Promocja fasoli czy innych lokalnych wyrobów nie jest zadaniem publicznym

Zasady tworzenia związków i porozumień międzygminnych określają przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0B3855BE114E6F9E325B414114B22B70?id=163433]ustawy o samorządzie gminnym[/link] (art. 64 – 75, dalej: u.s.g.).

Decyzję w tej sprawie podejmują rady gmin zainteresowane wspólnym wykonywaniem zadań publicznych.

Cechą charakterystyczną takiej organizacji jest ograniczony krąg podmiotów, które mogą w niej uczestniczyć. Jedynie bowiem gminy mogą taki związek utworzyć.

[b]Mogą to być natomiast zarówno gminy wiejskie, miejsko-wiejskie, jak i miasta, w tym miasta na prawach powiatu. Te ostatnie mogą tworzyć i uczestniczyć w związkach międzygminnych, ale tylko w zakresie, w jakim realizują one zadania gminne[/b], a nie powiatowe.

Związek międzygminny jest podmiotem celowym. Nie oznacza to jednak, że tworzące go samorządy wspólnie realizują zadania publiczne.

Jak podkreśla K. Bandarzewski, wspólne wykonywanie zadań publicznych przez związek należy rozumieć jako uzgodnione powierzenie zadań gminy na rzecz związku, który zadania te będzie realizował we własnym imieniu i własnym zakresie (komentarz do art. 64, www.lexpolonica.pl).

[srodtytul]Wszystko w statucie[/srodtytul]

Związkowi międzygminnemu mogą zostać przekazane do realizacji wszystkie zadania publiczne gmin, których realizacja następuje w formach przewidzianych przepisami prawa administracyjnego.

Ważne jest, aby zadania, które związek ma realizować, mieściły się w pojęciu zadań publicznych należących do gmin. Oznacza to, że gminy nie mają kompetencji i , aby powołać związek, którego celem jest realizacja zadań niebędących zadaniami publicznymi tych jednostek samorządowych.

Źródłem zadań związku jest jego statut. Przepisy prawa nie dopuszczają bowiem, aby istniały związki międzygminne, których statuty nie przewidują żadnych zadań. Związki mogą wykonywać ponadto zadania określone w porozumieniach zawartych przez jego władze, a inne – organy administracji publicznej.

Każde zadanie przekazane do wykonywania związek realizuje we własnym imieniu. Nie ma przy tym znaczenia, czy jest to zadanie przekazane mu do realizacji w statucie czy też jest ono zadaniem zleconym.

Co ważne, [b]za realizację powierzonych zadań odpowiedzialność ponosi związek, a nie tworzące go gminy. Trzeba zaznaczyć, że te ostatnie tracą możliwość samodzielnego wykonywania zadań publicznych, które zostały przekazane do realizacji przez związek komunalny.[/b]

[srodtytul]Pojawiły się wątpliwości[/srodtytul]

Biorąc pod uwagę wszystko to, co zostało już powiedziane powyżej, należy stwierdzić, że związek międzygminny może zostać utworzony: po pierwsze przez jednostki samorządu terytorialnego określonego stopnia, a po drugie w celu realizacji należących do gmin zadań publicznych.

W konsekwencji trzeba uznać, że związku takiego nie mogą utworzyć podmioty inne niż gminy. Nie jest również możliwe utworzenie związku komunalnego, którego celem byłoby wykonywanie zadań innych niż publiczne, np. o charakterze komercyjnym.

Do takich wniosków doszedł również wojewoda małopolski, który zaskarżył do wojewódzkiego sądu administracyjnego uchwałę rady miejskiej w Wojniczu powołującą do życia związek międzygminny, którego celem miała być promocja produktu regionalnego – fasoli Piękny Jaś.

Uznał mianowicie, że została ona podjęta bez podstawy prawnej.

Ze stanowiskiem tym nie zgodziła się zainteresowana gmina, która wskazała, że zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 18 u.s.g. zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy promocji gminy.

Zgodnie natomiast z art. 64 ust. 1 u.s.g. gminy mogą tworzyć związki międzygminne w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych. Powyższe przepisy wraz z przepisami dotyczącymi procedury tworzenia związków międzygminnych (art. 64 ust. 2 i art. 70 ust. 1 u.s.g.) stanowią wystarczającą podstawę prawną umożliwiającą radzie powołanie do życia takiego związku komunalnego.

[srodtytul]Rozstrzygnięcie sądu[/srodtytul]

Rozpatrujący skargę wojewody skład orzekający stwierdził, co następuje.

Po pierwsze zgodził się z poglądem rady, że gminy mogą utworzyć związek komunalny, którego celem jest promocja gminy rozumiana jako reklamowanie, propagowanie, upowszechnianie tej jednostki samorządu terytorialnego czy skupionych w związku jednostek.

Stwierdził również, że rada miejska w Wojniczu w zaskarżonej uchwale nie realizuje tego celu, nie reklamuje czy propaguje gminy, lecz pewien produkt: fasolę Piękny Jaś.

Sąd podzielił zatem pogląd skarżącego wojewody małopolskiego, że [b]zaskarżona uchwała o utworzeniu związku gmin fasolowych stanowi realizację celu komercyjnego i nie służy wspólnemu wykonywaniu zadań publicznych.[/b]

Wskazany przez radę cel utworzenia związku nie mieści się w pojęciu promocji gminy.

Czym innym jest bowiem promowanie danego produktu, a czym innym promowanie gminy w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 18 u.s.g.

Pomimo powołania w uchwale podstawy prawnej zawartej w art. 7 ust. 1 pkt 18 ustawy o samorządzie gminnym, który do zadań własnych gminy zalicza jej promocję,należy stwierdzić, iż zaskarżona uchwała została uchwalona w celu promowania produktu, a nie gminy.