Mandaty za parkowanie mogą zostać unieważnione

[b]Z takim właśnie uzasadnieniem Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził nieważność uchwał szczecińskiej rady miasta z 2001 i 2003 r., na podstawie których pobierano opłaty w strefach płatnego parkowania sygn. (I OSK 67/08 i I OSK 740/08)[/b].Wyroki oznaczają, że wszyscy, od których po 30 listopada 2003 r. – niejednokrotnie aż do dziś – wyegzekwowano kary za brak opłaty parkingowej, pobieranej w Szczecinie na podstawie obu tych uchwał, mogą występować o zwrot pieniędzy. Uchwały obligowały bowiem adresatów do wnoszenia opłat oraz do podejmowania postępowań egzekucyjnych w razie ich braku. Zgodnie zaś z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego 30 listopada 2003 r. utraciły moc niektóre przepisy ustawy o drogach publicznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych.

Wyroki NSA mogą mieć jednak także szersze znaczenie.

[srodtytul]Skargi na strefy[/srodtytul]

Właśnie na tej podstawie prawnej, zakwestionowanej później przez TK, takie uchwały podjęło wiele miast. Wraz ze wzrostem liczby pojazdów strefy płatnego parkowania szybko się rozpowszechniły. Równie szybko zaczęły się jednak pojawiać różne problemy prawne wywołujące też praktyczne skutki. – Co druga strefa płatnego parkowania ma regulamin, chociaż ustawa o drogach w ogóle tego nie reguluje. Różnią się także, nieraz znacznie, uchwały o utworzeniu i funkcjonowaniu stref płatnego parkowania – zauważa Stanisław Kozłowski, radca prawny rady miasta Szczecina.

[b]Zróżnicowane bywają opłaty i system ich pobierania, wysokość ulg, kary oraz prawa osób niepełnosprawnych i stałych mieszkańców stref.[/b] Dlatego np. od 1 stycznia 2007 r. do 22 października 2008 r. sądy administracyjne rozpoznały 68 skarg w sprawie stref płatnego parkowania. Dotyczyły one m.in. ustalenia stref i wysokości opłat, ale głównie egzekucji kar. Sądy przeważnie odrzucały lub oddalały skargi jako nieuzasadnione. Inaczej było jednak, gdy chodziło o kary egzekwowane na mocy uchwał, których podstawę prawną zakwestionował TK. Tak np. w 2006 r. WSA w Poznaniu uchylił postanowienie naczelnika urzędu skarbowego o egzekucji kar pieniężnych za nieuiszczenie opłat za parkowanie. Wyrok ten potwierdził w 2007 r. NSA, oddalając skargę kasacyjną dyrektora izby skarbowej. Kary egzekwowano bowiem na podstawie uchwały rady miasta z 2000 r.

[srodtytul]Bezprawne kary[/srodtytul]

Z konsekwencjami takich uchwał miasta, które przez pewien czas obowiązywały, muszą się więc liczyć aż do dziś. Tak się stało np. w Warszawie, gdzie uchwała z 2002 r. w sprawie płatnego parkowania została ostatecznie i prawomocnie unieważniona wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2005 r. W konsekwencji okazało się, że od 15 kwietnia 2002 r. do 25 listopada 2003 r., kiedy ją uchylono, nie było podstaw do pobierania opłat ani kar.

Obecnie w sprawie ze Szczecina NSA orzekł, że [b]skarga na uchwałę organu gminy jest dopuszczalna również wtedy, gdy uchwała ta została wprawdzie uchylona lub zmieniona,[/b] lecz może być stosowana do sytuacji z okresu poprzedzającego jej uchylenie lub zmianę. Unieważnienie obu wspomnianych uchwał nie oznacza jednak, że nałożone kary zostaną automatycznie umorzone, a już pobrane – zwrócone. Umożliwia natomiast podjęcie takich starań bądź wystąpienie o wzruszenie już wydanych decyzji egzekucyjnych.

[ramka][b]Szczecińska uchwała znów w sądzie[/b]

W kolejnej uchwale z 2007 r. w sprawie stref płatnego parkowania Rada Miasta Szczecin ustaliła podstrefy A, B i C o zróżnicowanych opłatach za parkowanie. Wprowadziła także zasadę, że na podstawie biletu z podstrefy A można zmieniać miejsce postoju również w podstrefach B i C. Mając natomiast bilet z podstrefy B, można się tylko przemieszczać do podstrefy B i C, a na podstawie biletu z podstrefy C – zmieniać miejsce postoju tylko w tej podstrefie.

Wojewoda zachodniopomorski stwierdził nieważność tych punktów uchwały, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę Rady Miasta na rozstrzygnięcie wojewody. WSA stwierdził, że takie przepisy powodują co najmniej dwukrotne uiszczanie tej samej opłaty. Obecnie sprawa trafiła do NSA. [/ramka]