[link=http://www.rp.pl/artykul/515707.html]Handlując wierzytelnościami, niełatwo rozliczyć się z fiskusem[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]Kiedy pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych[/srodtytul]
[b]W wyroku z 29 czerwca 2010 r. (II FSK 395/09) NSA wypowiedział się w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy pożyczki. [/b]
Co do zasady czynność polegająca na udzieleniu pożyczki jest świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2004/DU2004Nr%2054poz%20535a.asp]ustawy o VAT[/link]. Jednakże podlega ona opodatkowaniu wyłącznie w sytuacji, gdy pożyczkodawca działa w charakterze podatnika, a więc gdy udzielenie pożyczki nie ma charakteru incydentalnego.
Tymczasem o wyłączeniu czynności z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej czynności posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana VAT lub jest z tego podatku zwolniona.
W sprawie tej organ podatkowy uznał, że doraźne (incydentalne) udzielenie pożyczki ze środków własnych nie jest usługą w rozumieniu ustawy o VAT.
Sąd pierwszej instancji wskazał jednak, że skoro warunkiem uznania pożyczki za wyłączoną z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest stwierdzenie, czy czynność taka jest opodatkowana VAT (lub od niego zwolniona), to konieczne było ustalenie
- czy pożyczka została udzielona przez podatnika tego podatku oraz
- czy mieści się w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
NSA w pełni zgodził się z poglądem wyrażonym przez sąd pierwszej instancji.
Aby ustalić, czy pożyczka podlega VAT, nie jest zatem wystarczające stwierdzenie, czy została ona udzielona ze środków własnych i czy w Krajowym Rejestrze Sądowym lub ewidencji działalności gospodarczej pożyczkodawcy jako przedmiot działalności wpisano działalność w zakresie udzielania pożyczek.
Każdorazowo należy ustalić, czy pożyczka ma charakter incydentalny, czy też pożyczkodawca wykazuje zamiar udzielania ich w sposób powtarzalny. Dopiero wówczas możliwa jest prawidłowa kwalifikacja na gruncie podatku od towarów i usług.
[ramka] [b]Czytaj [link=http://www.rp.pl/temat/373772.html]więcej o PCC od pożyczek[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]W jaki sposób dokumentować premie pieniężne [/srodtytul]
Rok 2010 przyniósł również kolejne wyroki dotyczące opodatkowania VAT premii pieniężnych.
Potwierdzają one ugruntowaną już wcześniej linię orzecznictwa. Zgodnie z nią (prezentowaną począwszy od 2007 r.) wypłata premii pieniężnej za osiągnięty obrót jest obojętna z punktu widzenia podatku od towarów i usług. Premie takie powinny zatem być dokumentowane notami księgowymi.
Jedynie w sytuacji gdy pomiędzy dostawcą i nabywcą istnieje stosunek prawny i na jego podstawie nabywca kupuje u dostawcy towary lub usługi i uzyskuje premię nie tylko za satysfakcjonującą dostawcę wartość transakcji, lecz także za realizację przez nabywcę innych czynności na rzecz dostawcy (np. podjęcie działań w kierunku rozwijania bazy sprzedaży jego towarów, zobowiązanie się do stosowania szczególnych, określonych przez dostawcę zasad eksponowania jego towarów klientom, przyjęcie określonych zobowiązań lojalnościowych wobec dostawcy itp.), mielibyśmy do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę na rzecz dostawcy, wynagradzanej przez niego stosowną premią. Wówczas powinna ona być opodatkowana.
Stanowisko takie zaprezentował [b]NSA m.in. w wyroku z 11 maja 2010 r. (I FSK 697/09), z 11 czerwca 2010 r. (I FSK 968/09), z 11 czerwca 2010 r. (I FSK 972/09).[/b]
[ramka][b] O orzeczeniach NSA w tej sprawie czytaj w artykułach:
[link=http://www.rp.pl/artykul/72549,509648-Premie-pieniezne-nie-sa-wynagrodzeniem-za-usluge-.html]Premie pieniężne nie są wynagrodzeniem za usługę [/link]
[link=http://www.rp.pl/artykul/72549,495107-Niezaleznie-kto-placi--premia-to-nie-usluga.html]Niezależnie kto płaci, premia to nie usługa[/link][/b][/ramka]
[ramka][b]Czytaj [link=http://www.rp.pl/temat/72549.html]więcej o VAT od premii pieniężnych[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]Kiedy sprzedaż gruntu nie jest obciążona VAT[/srodtytul]
[b]W orzeczeniu z 23 marca 2010 r. (I FSK 274/09) NSA uznał, że jeśli nie został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego i nie wydano decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, to ocena, czy dostawa terenu korzysta ze zwolnienia od VAT, powinna być dokonywana na podstawie zapisów w ewidencji gruntów i budynków. [/b]
W pierwszej kolejności o budowlanym charakterze gruntu decyduje więc wydana decyzja o warunkach zabudowy, następnie zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a wobec braku obu powyższych – zapisy ewidencji gruntów i budynków.
Wyrok ten znacznie ułatwia interpretację art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Zgodnie z nim zwalnia się z opodatkowania dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.
Podatnicy często mają wątpliwości, na jakich dokumentach lub aktach opierać się ustalając status gruntu. NSA wskazał natomiast jednoznacznie, że nienormatywność studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jako aktu kierownictwa wewnętrznego powoduje, że na jego podstawie nie może być określony przedmiot opodatkowania ani pozostałe elementy stosunku podatkowego.
[ramka][b]Czytaj więcej w artykułach:
[link=http://www.rp.pl/artykul/499126.html]Studium zagospodarowania przestrzennego nie decyduje o przeznaczeniu terenu[/link]
[link=http://www.rp.pl/artykul/471848.html]Kiedy w grę wchodzi zwolnienie[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]Kiedy ujmować korektę zwiększającą podatek należny [/srodtytul]
[b]W wyroku z 13 stycznia 2010 r. (III SA/Wa 1634/09) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie potwierdził prawidłowość poglądu, zgodnie z którym sposób ujęcia faktury korygującej zwiększającej kwotę podatku należnego zależy od przyczyny tej korekty.[/b]
Obowiązujące przepisy nie wskazują bowiem bezpośrednio i jednoznacznie momentu, w którym powinna być dokonana korekta zwiększająca kwotę podatku należnego VAT. Sąd uznał, że sposób rozliczenia przez sprzedawcę faktur korygujących zwiększających VAT należny zależy od okoliczności powodujących konieczność skorygowania faktur pierwotnych.
Gdy przyczyna powstaje w terminie późniejszym (np. następuje uzgodniona zmiana ceny), to korekta „in plus” powinna zostać ujęta na bieżąco, tj. w rozliczeniu za okres, w którym pojawiła się okoliczność zwiększająca obrót.
Dlatego że faktura była wystawiona poprawnie i w przeszłości nie doszło do zaniżenia podatku należnego. Jeżeli natomiast przyczyna korekty istniała już w momencie wystawienia faktury pierwotnej (np. pomyłka na fakturze), to korektę ująć należy w okresie, w którym wystawiona była faktura pierwotna.
[ramka][b]Czytaj więcej w artykułach:
[link=http://www.rp.pl/artykul/419771.html]Kiedy zaksięgować podwyższoną cenę[/link]
[link=http://www.rp.pl/artykul/458262.html]Z niektórymi korektami mogą być problemy[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]Gdzie są opodatkowane dostawy łańcuchowe[/srodtytul]
[b]Z wyroku NSA z 26 sierpnia 2010 r. (I FSK 1257/09) wynika, że nie może być mowy o uczestnictwie w transakcji łańcuchowej, w sytuacji gdy pierwszy w kolejności dostawca wyda towar swojemu nabywcy przed jego wysyłką do ostatniego w kolejności odbiorcy. [/b]
Zgodnie z art. 7 ust. 8 ustawy o VAT, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach. Jednocześnie sposób ustalenia miejsca opodatkowania poszczególnych dostaw w ramach dostawy łańcuchowej został wskazany w art. 22 ust. 2 – 3 ustawy o VAT.
O dostawie łańcuchowej mówimy więc w sytuacji, gdy kilka podmiotów dokonuje następujących po sobie dostaw towarów, przy czym towar jest transportowany bezpośrednio od pierwszego w kolejności dostawcy do ostatniego odbiorcy.
NSA wskazał, że ustalenie miejsca opodatkowania zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy o VAT zasadne jest w sytuacji, gdy w łańcuchu dostawców transfer towaru następuje bezpośrednio pomiędzy pierwszym dostawcą a końcowym nabywcą.
Pojęcie „bezpośrednio” należy rozumieć dosłownie. Wydanie towaru kolejnemu nabywcy, zamiast jego bezpośredniej wysyłki do ostatecznego nabywcy, powoduje więc nieuznanie tych dostaw za transakcje łańcuchowe.
[ramka] [b]Czytaj [link=http://www.rp.pl/temat/56150.html]więcej o VAT w transakcjach łańcuchowych[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]Czy rejestracja jest warunkiem stosowania stawki zero[/srodtytul]
[b]WSA w Warszawie w wyroku z 29 lipca 2010 r. (III SA/Wa 600/10) wskazał, że jeżeli fakt dokonania WDT jest bezsporny, to zasada neutralności podatkowej wymaga, aby prawo do stosowania stawki zero zostało przyznane w razie spełnienia przesłanek merytorycznych (nawet jeśli podatnik nie spełnił pewnych wymogów formalnych).[/b]
Inaczej byłoby jedynie w sytuacji, gdyby naruszenie wymogów formalnych uniemożliwiło przedstawienie przekonującego dowodu spełnienia przesłanek merytorycznych.
Zgodnie z art. 13 ust. 6 ustawy o VAT wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów występuje, jeżeli dokonującym dostawy jest firma zarejestrowana jako podatnik VAT-UE. Na podstawie tego przepisu organy podatkowe odmawiają prawa do zastosowania stawki zero, w sytuacji gdy dostawca nie zarejestrował się uprzednio dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych.
Z wyroku WSA w Warszawie wynika, że takie postępowanie jest nieprawidłowe. Jeśli doszło do przemieszczenia towarów w wyniku dostawy do innego kraju członkowskiego, nawet jeżeli sprzedawca nie dopełnił obowiązku rejestracji dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych, to powinien mieć prawo do stosowania stawki zero.
[ramka][b]Czytaj więcej w artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/524832.html]Brak rejestracji na unijny VAT nie pozbawia prawa do zerowej stawki[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]Czy posiadanie potwierdzenia odbioru faktur korygujących jest konieczne[/srodtytul]
[b]W orzecznictwie sądów administracyjnych kształtuje się coraz wyraźniej pogląd, zgodnie z którym wymóg gromadzenia potwierdzeń odbioru faktur korygujących jest niezgodny z prawem wspólnotowym.[/b]
Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 29 ust. 4a ustawy o VAT obniżenie podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego uzależnione jest od posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę. Organy podatkowe ściśle trzymają się literalnej wykładni tego przepisu i wymagają od podatników gromadzenia potwierdzeń.
W 2010 r. w orzecznictwie sądów administracyjnych zaczął kształtować się pogląd, zgodnie z którym powyższy wymóg jest niezgodny z prawem wspólnotowym. Wskazać należy, że art. 90 dyrektywy VAT przewiduje wprawdzie możliwość wprowadzenia przez państwo członkowskie warunków, na których dokonywane byłoby obniżenie podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego, ale muszą one pozostawać w zgodzie z podstawowymi zasadami neutralności i proporcjonalności.
Jak zauważył [b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z 25 sierpnia 2010 r. (I SA/Bd 473/10)[/b], warunek dotyczący wymogu posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej wynikający z art. 29 ust. 4a ustawy o VAT jest niezgodny z regulacjami wspólnotowymi.
Dotyczy to przede wszystkim zasady neutralności podatku od wartości dodanej i zasady proporcjonalności. Nieposiadanie przez sprzedawcę potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę powoduje bowiem, że dostawca ma obowiązek odprowadzić do Skarbu Państwa kwotę VAT wyższą, niż powinien.
Podatek ten jest wówczas odprowadzany od kwoty niestanowiącej wynagrodzenia w zamian za dostawę towarów czy świadczenie usług. W ten sposób ciężar VAT ponosi podatnik, co jest niedopuszczalne. Podobny pogląd przedstawiony został również w [b]wyroku WSA w Warszawie z 31 marca 2010 r. (III SA/Wa 2100/09).[/b]
Należy jednak zwrócić uwagę, że komentowane wyroki nie są prawomocne, bo zostały zaskarżone do NSA. Ponadto [b]NSA 16 września 2010 r. (postanowienie I FSK 104/10)[/b] skierował pytanie prejudycjalne w tej sprawie do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Należy zatem oczekiwać na orzeczenie Trybunału, które powinno ostatecznie wyjaśnić wątpliwości dotyczące zgodności art. 29 ust. 4a ustawy o VAT z prawem wspólnotowym.
[ramka][b] Czytaj więcej w artykułach:
[link=http://www.rp.pl/artykul/536706.html]O rozliczaniu korekt zdecydują w Luksemburgu[/link]
[link=http://www.rp.pl/artykul/56116,551217_Polski-sad-czeka-na-wyrok-ETS-w-sprawie-VAT.html]Ciągle nie wiadomo, jak uwzględnić korekty[/link]
[link=http://www.rp.pl/artykul/73844,533866_Brak-potwierdzenia-odbioru-faktury-korygujacej.html]Brak potwierdzenia odbioru faktury korygującej[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]Czy nieodpłatne przekazanie jest obciążone VAT[/srodtytul]
[b]NSA w wyrokach z 22 września 2010 r. (I FSK 1492/09), 10 marca 2010 r. (I FSK 1520/09), 20 stycznia 2010 r. (I FSK 1660/09) wskazywał wyraźnie, że nieodpłatne dostawy towarów nie są opodatkowane VAT, jeśli wykonywane są na cele związane z prowadzoną przez podatnika działalnością.[/b]
Jednocześnie podatnik zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu towarów będących przedmiotem takich dostaw.
Rok 2010 przyniósł kolejne orzeczenia sądów administracyjnych potwierdzające tę tezę, które powoli zmieniają niekorzystne stanowisko fiskusa. Warto podkreślić, że już [b]23 marca 2009 r. (I FPS 6/08) NSA w składzie siedmiu sędziów[/b] zajął takie stanowisko w wydanym wyroku.
Przygotowany przez Ministerstwo Finansów najnowszy projekt nowelizacji ustawy o VAT przewiduje zmianę przepisów i opodatkowanie nieodpłatnych przekazań towarów bez względu na ich związek z prowadzoną działalnością. Jeżeli zatem projekt w obecnym kształcie zostanie uchwalony przez Sejm, to należy spodziewać się niekorzystnych zmian w tym zakresie.
[ramka][b] Czytaj więcej w artykułach:
[link=http://www.rp.pl/artykul/462282.html]Nieodpłatne przekazanie materiałów reklamowych bez VAT[/link]
[link=http://www.rp.pl/artykul/578056.html]Fiskus poprawi przepisy o nieodpłatnym przekazaniu[/link][/b][/ramka]
[ramka][b]Czytaj więcej o [link=http://www.rp.pl/temat/64651.html]VAT od nieodpłatnego przekazania towarów[/link][/b][/ramka]
[ramka][b]Zobacz [link=http://www.rp.pl/artykul/287288,597763-Najwazniejsze-wyroki-o-VAT-w-2010-r----cz--1.html]Przegląd najważniejszych wyroków VAT w 2010 r. - część 1[/link][/b][/ramka]
[ramka][b]Więcej [link=http://www.rp.pl/temat/287288.html]o wyrokach z wokandy krajowej[/link][/b][/ramka]
