Nawet błąd nie wyłącza prokuratora

Brak prawa do zażalenia do sądu na decyzję w sprawie wyłączenia prokuratora jest zgodny z konstytucją

Publikacja: 19.07.2011 04:36

Minister Sprawiedliwości Jarosław Gowin zgadza się z Prokuratorem Generalnym Andrzejem Seremetem, że

Minister Sprawiedliwości Jarosław Gowin zgadza się z Prokuratorem Generalnym Andrzejem Seremetem, że stan spoczynku prokuratorów to ich prawo nabyte i gwarancja niezależności

Foto: Fotorzepa, MW Michał Walczak

Tak orzekł dzisiaj Trybunał Konstytucyjny (sygn. SK 10/10). Trybunał zajął się sprawą na skutek skargi skierowanej do niego przez Krzysztofa G. Jego syn targnął się na życie. W sprawie wszczęto śledztwo, ale umorzył je asesor prokuratury rejonowej. Jak pokazała potem decyzja sądu okręgowego o uchyleniu umorzenia, asesor popełnił błąd. Ustalenia, jakie stanowiły podstawę umorzenia, oparte były na niekompletnym materiale dowodowym, do czego przyczynił się również prowadzący postępowanie. Nie podjął bowiem starań, by uchylić niejasności.

Pod koniec marca Krzysztof G. złożył wniosek o wyłączenie asesora jako prowadzącego śledztwo w sprawie śmierci syna. Jako argument podawał uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności. Wniosek nie został jednak uwzględniony.

Krzysztof G. nie dawał za wygraną i złożył zażalenie do sądu okręgowego za pośrednictwem prokuratury rejonowej. Prokuratura odmówiła jednak przekazania zażalenia do sądu, wskazując, że takie zażalenie nie przysługuje. Krzysztof G. zaskarżył tę decyzję do sądu, a następnie skierował skargę do TK.

Zdaniem skarżącego na skutek niekonstytucyjnego pominięcia w przepisach dopuszczalności wnoszenia zażaleń na postanowienia sądu (prokuratora) w przedmiocie nieuwzględnienia wniosku o wyłączenie od udziału w sprawie został on pozbawiony istotnego uprawnienia procesowego. Miało mu ono umożliwić kontrolę obiektywizmu i bezstronności prokuratora. W swojej skardze zwrócił także uwagę, że został pozbawiony prawa dochodzenia na drodze sądowej naruszonych praw i wolności. Głównie chodzi o prawo do sądu oraz zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji.

Podczas dzisiejszej rozprawy o prokuratorskie praktyki w podobnych sprawach pytała przedstawicielka Prokuratury Generalnej Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, sędzia sprawozdawca.

- Jak to się dzieje, że prokurator, który popełnia błąd, nadal zajmuje się sprawą - pytała. - To częsta praktyka - odpowiadał prokurator Sadrakuła. I tłumaczył, że uchylenie decyzji prokuratora nie oznacza, że zrobił coś złego, lecz jest traktowane jako wskazówka na przyszłość.

Poseł Wojciech Szarama zwracał uwagę na jeszcze jeden aspekt. - W tej konkretnej sprawie stronie zależy na szybkim zakończeniu postępowania, ale musimy brać pod uwagę drugą stronę. Podejrzani, którym by na tym nie zależało, mogliby nadużywać prawa do wyłączenia i składać takie wnioski na okrągło. A to paraliżowałoby postępowanie - tłumaczył.

Trybunał podzielił jego zdanie. Kodeks postępowania karnego wystarczająco zapewnia możliwość sądowej weryfikacji rozstrzygnięcia w sprawie wyłączenia prokuratora - uzasadniał wyrok Trybunał. Postępowanie przygotowawcze może zakończyć się skierowaniem sprawy do sądu bądź też postanowieniem o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania. Pierwszy przypadek umożliwia bezpośrednie rozpoznanie sprawy przez sąd. Pozostałe również nie wykluczają rozpatrzenia sprawy w postępowaniu sądowym, bo rozstrzygnięcie podjęte w postępowaniu przygotowawczym podlega kontroli sądowej.

Zobacz serwisy:

Postępowanie w sądzie » Postępowanie karne i w sprawach o wykroczenia

Prawnicy, doradcy i biegli » Prokuratorzy

Tak orzekł dzisiaj Trybunał Konstytucyjny (sygn. SK 10/10). Trybunał zajął się sprawą na skutek skargi skierowanej do niego przez Krzysztofa G. Jego syn targnął się na życie. W sprawie wszczęto śledztwo, ale umorzył je asesor prokuratury rejonowej. Jak pokazała potem decyzja sądu okręgowego o uchyleniu umorzenia, asesor popełnił błąd. Ustalenia, jakie stanowiły podstawę umorzenia, oparte były na niekompletnym materiale dowodowym, do czego przyczynił się również prowadzący postępowanie. Nie podjął bowiem starań, by uchylić niejasności.

Pozostało jeszcze 84% artykułu
Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne