składa, że patriarcha Konstantynopola Bartłomiej, honorowy zwierzchnik prawosławia, zdecydował się oficjalnie rozpocząć procedurę uznania autokefalii (niezależności od Moskwy) ukraińskiego prawosławia. Co to oznacza dla Moskwy? Religijnie dramat, bowiem pierwsza ze wspólnot ruskiego prawosławia odzyskuje swoją niezależność, a to oznacza, że Kijów z powrotem zaczyna odgrywać samodzielną rolę religijną. Tak się zaś składa, że Ukraińska Cerkiew Prawosławna (a ściślej trzy odrębne Cerkwie, jedna związana z Moskwą i dwie niezależne) jest – jeśli chodzi o liczbę wiernych i kapłanów – większa niż Rosyjska Cerkiew Prawosławna Patriarchatu Moskiewskiego. Uniezależnienie się Kijowa to zatem cios zadany w potęgę religijną rosyjskiego prawosławia. To zaś ma także znaczenie polityczne, bowiem właśnie na prawosławno-politycznej koncepcji „ruskiego świata" Władimir Putin umacniał swoje wpływy w krajach postsowieckich. Teraz będzie to dla niego o wiele trudniejsze. Patriarcha niewielkiego, pozbawionego znaczenia politycznego patriarchatu Konstantynopola narobił bigosu.

Kontynuuj czytanie tego artykułu w ramach subskrypcji rp.pl

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Plus Minus
Tomasz P. Terlikowski: Zanim nadeszło Zmartwychwstanie
Plus Minus
Bogaci Żydzi do wymiany
Plus Minus
Robert Kwiatkowski: Lewica zdradziła wyborców i członków partii
Plus Minus
Jan Maciejewski: Moje pierwsze ludobójstwo
Plus Minus
Ona i on. Inne geografie. Inne historie