Oskarżony dobrowolnie poddający się karze nie odpowiada za błędy sądu

Ograniczenie zakazu orzekania na niekorzyść oskarżonego może dotyczyć tylko sytuacji, w których łamie to zawarte z sądem "porozumienie"

Aktualizacja: 29.04.2009 08:13 Publikacja: 29.04.2009 07:07

Oskarżony dobrowolnie poddający się karze nie odpowiada za błędy sądu

Foto: Fotorzepa, Bartosz Jankowski

Agata Łukaszewicz

[b]Takiego zdania był 28 kwietnia 2009 r. Trybunał Konstytucyjny (P 22/07)[/b].

Przepis procedury karnej dotyczący wyłączeń od zakazu orzekania na niekorzyść oskarżonego uznał częściowo za niezgodny z konstytucją. Stwierdził, że narusza on konstytucyjne prawo do obrony.

Rzecz dotyczy skazanych na podstawie art. 387[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5C28D52A58D5BF1011A3F5261346FDED?id=75001] kodeksu postępowania karnego[/link] czyli po tzw. dobrowolnym poddaniu się karze. Dochodzi do niego jedynie wówczas, gdy oskarżony, któremu zarzucono występek złoży wniosek o wydanie wyroku i wymierzenie mu określonej kary bez przeprowadzenia postępowania dowodowego.

Sąd może, ale nie musi, uwzględnić jego wniosek. Zanim podejmie decyzję spełnione muszą być ustawowe przesłanki: okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości; cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy w całości; nie sprzeciwia się temu prokurator i pokrzywdzony i wreszcie -oskarżony dokona zmian we wniosku stosowanie do sugestii sądu.

Problem w tym, że w sprawach w których takie właśnie wyroki zapadają ustawodawca ograniczył obowiązujący w procedurze zakaz orzekania po odwołaniu na niekorzyść oskarżonego.

– Ustawodawcy chodziło o to by ograniczyć możliwość składania zaskarżeń przez skazanych licząc na to, że sąd odwoławczy będzie łaskawszy od sądu pierwszej instancji – tłumaczył reprezentujący Sejm poseł Jerzy Kozdroń. I dodawał, że takie działanie podsądnych to nic innego jak łamanie wcześniej zawartego porozumienia co do wyroku.

Trybunał częściowo przyznał mu rację. Uznał, że gdy zaskarżenie dotyczy wysokości kary i winy, takie ograniczenie jest uzasadnione. W innych jednak sytuacjach – [b]kiedy np. oskarżony zarzuca obrazę prawa materialnego, procedury albo miały miejsca inne uchybienia, które stanowią bezwzględną przyczynę odwoławczą (np. sąd był nienależycie obsadzony) ograniczenie zakazu jest niezgodne z konstytucją[/b] – uznał TK. – Dlaczego oskarżony ma ponosić konsekwencje błędów sądu na których powstanie nie miał żadnego wpływu – pytała sędzia Maria Gintowt-Jankowicz, sprawozdawca.

Wszystkie strony twierdziły wczoraj zgodnie, że instytucja dobrowolnego poddania się karze została wprowadzona do procedury w celu przyspieszenia i usprawnienia postępowań.

TK przyznał też, że samo jego orzeczenie nie naprawi błędów i niedopowiedzeń, które znalazły się w procedurze karnej po nowelizacji z 2003 r. – Konieczne jest przygotowanie gruntownej noweli w tej sprawie – mówiła sędzia Maria Gintowt-Jankowicz do posła Jerzego Kozdronia.

Problem trafił do TK za sprawą pytania prawnego przesłanego przez Sąd Okręgowy w Gliwicach. Trafiło do niego zaskarżenie Piotra S. skazanego przez sąd rejonowy (po dobrowolnym poddaniu się karze) najpierw na 4,5 roku więzienia a po ponownym procesie (SO kazała uchylić tamten wyrok) mężczyzna dostał surowszą karę – 5,5 roku pozbawienia wolności. Kiedy sprawa trafiła po raz drugi do sądu odwoławczego ten mając na uwadze zasadę nieorzekania na niekorzyść oskarżonego oraz ograniczenie tej zasady – m.in. do wyroków zapadających po poddaniu się karze – nabrał wątpliwości czy przepis ten jest zgodny z konstytucją.

[ramka][b][link=http://blog.rp.pl/goracytemat/2009/04/28/jaka-kara-dla-dobrowolnie-poddajacego-sie-karze/]Skomentuj ten artykuł[/link][/b][/ramka]