Majątki ziemskie mogą wrócić do byłych właścicieli

Przepisy dekretu nie mogły więc stanowić podstawy do przejęcia na własność państwa lasów i terenów do zalesienia wchodzących w skład majątków ziemskich – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny (sygnatura akt: I OSK 747/10)

.

Ten ważny wyrok zwiększa znacząco szanse na odzyskanie majątków ziemskich, w skład których wchodziły nieruchomości nienadające się do wykorzystywania na cele rolnicze.

Należał do nich m.in. majątek Borek w woj. kujawsko-pomorskim mający kilku współwłaścicieli. W 2003 r. ich spadkobiercy rozpoczęli starania o odzyskanie własności. Od tej pory zapadło kilka decyzji administracyjnych, sprawa trafiała trzykrotnie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, a ostatnio do NSA.

Przedmiotem sporu z Nadleśnictwem Toruń, które przejęło przeważającą część majątku Borek, stało się ustalenie, czy podlegał on czy też nie podlegał reformie rolnej ze względu na rodzaj i areał gruntów wchodzących w jego skład. Orzekając w tej sprawie w 2009 r. już po raz czwarty od jej rozpoczęcia, wojewoda kujawsko-pomorski uznał, że majątek Borek nie podlegał dekretowi o reformie rolnej. Minister rolnictwa utrzymał w mocy decyzję wojewody, a WSA w Warszawie oddalił skargę Lasów Państwowych – Nadleśnictwa Toruń. Opinie rzeczoznawców stwierdzały bowiem, że około 70 proc. gruntów, czyli przeszło 80 ha ze 130 ha majątku, nie nadawało się do rolniczego wykorzystania. W wyniku skargi kasacyjnej Nadleśnictwa Toruń sprawą zajął się NSA.

Do zalesienia można przeznaczyć każdą nieruchomość, zwykle łąki i pastwiska, co nie oznacza jednak, że te grunty nie mogą być nadal wykorzystywane rolniczo – argumentowało nadleśnictwo. W dniu wejścia w życie dekretu majątek Borek składał się prawie wyłącznie z gruntów rolnych o powierzchni powyżej 100 ha. Las stanowił wówczas tylko 21 ha.

– Ze wszystkich opinii biegłych wynika, że to teren polodowcowy, wydmy i nieużytki, drzewa samosiejki i las – przekonywała podczas rozprawy w NSA Ewa G., jedna ze spadkobierczyń byłych współwłaścicieli.

– Już sam fakt, że większa część majątku została przekazana Nadleśnictwu Toruń, potwierdza, że był to las i tereny do zalesienia, a więc nie miały  do nich zastosowania przepisy dekretu o reformie rolnej – wtórowali jej pełnomocnicy spadkobierców.

NSA oddalił skargę kasacyjną nadleśnictwa (sygnatura akt: I OSK 747/10)

. Uzasadniając wyrok, sędzia Jerzy Bujko powiedział, że dekret przeznaczał na cele reformy rolnej nieruchomości lub ich części, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności rolniczej. Przepisy dekretu nie mogły więc stanowić podstawy do przejęcia na własność państwa lasów.

Rozstrzygając, czy majątek ziemski podlegał czy też nie podlegał reformie rolnej, trzeba m.in. ustalić, czy po wyłączeniu z jego obszaru nieruchomości nienadających się do rolniczego wykorzystania, np. lasów, spełniał on normy obszarowe wymienione w dekrecie.

Z opinii biegłych w tej sprawie wynika, że po wyłączeniu lasów i terenów do zalesienia majątek ziemski Borek, którego znaczna część nie nadawała się do wykorzystania na cele rolne, nie spełniał norm obszarowych. Nie mógł zatem podlegać dekretowi o reformie rolnej. Decyzja wojewody kujawsko-pomorskiego jest prawidłowa.

Zobacz więcej w serwisie:

Prawo dla Ciebie

»

Nieruchomości

»