Konkubina nie dostanie pełnego zaległego wynagrodzenia

[b]Takie rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego zapadło 25 lutego 2009 r. (II PK 185/08)[/b] w sprawie Marianny M., która wystąpiła przeciwko Władysławowi S. o wypłatę zaległego wynagrodzenia za lata 2003 – 2006.

Sąd, do którego trafiła ta sprawa, miał nie lada problem z jej rozstrzygnięciem i określeniem wysokości należnego powódce wynagrodzenia.

Marianna M. była główną księgową w firmie Władysława W. Poza stosunkami zawodowymi łączyły ich także relacje osobiste – oboje mieszkali pod jednym dachem. W tym czasie powódka nie otrzymywała umówionego wynagrodzenia, choć jako główna księgowa odprowadzała od niego należne składki na ubezpieczenie do ZUS oraz zaliczki na podatek dochodowy. W firmowych pomieszczeniach prowadziła także własną działalność, nie płacąc ani grosza za wynajem. Władysław W. utrzymywał oboje, a także finansował wspólne wyjazdy turystyczne.

[srodtytul]Wcześniejsza ugoda[/srodtytul]

To był już drugi pozew Marianny M. przeciwko byłemu konkubentowi. Poprzedni zakończył się zawarciem pomiędzy nimi ugody, na podstawie której otrzymała 11 tys. zł na poczet tych należności. W tej ugodzie powódka zrzekła się wszystkich roszczeń co do zaległego wynagrodzenia, czyli 39 tys. zł pensji zasadniczej i ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Zrzekła się także prawa do odsetek od tych zaległości.

W tym procesie Marianna M. domagała się właśnie tego wynagrodzenia wraz z odsetkami. Sąd, który zajął się sprawą, zmniejszył jednak tę kwotę do 28 tys. zł, gdyż uwzględnił kwotę (11 tys. zł) wypłaconą wcześniej na podstawie ugody, przyznał jej także ponad 14 tys. odsetek od zaległości.

Sąd uznał, że zgodnie z art. 84 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1288079C8A806B4039D19A8B496CF333?id=76037]kodeksu pracy[/link] zawarcie ugody ze zrzeczeniem się powódki z wynagrodzenia jest niezgodne z prawem i przez to nieważne. Sąd podkreślił, że zakaz zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia przez pracownika jest bezwarunkowy.

[srodtytul]Koszty utrzymania[/srodtytul]

Gdy Władysław W. odwołał się do tego wyroku, sąd II instancji znacznie zmniejszył przysługującą byłej księgowej kwotę. Sąd stwierdził, że zakaz zrzeczenia się wynagrodzenia nie dotyczy odsetek, więc na podstawie wcześniej zawartej przez powódkę ugody nie powinny one zostać wypłacone.

Sąd zmniejszył także do 15 tys. kwotę z tytułu wynagrodzenia i ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Potrącił bowiem z tej kwoty koszty wspólnego utrzymania gospodarstwa domowego, które ponosił wyłącznie Władysław W. Sąd uznał, że tyle właśnie powódka byłaby w stanie zaoszczędzić, gdyby normalnie otrzymywała wynagrodzenie i ponosiła koszty własnego utrzymania.

Marianna M. złożyła skargę kasacyjną, w której dowodziła, że sąd nie mógł zmniejszyć należnego jej wynagrodzenia za pracę, oraz że zawarta wcześniej ugoda nie pozbawia jej odsetek od kwoty zaległości. Stwierdziła, że zarabiała na własnej działalności gospodarczej, nie ma więc podstaw do potrącenia kosztów wspólnego utrzymania.