Do aut osobowych nabytych po akcesji Polski do Wspólnoty należy stosować ograniczenie odliczenia VAT przewidziane w art. 86 ust. 3 ustawy o VAT w takim zakresie, w jakim przepis ten nie pogarsza sytuacji podatnika w stosunku do przepisów obowiązujących 30 kwietnia 2004 r.
Przepis ten jest bowiem sprzeczny z prawem wspólnotowym (klauzula stałości) właśnie w takim zakresie, w jakim pogarsza sytuację podatników. Do oceny sądów krajowych pozostawiona została przez Trybunał ocena, czy nastąpiło takie pogorszenie w konkretnej sprawie.
W ocenie NSA art. 86 ust. 3 ustawy o VAT nie tylko nie rozszerzył zakresu ograniczeń w odliczeniu VAT w stosunku do samochodów osobowych, lecz ograniczenia te wręcz zmniejszył, zbliżając się do realizacji celów dyrektywy VAT. Pogląd ten stał się dominujący w [b]orzecznictwie sądów administracyjnych w 2010 r. (m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w orzeczeniu z 4 lutego 2010 r., I SA/Łd 1148/09).[/b]
Należy również wskazać, że kwestia ta w[b] postanowieniu z 24 czerwca 2010 r. (I FSK 1099/09) została przedstawiona do rozpoznania składowi siedmiu sędziów NSA. Jednak 22 listopada 2010 r. (I FPS 6/10)[/b] skład poszerzony odmówił podjęcia uchwały.
Uznał, że wyczerpującej odpowiedzi w sprawie prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu samochodów osobowych i paliwa do nich udzielił już Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Jednocześnie NSA wskazał, że właściwszym trybem postępowania byłoby podjęcie tzw. uchwały abstrakcyjnej, która nie jest związana z konkretną sprawą. W tym celu konieczne będzie jednak skierowanie odpowiedniego zapytania do NSA.
Reasumując, obecnie dominujący jest pogląd, zgodnie z którym po wyroku Trybunału w sprawie Magoora prawo do odliczenia podatku naliczonego do końca 2010 r. przysługiwało w stosunku do samochodów z tzw. kratką i paliwa do nich, a nie w stosunku do wszystkich samochodów osobowych.
[ramka][b]O wyrokach NSA w tej sprawie czytaj też w artykułach:
[link=http://www.rp.pl/artykul/509651.html]Ograniczenie odliczenia VAT od aut osobowych jest zgodne z unijną dyrektywą[/link]
[link=http://www.rp.pl/artykul/56164,503748_NSA-pyta-o-VAT-od-aut-i-paliwa.html]VAT od zakupu i leasingu samochodów oraz paliwa - wciąż bez rozstrzygnięcia[/link]
[link=http://www.rp.pl/artykul/567932.html]Odliczenie VAT od aut z kratką bez rewolucji[/link]
[/b][/ramka]
[srodtytul]Czy po upływie okresu przedawnienia można orzekać o zobowiązaniu[/srodtytul]
[b]W uchwale wydanej w składzie siedmiu sędziów 28 czerwca 2010 r. (I FPS 5/09) NSA uznał, że w sytuacji gdy zobowiązanie podatkowe w VAT wygasło wskutek zapłaty, nie można po upływie terminu przedawnienia orzekać o jego wysokości.[/b]
Zgodnie z art. 70 § 1 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2005/DU2005Nr%20%208poz%20%2060a.asp]ordynacji podatkowej[/link] zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Jednocześnie zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek zapłaty (art. 59 § 1 pkt 1 ordynacji podatkowej).
NSA zwrócił uwagę na fakt, że z chwilą zapłaty VAT zobowiązanie podatkowe wygasa w tej części, w jakiej nastąpiła zapłata. W pozostałej natomiast (jeżeli np. wpłacono zbyt niską kwotę podatku) biegnie pięcioletni termin przedawnienia. Po jego upływie nie jest już możliwe określenie przez organ podatkowy w decyzji kwoty zobowiązania.
W efekcie, po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku od towarów i usług, organ podatkowy może wydać jedynie decyzję na korzyść podatnika. Nie może natomiast ustalić zobowiązania w kwocie innej niż wykazana przez podatnika.
[ramka][b] Czytaj więcej w artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/500548.html]"Zapłacony VAT się przedawnia"[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]W jakim zakresie odliczać VAT od samochodów demonstracyjnych[/srodtytul]
[b]W orzeczeniu z 29 października 2010 r. (I FSK 1875/09) NSA uznał, że dilerzy samochodowi mają prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego od wszystkich samochodów osobowych, a więc również aut wykorzystywanych do jazd próbnych czy też jako samochody zastępcze (tzw. samochody demo).[/b]
Co do zasady art. 86 ust. 3 ustawy o VAT przewiduje ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego w stosunku do samochodów osobowych. Jednak na mocy art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a ustawy o VAT ograniczenie to nie znajduje zastosowania do podatników, dla których przedmiotem działalności jest odprzedaż samochodów osobowych.
Jak podkreślił NSA, jedynym warunkiem do pełnego odliczenia podatku naliczonego od nabycia samochodów osobowych na podstawie art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a ustawy o VAT jest to, by przedmiotem działalności podatnika była odprzedaż tych pojazdów.
Wskazany przepis nie określa bowiem przeznaczenia tych pojazdów ani nie odwołuje się do okoliczności zadysponowania jakimś konkretnym samochodem. Odwołuje się jedynie do działalności podatnika. Stąd też podstawową przesłanką skorzystania z prawa do odliczenia jest dla dilerów samochodowych, aby samochody były wykorzystywane w ramach działalności opodatkowanej.
[ramka][b]Zobacz artykuł [link=http://www.rp.pl/artykul/557851.html]"Nie trzeba korygować VAT za auta testowe"[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]Jak rozliczać rabat udzielony kolejnemu w łańcuchu odbiorcy[/srodtytul]
[b]Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 kwietnia 2010 r. (I FSK 600/09) uznał, że dopuszczalne jest udzielenie przez podatnika rabatu cenowego nie bezpośredniemu jego kontrahentowi, lecz kolejnemu odbiorcy w łańcuchu dystrybucji jego towaru. Taki rabat jest dla tego podatnika podstawą do obniżenia obrotu o jego kwotę, pod warunkiem że jest udokumentowany odpowiednią notą rabatową.[/b]
W stanie faktycznym będącym przedmiotem orzeczenia podatnik zajmował się dystrybucją produktów leczniczych na terytorium Polski. Sprzedaż leków kierowana jest do hurtowni, które dystrybuują produkt do aptek. Spółka wprowadziła program rabatowy.
Polegał on na udzielaniu aptekom potransakcyjnego rabatu kwotowego. Był on naliczany od każdego kupionego od hurtowni przez aptekę opakowania określonego produktu w danym miesiącu. Rabaty udzielane były zatem bezpośrednio aptekom (z pominięciem hurtowni).
NSA stwierdził, że dopuszczalne jest udzielanie rabatów przez podatnika nie tylko bezpośrednim odbiorcom, ale również kolejnym uczestnikom łańcucha dystrybucji. Podatnik ma wówczas prawo do obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwot podatku należnego o udzielone rabaty na podstawie wystawionych not księgowych.
[ramka][b]Czytaj [link=http://www.rp.pl/temat/56118.html]więcej o rabatach[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]Czy faktury można wysyłać pocztą elektroniczną[/srodtytul]
[b]W wyroku z 20 maja 2010 r. (I FSK 1444/09) NSA uznał za dopuszczalny mieszany system przechowywania faktur, który polega na ich wystawieniu i wysłaniu jako pliku pdf a następnie wydrukowaniu i przechowywaniu w formie papierowej[/b].
Sąd wskazał, że prawodawca krajowy uregulował kwestię wystawiania i przekazywania faktur w formie elektronicznej, bez konieczności ich przechowywania w tej samej formie, tyle że nie uczynił tego wprost.
Nie ma zatem przeciwwskazań do przyjęcia praktyki, w ramach której faktury wystawiane są w „zwykłej” formie elektronicznej i w takiej formie przesyłane do kontrahenta, przy czym strony następnie drukują je i przechowują w formie papierowej.
1 stycznia 2011 r. weszło w życie nowe rozporządzenie ministra finansów w sprawie faktur elektronicznych, które dopuszcza wystawianie i przesyłanie faktur w dowolnej formie elektronicznej, pod warunkiem zapewnienia ich autentyczności (pewność co do tożsamości stron transakcji) oraz integralności (nienaruszalność treści).
Nowe przepisy eliminują zatem wątpliwości w zakresie możliwości wystawiania faktur elektronicznych w innym formacie elektronicznym niż wyraźnie wskazany w rozporządzeniu.
[ramka][b]Więcej o wyroku NSA z 20 maja 2010 r. czytaj w artykułach:
[link=http://www.rp.pl/artykul/524410.html]Podatek odliczymy też z dokumentów elektronicznych[/link],
[link=http://www.rp.pl/artykul/519865.html]Przepisy łatwiej zmienić niż mentalność[/link],
[link=http://www.rp.pl/artykul/532865.html]Wysyłaj e-faktury zamiast papierowych dokumentów[/link],
[link=http://www.rp.pl/artykul/508195.html]Nie ma zgody na mejlowanie faktur[/link],
[link=http://www.rp.pl/artykul/580049.html]E-fakturowanie może stać się łatwiejsze[/link] [/b][/ramka]
[srodtytul]Kiedy wystawiać faktury zaliczkowe[/srodtytul]
[b]W wyroku z 24 czerwca 2010 r. (I FSK 1079/09) NSA uznał, że odliczenie podatku naliczonego z faktury wystawionej na poczet przyszłej zaliczki nie może nastąpić za okres rozliczeniowy wcześniejszy od tego, w którym na podstawie art. 19 ust. 11 ustawy o VAT powstaje obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki. Innymi słowy podatek naliczony z faktury wystawionej na poczet przyszłej zaliczki można odliczyć dopiero za okres, w którym nastąpi faktyczna jej zapłata. [/b]
W świetle przepisów o podatku od towarów i usług faktury wystawia się w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania zaliczki. Jednocześnie art. 19 ust. 11 ustawy o VAT przewiduje, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania części lub całości należności przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.
W praktyce jednak często zdarza się, że faktura zaliczkowa wystawiana jest jeszcze przed zapłatą zaliczki. Jest ona niejako wezwaniem do zapłaty. Jest to jednak postępowanie nieprawidłowe. Szczególnie uważny powinien być podmiot otrzymujący taką fakturę zaliczkową. Dlatego że nie daje ona prawa do odliczenia podatku naliczonego.
[ramka][b]Zobacz także artykuły:
[link=http://www.rp.pl/artykul/597084.html]Najpierw faktura, potem zaliczka, później korekta VAT[/link],
[link=http://www.rp.pl/artykul/575588.html]Płacąc z góry za usługę, można szybciej odliczyć VAT[/link].[/b][/ramka]
[srodtytul]Jak rozliczyć przedpłaty, które nie dotyczą konkretnych świadczeń[/srodtytul]
[b]W wyroku z 25 sierpnia 2010 r. (I FSK 1100/09) NSA uznał, że tylko zaliczki na poczet skonkretyzowanych dostaw lub usług są opodatkowane VAT.[/b]
Zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje w sytuacji, gdy dochodzi do uregulowania części należności przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi. Wszelkie okoliczności mające znaczenie dla zaistnienia zdarzenia podatkowego, tzn. przyszłej dostawy lub świadczenia usług, muszą więc być znane już w momencie zapłaty. Muszą być one szczegółowo i niezmiennie określone pod względem podmiotowym i przedmiotowym.
Zaliczka nie ma charakteru jedynie zabezpieczającego wykonanie nie do końca jeszcze sprecyzowanej czynności opodatkowanej. Dlatego powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie VAT skutkuje jedynie zapłata zaliczki na poczet ściśle sprecyzowanych dostaw lub usług. Jeśli uzgodnienie szczegółów ma nastąpić dopiero w przyszłości, to obowiązek podatkowy nie powstaje.
[ramka][b]Więcej o wyroku NSA z 25 sierpnia 2010 r. (I FSK 1100/09) - czytaj w artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/527182.html]"Nie każda wpłata jest obciążona VAT"[/link][/b][/ramka]
[srodtytul]Czy wspólnota mieszkaniowa działa jako podatnik[/srodtytul]
[b]W wyroku z 16 września 2010 r. (I FSK 742/10) NSA stwierdził, że wspólnota mieszkaniowa, nabywając usługi w ramach zarządu nieruchomością wspólną, działa we własnym imieniu i na swoją rzecz[/b].
Nie świadczy ona w tym zakresie usług na rzecz właścicieli lokali w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i nie ma podstaw do refakturowania ponoszonych przez wspólnotę wydatków na tych właścicieli. Dotyczy to jednak tylko wydatków ponoszonych dla celów zarządu nieruchomością wspólną, a więc tych opłat, które nie dotyczą lokali będących odrębną własnością członków wspólnoty.
Inaczej jest w odniesieniu do kupowanych przez wspólnotę tzw. mediów, które są wykorzystywane przez jej członków. Te powinna ona refakturować.
[ramka][b]Czytaj [link=http://www.rp.pl/temat/169125.html]więcej o VAT od wspólnot mieszkaniowych[/link] [/b][/ramka]
[srodtytul]Czy komunikat IE-599 jest potwierdzeniem eksportu pośredniego[/srodtytul]
[b]W wyroku z 17 sierpnia 2010 r. (I FSK 1141/09) NSA uznał, że komunikat IE-599 jest wystarczającym potwierdzeniem wywozu towaru poza obszar Wspólnoty. Taki dokument nie musi być dodatkowo potwierdzony pieczęcią i podpisem organu celnego. Podobny pogląd przedstawił NSA w orzeczeniu z 25 maja 2010 r. (I FSK 953/09).[/b]
Te korzystne dla podatników rozstrzygnięcia są odmienne od dotychczasowej praktyki organów podatkowych.
Przez eksport pośredni rozumieć należy potwierdzony przez urząd celny wywóz towarów z Polski poza terytorium Unii Europejskiej w wykonaniu dostawy towarów, jeżeli wywóz jest dokonany przez nabywcę mającego siedzibę poza Polską lub na jego rzecz (art. 2 pkt 8 lit. b ustawy o VAT).
Chodzi tu zatem o sytuacje, gdy zgłoszenia celnego dokonuje zagraniczny nabywca towaru. Polski dostawca może wówczas również wykazać transakcję jako eksport pośredni.
Zgodnie z art. 41 ust. 11 ustawy o VAT stawka zero może być stosowana w eksporcie pośrednim, jeśli podatnik przed upływem terminu na złożenie deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym dokonał dostawy towarów, ma kopię dokumentu, w którym urząd celny określony w przepisach celnych potwierdził ich wywóz poza terytorium Wspólnoty.
Dokumentem takim będzie w praktyce kopia elektronicznego komunikatu IE-599, generowanego w systemie ECS (umożliwia on elektroniczną obsługę zgłoszenia wywozowego i wymianę informacji w formie elektronicznej między urzędami celnymi na terenie Unii Europejskiej).
Organy podatkowe stoją jednak na stanowisku, że w wypadku eksportu pośredniego nie jest wystarczające posiadanie przez polskiego podatnika zwykłej elektronicznej kopii komunikatu IE-599 przesłanej mu (np. e-mailem) przez zagranicznego kontrahenta lub agencję celną. Ich zdaniem konieczne jest posiadanie wydruku tego komunikatu potwierdzonego przez właściwy urząd celny.
Warunek stawiany przez polskie organy podatkowe nie wynika z brzmienia art. 41 ust. 11 ustawy o VAT. Przepis ten posługuje się jedynie pojęciem „kopia”. NSA uznał więc, że dla stosowania stawki zero wystarczające jest posiadanie zwykłej elektronicznej kopii komunikatu IE-599 (bez konieczności jej potwierdzania przez urząd celny).
[ramka][b]Na temat opisanych wyroków czytaj też w artykułach:
[link=http://www.rp.pl/artykul/500347.html]Są uproszczenia dla eksporterów pośrednich[/link],
[link=http://www.rp.pl/artykul/530766.html]Potwierdzenie wywozu towarów[/link],
[link=http://www.rp.pl/artykul/489188.html]Mniej biurokracji przy eksporcie[/link][/b][/ramka]
[ramka][b]Zobacz [link=http://www.rp.pl/artykul/287288,598986-Najwazniejsze-wyroki-o-VAT-w-2010-r----cz--2.html]Przegląd najważniejszych wyroków VAT w 2010 r. - część 2[/link][/b][/ramka]
[ramka][b]Więcej [link=http://www.rp.pl/temat/287288.html]o wyrokach z wokandy krajowej[/link][/b][/ramka]
