Królikarnia może wrócić do Krasińskich

[b]Tym samym sąd oddalił dziś (17 marca 2010 r.) skargę Muzeum Narodowego (sygn. I SA/Wa 921/09).[/b]

Dobra Królikarnia obejmowały XVIII-wieczny pałac, całkowicie zniszczony podczas powstania warszawskiego, zabudowania gospodarcze oraz ośmiohektarowy park Arkadia z dwoma stawami. Była właścicielka utraciła je w 1955 r. Odmówiono jej prawa własności czasowej do gruntu, przewidywanego w art. 7 dekretu z 1945 r. o gruntach warszawskich. Formalnym powodem stała się niemożność pogodzenia dalszego korzystania z gruntu przez byłego właściciela z przeznaczeniem tego gruntu w planie zagospodarowania przestrzennego.

– Ówczesne władze nie taiły, że, jak napisało prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy, „niedopuszczalne jest pozostawienie tak wielkiego terenu w rękach prywatnych – mówi adwokat Igor Magiera, pełnomocnik Jana Krasińskiego, który wystąpił do ministra infrastruktury o unieważnienie tych orzeczeń.

[srodtytul]Pałac dla muzeum[/srodtytul]

Pałac, odbudowany całkowicie w 1964 r., stał się oddziałem Muzeum Narodowego. W pałacu przeznaczonym pierwotnie na Muzeum Rzeźb Xawerego Dunikowskiego i w parku należącym do miasta Warszawa urządzane są m.in. wystawy, koncerty, imprezy plenerowe.

Minister infrastruktury stwierdził nieważność decyzji z 1955 r. Od 300 lat istniał tu aż do II wojny światowej zabytkowy park publiczny. Na taki też cel (i częściowo na dwa rodzaje zabudowy mieszkaniowej) przeznaczał go plan zabudowy z 1931 r., obowiązujący w dacie wydawania decyzji dekretowych. Nie można więc mówić o sprzeczności z planem. A jeśli korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela dawało się pogodzić z przeznaczeniem gruntu w planie, to w myśl art. 7 dekretu o gruntach warszawskich gmina winna uwzględnić wniosek o ustanowienie prawa własności czasowej.

Muzeum Narodowe zaskarżyło te decyzje do sądu. W jego opinii decyzje z 1955 r. były zgodne z obowiązującym prawem, a ustalenia ministra są błędne. Nie ocenił możliwości wykonania celu dekretu – odbudowy ze zniszczeń wojennych, wymagającej wysokich nakładów finansowych. W realiach ówczesnej Polski dotychczasowa właścicielka nie byłaby w stanie ich udźwignąć. Nie było więc możliwe pogodzenie dalszego korzystania przez nią z nieruchomości z zapisami w planie. Nieodwracalne skutki prawne, które wywołały decyzje dekretowe, uniemożliwiają stwierdzenie ich nieważności. Od 1993 r. Muzeum jest użytkownikiem wieczystym gruntu i właścicielem pałacu. Włożyło także znaczne środki w odbudowę pałacu.

[srodtytul] Bezprawna odmowa [/srodtytul]

Sąd podzielił jednak generalne ustalenia ministra.

– [b]Istniały przesłanki stwierdzenia nieważności orzeczeń z 1955 r.[/b] – powiedziała sędzia Agnieszka Miernik. – Powoływano się w nich na opracowywane dopiero plany, podczas gdy należało zastosować obowiązujący wówczas plan zabudowy z 1931 r. Korzystanie z gruntu przez byłego właściciela było z nim zgodne. Odmowa ustanowienia własności czasowej na rzecz byłej właścicielki rażąco więc naruszała art. 7 dekretu o gruntach warszawskich.

Sąd nie dopatrzył się także nieodwracalnych skutków prawnych, gdyż nie stanowi ich nabycie użytkowania wieczystego w drodze decyzji wojewody.