O zwolnieniu nie decyduje status operatora, tylko charakter świadczonej przez niego usługi

Tak wynika [b]z wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 23 kwietnia 2009 r. w sprawie C-357/07 [/b](spór między TNT Post UK a Commissioners of Her Majesty’s Revenue and Customs, przy udziale Royal Mail Group Ltd).

[srodtytul]Zwolnienie z dyrektywy[/srodtytul]

Spór powstał na tle art. 13 część A ust. 1 lit. a) VI dyrektywy VAT, zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają z podatku świadczenie usług przez publiczne służby pocztowe i dostawy towarów z nimi związane, z wyjątkiem transportu osób i usług telekomunikacyjnych.

Pytanie prejudycjalne do ETS dotyczyło kwestii prawidłowej interpretacji pojęcia „publiczne służby pocztowe” w rozumieniu przepisów tzw. dyrektywy pocztowej (z 15 grudnia 1997 r., zmienionej dyrektywą 2002/39/WE z 10 czerwca 2002 r.), jak również ustalenia zakresu przedmiotowego zwolnienia usług świadczonych przez te służby.

Zdaniem TNT, ze względu na liberalizację rynku pocztowego w Wielkiej Brytanii, spółki, w tym TNT, które uzyskały zezwolenie na świadczenie usług pocztowych i świadczą takie usługi, powinny korzystać z tych samych przywilejów podatkowych, które przysługują publicznemu operatorowi poczty, tj. Royal Mail.

Regulacje dyrektywy pocztowej nakładają na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia wszystkim użytkownikom korzystania z usług powszechnych, obejmujących ciągłe świadczenie usług pocztowych o określonej jakości, szerokiej dostępności i po przystępnych cenach.

[srodtytul]Dla kogo przywilej[/srodtytul]

ETS stwierdził, że pod pojęciem publicznych służb pocztowych należy rozumieć jednostki, które wypełniają wskazane wyżej zadania.

[b]Bez znaczenia jest przy tym, czy są to operatorzy publiczni, czy prywatni. Konieczne jest jedynie to, by świadczyli usługi pocztowe zgodnie z intencją dyrektywy pocztowej, tj. by były to usługi odpowiadające podstawowym potrzebom społeczeństwa.[/b]

Zdaniem ETS taka wykładnia jest zgodna z zasadą neutralności podatkowej, w świetle której podmioty gospodarcze świadczące te same usługi powinny być traktowane w ten sam sposób.

Ocena porównywalności usług powinna uwzględniać również kontekst, w którym są one wykonywane. Uprzywilejowanie podatkowe usług publicznych służb pocztowych wynika z tego, że świadczenie takich usług nie jest prawem usługodawcy, lecz jego obowiązkiem. Inne podmioty świadczące usługi pocztowe mogą wybrać model biznesowy, z którego mogą w każdym czasie zrezygnować. Takiej możliwości publiczne służby pocztowe nie mają.

Reasumując, ETS uznał, że pojęcie publicznych służb pocztowych, użyte w VI dyrektywie, obejmuje operatorów o statusie publicznym bądź prywatnym, pod warunkiem że przyjmą na siebie obowiązek zapewnienia w danym państwie członkowskim całości lub części powszechnych usług pocztowych, zgodnie z regulacjami dyrektywy pocztowej.

[srodtytul]Ważny charakter usług[/srodtytul]

ETS nie zgodził się jednak z tezą, że wszelkie świadczone przez publiczne służby pocztowe usługi i dostawy towarów z nimi związane powinny być zwolnione z VAT, niezależnie od charakteru tych usług.

Trybunał uznał, że wykładnia przepisu dotyczącego zwolnienia powinna być ścisła, z poszanowaniem zasady neutralności podatkowej. W konsekwencji zwolnienie z podatku nie może mieć zastosowania do usług zaspokajających indywidualne potrzeby podmiotów gospodarczych, które można oddzielić od usług świadczonych w interesie publicznym (powszechnie).

Tym samym zwolnieniem nie mogą zostać objęte usługi, których warunki zostały wynegocjowane indywidualnie, nawet jeżeli świadczącym te usługi jest publiczna służba pocztowa.

[ramka]Trybunał dał ważną wskazówkę co do sposobu opodatkowania VAT operatorów działających na rynku usług pocztowych. Omawiane orzeczenie zmieniło sposób interpretacji zwolnienia z podatku przewidzianego w dyrektywie, zdecydowanie rozszerzając zakres podmiotów uprawnionych do skorzystania ze zwolnienia i jednocześnie wyraźnie zawężając jego zakres przedmiotowy. ETS wskazał, że zgodnie z intencją prawodawcy ze zwolnienia mogą korzystać wszyscy, którzy posiadają status wskazany przepisami prawa (w tym wypadku publicznych służb pocztowych), jednak wyłącznie w stosunku do określonej kategorii usług (usług pocztowych odpowiadających podstawowym potrzebom społeczeństwa).