Baza VIES ma jedynie charakter informacyjny

Tak orzekł WSA w Gliwicach 28 czerwca 2011 (III SA/Gl 2676/10).

Spółka sprzedała towary firmie z Czech, która posługiwała się unijnym numerem VAT. Wykazała więc tę transakcję jako wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT). Organ podatkowy uzyskał informacje, że nabywca ten został wyrejestrowany.

Tymczasem warunkiem uznania transakcji za WDT jest m.in. to, aby nabywca był zidentyfikowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w innym niż Polska kraju UE. Organ wskazał więc, że spółka nie spełnia wymogów określonych w art. 13 ust. 2 ustawy o VAT. Stwierdził, że sprzedaż ta nie może być uznana za WDT i opodatkowana zerową stawką. Trzeba zastosować stawkę taką jak przy sprzedaży krajowej.

Organ określił spółce wysokość zobowiązania, od czego ta się odwołała. Argumentowała, że ze strony internetowej Komisji Europejskiej uzyskała dane, z których wynikało, że nabywca z Czech jest zarejestrowany jako podatnik wspólnotowy. Zdaniem spółki dane te są równoprawne z danymi, jakie mogłaby uzyskać z Biura Wymiany Informacji o Podatku VAT.

Organ utrzymał decyzje w mocy, wskazując na brzmienie art. 97 ust. 17 ustawy o VAT. Przepis ten określa źródła informacji o zidentyfikowaniu podmiotów. W skardze i w odpowiedzi na nią strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Sąd oddalił skargę.

Zdaniem WSA warunek rejestracji jako podatnika unijnego jest istotny dla zakwalifikowania transakcji do dostaw wewnątrzwspólnotowych. Art. 97 ustawy o VAT wskazuje oficjalne źródła informacji służące do zidentyfikowania podmiotu: Biuro Wymiany Informacji o Podatku VAT oraz naczelnika urzędu skarbowego.

Strona internetowa Komisji Europejskiej ma jedynie ułatwić dostęp do informacji, jednak nie jest równoważnym z wymienionymi w ustawie źródłem informacji.

Autorka jest współpracowniczką Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitt

Komentuje:

Anna Wibig, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie

Trudno nie zgodzić się z sądem, że warunkiem koniecznym dla zastosowania preferencyjnej zerowej stawki jest posiadanie przez nabywcę właściwego i ważnego numeru identyfikacyjnego dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Umożliwia to bowiem faktyczne opodatkowanie towarów w miejscu ich konsumpcji.

Taki jest wynikający z dyrektywy VAT cel zwolnienia (z prawem do odliczenia) dla wewnątrzwspólnotowych dostaw. Ustawodawca korzystając ze swobody w doborze środków dla realizacji tego celu, wprowadził faktycznie obowiązek weryfikacji przez dostawcę numeru VAT kontrahenta, a w art. 97 ustawy o VAT wskazał, w jaki sposób może on potwierdzać status nabywcy.

Rzeczywiście brak w tym przepisie odniesienia do systemu VIES. Również na samej stronie VIES wskazane jest, że Komisja nie ponosi odpowiedzialności za informacje uzyskane za pośrednictwem tej strony. Informacje te są dostarczane przez bazy państw członkowskich, nad którymi służby Komisji nie mają kontroli.

Ponadto wskazane jest, że dane uzyskane poprzez system VIES nie dają, jako takie, prawa do zwolnienia dostaw wewnątrzwspólnotowych z podatku VAT i nie wpływają na żadne obowiązki nałożone na podatnika w związku z dokonywaniem dostaw wewnątrzwspólnotowych. Niemniej w sytuacji gdy dostawy wewnątrzwspólnotowe stanowią gros transakcji firmy i ma ona wielu nabywców z UE, w praktyce staje się niemożliwe, aby przed każdą wysyłką towarów sprawdzać ważność numeru kontrahenta metodami wskazanymi w art. 97 ustawy o VAT.

Jednocześnie Europejski Trybunał Sprawiedliwości wielokrotnie podkreślał, że w wyborze środków dla realizacji celów określonych przez dyrektywy państwa członkowskie muszą kierować się zasadą proporcjonalności, która jest podstawową zasadą prawa europejskiego. Wprowadzone wymogi nie mogą więc paraliżować swobodnego przepływu towarów między krajami UE.

Skoro celem stworzenia systemu VIES było poszerzenie dostępu podatników dokonujących dostaw wewnątrzwspólnotowych do możliwości weryfikacji numerów VAT swoich kontrahentów (co podkreśla Komisja na stronie systemu VIES), to w mojej opinii nie można zgodzić się z sądem, że VIES nie może być stosowany przez podatników przynajmniej pomocniczo.

Mając jednak na uwadze ten niekorzystny dla podatników wyrok, rekomendowałabym, aby nie traktowali oni tego systemu jako jedynej wyroczni i korzystali z metod wskazanych w art. 97 ustawy o VAT przynajmniej na początku współpracy z kontrahentem.

Czytaj również:

Zobacz serwisy:

VAT » Podatnik VAT » Rejestracja

VAT » Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów