Orzecznictwo – Niewiele czasu na odzyskanie nadpłaty

Według [b]Sądu Najwyższego (wyrok z 8 czerwca 2010 r., I PK 31/10)[/b] roszczenie o zwrot pobranego przez pracownika nienależnego składnika wynagrodzenia za pracę jest roszczeniem pracodawcy ze stosunku pracy, które przedawnia się w terminie trzech lat od dnia nienależnego świadczenia.

Powstaje jednak pytanie, od kiedy liczyć ten trzyletni termin przedawnienia? W sprawie, która przyczyniła się do sformułowania zacytowanego poglądu SN, pojawiła się koncepcja, że będzie to pierwsza chwila, w której pracodawca mógł żądać od wzbogaconego jego kosztem pracownika zwrotu pieniędzy, które mu się nie należały.

Oznaczałoby to jednak, że gdyby przełożony dowiedział się o swoim błędzie dopiero po kilku latach, to właśnie od tego momentu trzeba by liczyć początek okresu przedawnienia. SN uznał, że takie rozwiązanie jest nie do zaakceptowania.

Uzależnienie początku biegu terminu przedawnienia od stanu świadomości pracodawcy prowadziłoby do niedozwolonego wydłużenia ustawowego okresu przedawnienia. A przecież okres ten nie może być ani przedłużany, ani skracany przez czynność prawną.

Poza tym to w końcu winą pracodawcy jest, że dopuścił się błędu przy wypłacie wynagrodzenia. Jego zaniedbanie nie powinno stawiać go w uprzywilejowanej sytuacji i odsuwać momentu, od którego zacznie biec przedawnienie.

SN zaznaczył, że wymagalność roszczenia o zwrot nienależnie pobranego wynagrodzenia za pracę dotyczy świadczenia terminowego (wypłaconego w konkretnym terminie), w którym pracodawca świadczył go nienależnie.

Już w tym dniu szef staje się wierzycielem nienależnie wypłaconego świadczenia, bo ma prawną możliwość żądania od pracownika jego zwrotu. W efekcie trzeba przyjąć, że data omyłkowej wypłaty jest jedyną datą, od której może rozpocząć się bieg terminu przedawnienia.

Kwestia świadomości przełożonego co do omyłkowo wypłaconych pracownikowi pieniędzy może mieć znaczenie tylko przy określaniu należnych odsetek. Podwładny ma bowiem prawo przypuszczać, że szef ma porządek w papierach i skoro wypłacił mu jakąś kwotę, to zrobił to celowo i pieniądze się należą.

W efekcie nie musi liczyć się z obowiązkiem zwrotu uzyskanej kwoty. Odsetki więc od nieterminowej spłaty tak powstałego długu mogą być liczone dopiero od wezwania do jego zwrotu.

[ramka][b]Przykład[/b]

31 października 2009 r. pracodawca omyłkowo wypłacił panu Januszowi prowizję od sprzedaży. Pół roku później zorientował się, że popełnił błąd i zażądał zwrotu pieniędzy. Jego roszczenie, jeśli nie podejmie stosownych działań, przedawni się 1 listopada 2012 r.