Zakup auta do promocji z pełnym odliczeniem

Tak wynika z wyroku NSA z 28 czerwca 2011 (I FSK 1014/10).

Spółka, działając na zlecenie innych podmiotów, organizuje loterie i konkursy mające na celu wzrost sprzedaży zleceniodawców. W ramach tej działalności wydaje zwycięzcom nagrody w postaci samochodów osobowych, zakupionych od dilerów. We wniosku o interpretację  przepisów pytała o możliwość odliczenia całości VAT od tych zakupów. W opinii spółki takie prawo przysługuje jej w pełnym zakresie, ponieważ dokonuje zakupu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Organy stwierdziły, że z prawa do pełnego odliczenia VAT wykazanego w fakturze nabycia może skorzystać tylko podatnik, którego przedmiotem działalności jest odprzedaż nabytych samochodów osobowych. Skoro spółka takiej działalności nie prowadzi, to należy zastosować  art. 86 ust. 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym przy zakupie samochodu osobowego podatnik ma prawo odliczyć 60 proc. podatku naliczonego, nie więcej jednak niż 6000 zł.

WSA uchylił tę interpretację, wskazując, że art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a) ustawy o VAT ma zastosowanie do podatników, którzy przeznaczają samochody na nagrody w loteriach stanowiących część kompleksowej usługi reklamowej, świadczonej przez podatnika odpłatnie, pod warunkiem że jest ona opodatkowana.

NSA, oddalając skargę kasacyjną organu, orzekł,  że wykładni przepisów prawa podatkowego nie można opierać wyłącznie na wykładni gramatycznej, z pominięciem wykładni celowościowej i aspektów ekonomicznych. Art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a) ustawy o VAT odnosi się do każdej sytuacji, w której podatnik nabywa samochód osobowy jako towar i następnie go zbywa, niezależnie od formy tego zbycia. Możliwość odliczenia w pełnej wysokości podatku naliczonego z tytułu nabycia samochodów osobowych przez podatników, których przedmiotem działalności jest szeroko pojęta sprzedaż pojazdów, nie jest ograniczona normą wynikającą z art. 86 ust. 3 ustawy o VAT, a jedynie tym, jaki związek ma ich nabycie z prowadzoną przez nich działalnością opodatkowaną.

Komentarz eksperta

Ewelina Tomczyk, starsza konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro we Wrocławiu)

Omawiany wyrok jest istotny nie tylko ze względu na rozstrzygnięcie wątpliwości dotyczących prawa podmiotów prowadzących na zlecenie akcje marketingowe (m.in. organizujących konkursy) do odliczenia VAT naliczonego przy zakupie towarów wydawanych następnie nieodpłatnie uczestnikom tych akcji (w tym nagród przekazywanych bezpośrednio laureatom konkursów). Wyrok ten zasługuje na uwagę również ze względu na odwołanie się przez NSA do wykładni celowościowej i przeanalizowanie ekonomicznych aspektów transakcji, co doprowadziło sąd do wniosków zupełnie odmiennych niż wywiedzione przez organ z wykładni literalnej przepisów ustawy o VAT.

W szczególności wykładnia celowościowa przepisów dotyczących ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu samochodów osobowych, tj. art. 86 ust. 3 ustawy o VAT obowiązującego do końca 2010 r. (obecnie art. 3 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym z 16 grudnia 2010), prowadzi do wniosku, że intencją ustawodawcy było uniemożliwienie odliczenia podatnikom wykorzystującym samochody na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą. Świadczy o tym wyłączenie tego ograniczenia w sytuacji gdy przedmiotem działalności podatnika jest odprzedaż takich samochodów lub oddanie ich w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu itp. (w poprzednim stanie prawnym odpowiednio art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a) i b) ustawy o VAT). Co prawda w analizowanym przypadku nie dochodzi do zawarcia umowy sprzedaży pojazdu, jednak ekonomiczne skutki sytuacji, w której wynagrodzenie za samochód wydany laureatowi loterii płaci zlecający usługę reklamową, są bardzo zbliżone do skutków umowy sprzedaży. W konsekwencji stosuje się tu wyłączenie z ograniczenia odliczenia, przewidziane dla podatników dokonujących dostawy pojazdów osobowych.

Przy okazji warto przypomnieć rozstrzygnięcie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawach połączonych C-53/09 i C-55/09 (Loyalty Management UK Ltd i Baxi Group Ltd). Z wyroku tego wynika, że podatnicy wydający nagrody w imieniu operatorów lub sponsorów programów lojalnościowych wykonują dostawę towarów na rzecz konsumentów, chociaż pobierają wynagrodzenie od operatorów/sponsorów. W tej sytuacji, w mojej opinii, zagrożone może być prawo operatora/sponsora do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych z tytułu usług reklamowych.

Monika Kamińska, współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową  firmy Deloitte