Zagadka tyranozaurów rozwiązana? Nowe badanie rzuca światło na ewolucję króla dinozaurów

Pochodzenie jednego z największych prehistorycznych drapieżców jest od dawna przedmiotem debat paleontologów. Najnowsze badanie rzuca światło na możliwy przebieg ewolucji przodków Tyrannosaurusa rexa. Co odkryto?

Publikacja: 10.05.2025 06:00

Zdaniem badaczy praprzodkowie tyranozaurów mogli przejść mostem lądowym z Azji do Ameryki Północnej

Zdaniem badaczy praprzodkowie tyranozaurów mogli przejść mostem lądowym z Azji do Ameryki Północnej

Foto: Adobe Stock

Nowe badanie o przodkach tyranozaura opublikowano 7 maja w czasopiśmie „Royal Society Open Science”. W badaniach wykorzystano m.in. modelowanie matematyczne.

Na tropie przodków Tyrannosaurusa rexa. Nowy głos w debacie

Według autorów najnowszego badania praprzodek tyranozaurów pochodził z Azji, a na tereny Ameryki Północnej przedostał się mostem lądowym ok. 70 milionów lat temu. Wyniki nowej analizy pokrywają się z jednym z wcześniejszych badań na temat tyranozaurów. W publikacji z 2016 r. zasugerowano, że te prehistoryczne gady wykazują podobieństwo anatomiczne z dużymi, mięsożernymi dinozaurami z Azji – a dokładniej z Tarbozaurem (Tarbosaurus). Zdaniem paleontologów ten związek jest dużo bardziej wyraźny niż np. pokrewieństwo z ówczesnymi drapieżnikami z terenów prehistorycznej Laramidii (obecne tereny zachodniej części Ameryki Północnej). Najnowsze badanie ma potwierdzać tę tezę. Autorzy nowej analizy sugerują, że przodkowie tyranozaurów przedostali się z Azji, na tereny Ameryki Północnej pasem lądowym, który powstał po obniżeniu się poziomu mórz (obecnie obszar Cieśniny Beringa).

Czytaj więcej

Naukowcy odtworzyli skórę dinozaura. Powstanie luksusowy produkt dla bogatych

Pochodzenie tyranozaurów. Do czego wykorzystano modele matematyczne?

Jak wyjaśniają paleontolodzy, w porównaniu z gadami roślinożernymi w zapisie kopalnym zachowało się niewiele szczątków tyranozaurów. Jest to jeden z powodów, dla którego w najnowszej analizie zdecydowano się na wykorzystanie modeli matematycznych. W modelowaniu brano pod uwagę zapis kopalny i drzewo genealogiczne tyranozaurów, ale także prehistoryczne czynniki środowiskowe i klimatyczne. Co istotne, w metodzie modelowania uwzględniono też luki w zapisie kopalnym. Ten będzie można w przyszłości zaktualizować, o ile np. pojawią się nowe odkrycia skamieniałości lub nowe wyniki badań.

Wyniki modelowania potwierdziły, że przodkowie tyranozaura mogli być obecni zarówno na terenie prehistorycznej Laramidii, jak i Azji. – Dziesiątki skamieniałości T. rexa zostały odkryte w Ameryce Północnej, ale nasze odkrycia wskazują, że skamieniałości bezpośredniego przodka T. rexa mogą nadal leżeć nieodkryte w Azji – wyjaśnił główny autor badania Cassius Morrison z University College London.

Czytaj więcej

Agencje kosmiczne ostrzegają: Fragment radzieckiej sondy może uderzyć w Ziemię za kilka dni

Dlaczego tyranozaury osiągnęły tak duże rozmiary?

Modele matematyczne uwzględniły także kwestię ewolucji tyranozaurów i spokrewnionych z nimi megaraptorów m.in. w kontekście osiągnięcia gigantycznych rozmiarów. Tyranozaury mogły osiągać imponujące wymiary, nawet do ok. 12 metrów długości. Zdaniem paleontologów, wyniki analizy wskazują na konkretne czynniki, które mogły pośrednio „wspomóc” ten wzrost. Naukowcy szacują, że obie grupy dinozaurów ewoluowały po okresie tzw. kredowego maksimum termicznego. Chodzi o prehistoryczny okres ocieplenia, wywołany m.in. wzrostem stężenia dwutlenku węgla i metanu. Ten nastąpił na skutek ówczesnej, intensywnej aktywności tektonicznej i wulkanicznej.

Zakończenie tego okresu wiązało się z globalnym ochłodzeniem. Spadek temperatur mógł wpłynąć na zmniejszenie ówczesnej populacji największych, mięsożernych gadów. Autorzy badania sugerują, że w tym czasie mogły wyginąć gigantyczne, mięsożerne karcharodontozaury (Carcharodontosauridae). Niszę powstałą w łańcuchu pokarmowym miały wykorzystać do rozwoju m.in. tyranozaury i megaraptory. – Królowie dinozaurów nie byli predestynowani do rządzenia, ale pomagał im w tym klimat – podsumowuje wyniki analizy paleontolog Steve Brusatte, który nie brał udziału w badaniu.

Nowe badanie o przodkach tyranozaura opublikowano 7 maja w czasopiśmie „Royal Society Open Science”. W badaniach wykorzystano m.in. modelowanie matematyczne.

Na tropie przodków Tyrannosaurusa rexa. Nowy głos w debacie

Pozostało jeszcze 95% artykułu
Paleontologia
Dinozaury nie były skazane na zagładę? Paleontolodzy odkryli zaskakujący czynnik
Paleontologia
Megalodon wyglądał inaczej, niż sądzono. Nowe wyniki badań nad gigantycznym rekinem
Paleontologia
Naukowcy opisali skamielinę ptaka z czasów dinozaurów. To daleki krewny kaczki i gęsi
Paleontologia
Przełomowe odkrycie dotyczące dinozaurów. „Hipotezy, których się trzymaliśmy, nie były słuszne”
Paleontologia
Nowe odkrycie na temat dinozaurów. Było możliwe dzięki pomocy emerytowanego kamieniarza
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem